Ο «πυρετός» της ΑΙ και το κύμα data centers έχουν κατηγορηθεί ότι προκαλούν ακριβότερους λογαριασμούς ρεύματος για τα νοικοκυριά, ωστόσο, κατά την Allianz Research δεν είναι αυτά η αιτία. Αντίθετα μάλιστα, τείνουν να μειώνουν τον πληθωρισμό των τιμών. Το παράδειγμα των ΗΠΑ δείχνει πως τη μεγαλύτερη «ευθύνη» για το ακριβότερο ρεύμα φέρουν οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, όπως τα ακραία καιρικά φαινόμενα, καθώς και τα γερασμένα δίκτυα.
Όπως επισημαίνει η Allianz, οι λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος αυξάνονται για τους Αμερικάνους με τον ταχύτερο ρυθμό των τελευταίων δεκαετιών. Μετά την ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη, η ηλεκτρική ενέργεια έχει γίνει σημαντικά πιο ακριβή στις ΗΠΑ. Κατά μέσο όρο, οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας για οικιακή χρήση στις ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά 27% από το 2019 έως το 2024, ξεπερνώντας την αύξηση 20% στους εταιρικούς λογαριασμούς. Ωστόσο, από τις αρχές του 2025, τόσο τα νοικοκυριά όσο και οι επιχειρήσεις αναγκάστηκαν να απορροφήσουν ακόμη υψηλότερο κόστος. Οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκαν κατά περίπου 4,2% σε ετήσια βάση σε εθνικό επίπεδο κατά μέσο όρο από τον Ιανουάριο του 2025 έως τον Σεπτέμβριο, σχεδόν 1,5 ποσοστιαία μονάδα πάνω από τον συνολικό πληθωρισμό, με τα οικιακά τιμολόγια να είναι αυξημένα σήμερα κατά 5,1% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Οι εταιρείες κοινής ωφέλειας σε 49 πολιτείες έχουν επιδιώξει αυξήσεις τιμολογίων φέτος. Οι ρυθμιστικές αρχές έχουν κατακλυστεί από αιτήματα, ωθώντας τις εκκρεμείς υποθέσεις τιμολογίων στο υψηλότερο επίπεδό τους από τη δεκαετία του 1980. Αυτές οι αυξήσεις είναι ευρείας βάσης, καλύπτοντας όλα τα τμήματα των καταναλωτών.
Η άνθηση της τεχνητής νοημοσύνης και του cloud computing, όπως επισημαίνει η Allianz, έχει πυροδοτήσει ένα κύμα κέντρων δεδομένων που καταναλώνουν ενέργεια, αλλά ο ρόλος τους στην αύξηση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας δεν είναι μεγάλος όπως πολλοί εκτιμούν. Συνολικά, τα κέντρα δεδομένων εξακολουθούν να αντιπροσωπεύουν ένα μικρό κλάσμα της κατανάλωσης ενέργειας στις ΗΠΑ, γεγονός που καθιστά δύσκολο να κατηγορηθούν τα κέντρα δεδομένων για μεγάλο μέρος της αύξησης των τιμών των καταναλωτών. Μια νέα μελέτη διαπίστωσε μάλιστα, τονίζει ο οίκος, ότι οι πολιτείες με ταχύτερη αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, συχνά λόγω νέων τεχνολογικών εγκαταστάσεων, έτειναν να απολαμβάνουν χαμηλότερο πληθωρισμό τιμών, ενώ οι πολιτείες με σταθερή ή μειούμενη ζήτηση είδαν απότομες αυξήσεις τιμών. Ένα αυξανόμενο φορτίο πελατών επιτρέπει στις εταιρείες κοινής ωφέλειας να κατανέμουν τα μεγάλα έξοδα υποδομής σε περισσότερες κιλοβατώρες, μειώνοντας την πίεση στις τιμές.
Πάντως, αυτό δεν σημαίνει ότι τα μεγάλα δίκτυα έχουν μηδενικό αντίκτυπο καθώς σε περιοχές όπως το Νιου Τζέρσεϊ (μέρος του δικτύου PJM με βαρύ φορτίο κέντρων δεδομένων), οι λογαριασμοί όντως αυξήθηκαν κατά 22% πέρυσι εν μέσω της αυξανόμενης ζήτησης τεχνολογικής ενέργειας. Και καθώς τα κέντρα δεδομένων τεχνητής νοημοσύνης κλιμακώνονται από 50 MW σε τεράστιες εγκαταστάσεις 1.000 MW, ορισμένες περιοχές αισθάνονται την πίεση.
Συνολικά, ωστόσο, οι μεγαλύτεροι παράγοντες των πρόσφατων αυξήσεων των τιμών ρεύματος βρίσκονται αλλού και ο πληθωρισμός ηλεκτρικής ενέργειας στην Αμερική δεν είναι απλώς ένα πρόβλημα τεχνητής νοημοσύνης, επισημαίνει η Allianz.
