Λίγες μόνο μέρες ήταν η ανάπαυλα των πασχαλινών εορτών, οπότε και πάλι οι πολίτες έρχονται κατάματα με την σκληρή πραγματικότητα των υποχρεώσεων σε λογαριασμούς και άλλες υποχρεώσεις.
Ήδη, βέβαια το ενεργειακό βάρος που καλούνται να καλύψουν τα νοικοκυριά επηρέασε τη ζήτηση στις γιορτές και κράτησε πολλά “πορτοφόλια” κλειστά, έστω κι αν η κυβέρνηση έσπευσε ήδη από τη Μεγάλη Πέμπτη να καταβάλει συντάξεις και μισθούς στο Δημόσιο.
Διακανονισμοί
Τώρα και πάλι οι πολίτες “βγάζουν” τα αριθμητήρια για να δουν πώς θα διαχειριστούν τη σκληρή πραγματικότητα. Να σημειωθεί ότι ήδη τα αιτήματα διακανονισμών έχουν πολλαπλασιαστεί.
Είναι ενδεικτικό ότι ανάλογα με τον πάροχο τα νούμερα ποικίλουν και φτάνουν ακόμη και νούμερα που είναι και δυο και τρεις φορές πάνω σε σχέση με το παρελθόν.
Ο Απρίλιος και οι λογαριασμοί
Στο μεταξύ ιδιαίτερα φορτωμένοι αναμένονται οι λογαριασμοί για τα νοικοκυριά για τον Απρίλιο καθώς τώρα τιμολογείται η λιανική με βάση τις υψηλές τιμές που είχε η χονδρική το Μάιο.
“Οι τιμές του ηλεκτρικού αυτό το μήνα θα είναι οι χειρότερες, έχουμε βέβαια μεγαλύτερη παρέμβαση αλλά ο Απρίλιος τιμολογείται με τιμές Μαρτίου, άρα τώρα έχουμε τις χειρότερες τιμολογήσεις” ανέφερε πριν λίγες μέρες κορυφαίο κυβερνητικό στέλεχος που σημείωσε ότι “σε προηγούμενη φάση είχαμε χαμηλότερες τιμές το Φεβρουάριο”.
“Από το Μάιο και μετά πέφτουμε” τόνισε ενώ για τη χονδρική αγορά υπογράμμισε ότι “στις τιμές Απριλίου όπως θυμόμαστε, η εικόνα είναι καλύτερη από το Μάρτιο. Τώρα στο φυσικό αέριο η εικόνα είναι κοντά στα 100 ευρώ ανά θερμική MW, το Μάρτιο ήταν 130 ευρώ”. Βέβαια και τον Απρίλιο παρά την αποκλιμάκωση της τιμής στη χονδρική του φυσικού αερίου δεν αποκλείονται δευτερογενείς επιπτώσεις στον πληθωρισμό.
Οι τιμές
Να σημειωθεί ότι για σήμερα Τρίτη του Πάσχα, 26 Απριλίου, η χοδρεμπορική τιμή βρίσκεται 252,12 ευρώ/MWh, με αύξηση 10,47%. Σε σχέση με τη συμμετοχή των επιμέρους μορφών παραγωγής το φυσικό αέριο είναι στο 26,50%, ο λιγνίτης στο 5,12%, τα υδροηλεκτρικά στο 2,34%, οι εισαγωγές στο 27,97% και οι ΑΠΕ 34,24%. Όπως φαίνεται παρά την αυξημένη συμμετοχή της ‘πράσινης” ενέργειας η τιμή στη χονδρεμπορική αγορά παραμένει υψηλή καθώς διαμορφώνεται από την οριακή τιμή συστήματος (ΟΤΣ) που βασίζεται από τις τιμές που δίνει η τελευταία μονάδα που μπαίνει στο μίγμα και συνήθως είναι θερμική.
Ανάλογη βέβαια είναι η εικόνα και στην Ευρωπαϊκή αγορά, με την Ιταλία και την Ελλάδα να έχουν τις πιο υψηλές τιμές.
Τα σενάρια μέτρων
Τι επόμενες μέρες πάντως το οικονομικό επιτελείο έχει μια σειρά από “κρίσιμους” σταθμούς μπροστά του που θα καθορίσουν την “ενεργειακή” του ατζέντα.
‘Ετσι, στις 3 Μαϊου ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα βρεθεί στην Αλεξανδρούπολη όπου θα κατασκευαστεί ο νέος σταθμός FSRU της χώρας, που τον στηρίζει σημαντικά και ο Αμερικανικός παράγων, ενώ στις 16 Μαΐου ο Κ. Μητοστάκης θα έχει συνάντηση του με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν όπου θα φανεί και το τι θα γίνει σε σχέση με την ενδυνάμωση της ήδη ισχυρής ενεργειακής σχέσης των δυο πλευρών, καθώς ένα σημαντικό ποσοστό των εγχώριων αναγκών σε αέριο καλύπτεται από το αμερικανικό LNG. (Στη Ρεβυθούσα τα Φορτία LNG από τις ΗΠΑ, το πρώτο τρίμηνο του 2022 άγγιξαν τις 4,11 TWh, έναντι 1,12 TWh την ίδια περίοδο πέρυσι, με τις ΗΠΑ να παραμένουν ο μεγαλύτερος εισαγωγέας LNG στη χώρα μας με ποσοστό 45,57%.)
Το δεύτερο 15ήμερο το Μαιου επίσης αναμένεται να κορυφωθεί η διαδικασία διαβούλευσης εντός της ΕΕ εν όψει της Συνόδου Κορυφής στο τέλος του μήνα, όπου και αναμένονται οι αποφάσεις για την αντίδραση της Ευρώπης στην ενεργειακή ακρίβεια.
Οι εθνικές κινήσεις
Εν τω μεταξύ αναμένεται και η απόφαση για τη φορολόγηση των “ουρανοκατέβατων” κερδών” αλλά και το πού θα καταλήξει το οικονομικό επιτελείο σε σχέση με το πώς θα αποσυνδεθεί η τιμή λιανικής του ηλεκτρικού ρεύματος από την τιμή του φυσικού αερίου.
Βέλτιστο πάντως για την κυβέρνηση είναι ένα σενάριο όπου η Ευρωπαϊκή απάντηση θα έλθει να στηρίξει τις όποιες κινήσεις της.
“Η ιδανική χρήση των 230 δισεκ, από τα αδιάθετα του Ταμείου Ανάκαμψης, θα ήταν να αξιοποιηθούν για σχέδιο κοινής προμήθειας. Εάν γινόταν αυτό θα πήγαιναν κάτω οι τιμές αερίου. Η άλλη εκδοχή είναι να δοθούν στα κράτη μέλη να κάνουν δανεισμό χωρίς επιβαρύνσεις” ανέφερε το ίδιο προαναφερθέν στέλεχος πριν λίγες μέρες. “Η κυβέρνηση αξιολογεί και περιμένει πού θα καταλήξει η απόφαση της ΕΕ. Αν ληφθουν τον Ιούνιο οι αποφάσεις θα έχουν δρομολογηθεί, ήδη βέβαια, κάποια πράγματα.
Δύσκολο πάντως είναι να αλλάξει δραστικά το σύνολο των επιδοτήσεων. Θα χρειαστεί χρόνο η όποια άλλη δομική παρέμβαση για να υλοποιηθεί. Δεν ξέρω πώς θα πάμε το Μάιο” ανέφερε χαρακτηριστικά “φωτογραφίζοντας τη δυσκολία στην εθνική παρέμβαση στη διαμόρφωση της τιμής του φυσικού αερίου. Πάντως το “μέρισμα” από το Ταμείο Ανάκαμψης σε δάνεια για τη χώρα είναι στα 4 δισεκ. κάτι όμως που όπως τονίζεται θα προσμετρηθεί στο έλλειμμα.
Συνέχεια επιδοτήσεων
Με βάση πάντως τα σημερινά δεδομένα οι εναλλακτικές για τις επιδοτήσεις είναι είτε να συνεχιστεί το ίδιο σχήμα, με απορρόφηση της ρήτρας αναπροσαρμογής που για καταναλώσεις έως 300 κιλοβατώρες φτάνει το 62%, να μπει ένα πλαφόν στο πώς επηρεάζουν οι τιμές αερίου το κόστος ρεύματος, (επιδότηση της διαφοράς αγοράς αερίου και ορίου κόστους παραγωγής των θερμικών μονάδων) κάτι που βέβαια θα έχει οριζόντια διάχυση σε παραγωγή και νοικοκυριά. Αναλυτικά η πρόταση προβλέπει επιβολή πλαφόν στην ανώτατη τιμή του φυσικού αερίου, με το κράτος να επιδοτεί την διαφορά της τρέχουσας τιμής από την ανώτατη που θα ορίσει στους παραγωγούς ενέργειας, ώστε το ρεύμα στην τελική του τιμή να μειωθεί σημαντικά.
Επίσης στο τραπέζι είναι κι ένα μικτό σχήμα με χρήση και των δυο μεθόδων. Πάντως η χρηματοδότηση της όποιας λύσης είναι το μεγάλο θέμα καθώς περίπου 1,4 δισεκ. είναι άμεσα διαθέσιμα αυτή τη στιγμή με βάση και τον συμπληρωματικό προϋπολογισμό, με βάση πηγές από το οικονομικό επιτελείο.
Βέβαια η πορεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού στο πρώτο τρίμηνο του έτους δίνει ένα περιθώριο το οποίο ωστόσο δεν είναι μεγάλο, εκτός βέβαια αν κάνει την έκπληξη ο τουρισμός.
Παράλληλα το διαθέσιμο ποσό στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης (μέσω του οποίου επιδοτούνται μέχρι τώρα οι λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος) μπορεί να φτάσει έως το τέλος του χρόνου ακόμη και στα 3,5 δισ. ευρώ αν διατηρηθούν αυτές οι τιμές χονδρικής στο ηλεκτρικό ρεύμα, κάτι που δίνει περαιτέρω χώρο για κινήσεις.