Τα ακραία καιρικά φαινόμενα ενισχύουν τους λογαριασμούς κοινής ωφέλειας, καθώς οι εταιρείες ανακτούν το κόστος των επισκευών και της ενίσχυσης του δικτύου, όπως τονίζει. Οι τυφώνες, οι χειμερινές καταιγίδες και οι πυρκαγιές μπορούν να αυξήσουν τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας τόσο μέσω άμεσων επιβαρύνσεων αποκατάστασης όσο και μέσω μακροπρόθεσμων επενδύσεων σε υποδομές. Όταν συμβαίνει μια καταστροφή που ανατρέπει γραμμές μεταφοράς ή καίει υποσταθμούς, οι εταιρείες κοινής ωφέλειας δαπανούν δισεκατομμύρια για την αποκατάσταση των υπηρεσιών και στη συνέχεια επιδιώκουν να μετακυλίσουν αυτά τα έξοδα στους πελάτες.
Πέρυσι, για παράδειγμα, ένας μεγάλος τυφώνας κατέστρεψε το ηλεκτρικό δίκτυο του Χιούστον, απαιτώντας μήνες δαπανηρής ανακατασκευής. Στην Καλιφόρνια, η Pacific Gas & Electric και άλλες εταιρείες δαπανούν τώρα δισεκατομμύρια για να θάψουν τις γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και να βελτιώσουν την ασφάλεια μετά από καταστροφικές πυρκαγιές, και περίπου το 40% της πρόσφατης αύξησης των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας στην Καλιφόρνια σε διάστημα πέντε ετών αποδόθηκε άμεσα στο κόστος που σχετίζεται με τις πυρκαγιές. Σε μια πενταετία, οι πραγματικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκαν κατά 6,2% στην Καλιφόρνια (το υψηλότερο από οποιαδήποτε πολιτεία), κυρίως λόγω της ευθύνης από τις πυρκαγιές και των εξόδων ενίσχυσης του δικτύου.
Όπως τονίζει η Allianz, σε όλο τον κόσμο, οι ξηρασίες και οι καύσωνες ωθούν τις εταιρείες κοινής ωφέλειας να επενδύσουν στην ανθεκτικότητα. Τα σοβαρά καιρικά φαινόμενα αυξάνουν τις τιμές όχι μόνο μέσω άμεσων επισκευών, αλλά και μέσω ενίσχυσης των υποδομών, λειτουργικών δαπανών και κόστους ασφάλισης αστικής ευθύνης.
Πίσω από τις αυξήσεις τιμών στις ΗΠΑ κρύβεται επίσης το τεράστιο κόστος του εκσυγχρονισμού του γερασμένου δικτύου της Αμερικής, επισημαίνει η Allianz. Οι εταιρείες κοινής ωφέλειας βρίσκονται στη μέση ενός ιστορικού κύκλου κεφαλαιακών επενδύσεων για την αντικατάσταση παλαιού εξοπλισμού, την επέκταση της χωρητικότητας και την ενσωμάτωση καθαρότερης ενέργειας και οι πελάτες πληρώνουν τον λογαριασμό.
Το 2024, οι αμερικανικές εταιρείες ηλεκτρικής ενέργειας, ιδιοκτησίας επενδυτών, διοχέτευσαν στα δίκτυά τους το ποσό ρεκόρ των 178 δισεκατομμυρίων δολαρίων, η 13η συνεχόμενη ετήσια αύξηση κεφαλαιακών δαπανών. Το 2025, το ποσό αυτό προβλέπεται να φτάσει τα 209 δισεκατομμύρια δολάρια, σχεδόν διπλάσια από τις ετήσιες δαπάνες της βιομηχανίας πριν από μια δεκαετία. Περίπου το 80% αυτών των κεφαλαιακών δαπανών πηγαίνει σε γραμμές μεταφοράς, συστήματα διανομής και άλλες αναβαθμίσεις υποδομών, οι οποίες στη συνέχεια αποφέρουν ρυθμιζόμενη απόδοση μέσω των τιμολογίων των πελατών. Και η αύξηση επιταχύνεται: αναμένονται επενδύσεις σε δίκτυο άνω του 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων μεταξύ 2025-2029, καθώς οι εταιρείες ενισχύουν τα καλώδια, προσθέτουν ανανεώσιμες συνδέσεις και καλύπτουν τη νέα ζήτηση.
Το δίλημμα είναι ότι, ενώ αυτές οι επενδύσεις θα βελτιώσουν την αξιοπιστία και θα επιτρέψουν την ανάπτυξη, αναπόφευκτα ωθούν τα κόστη υψηλότερα βραχυπρόθεσμα. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Allianz, το μέσο νοικοκυριό στις ΗΠΑ θα πρέπει ή ήδη αντιμετωπίζει μια μέση αύξηση σχεδόν 12 δολαρίων ΗΠΑ ανά μήνα στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος. Αυτό θα συμβάλλει σε μια επίδραση +20 μονάδων βάσης στον πληθωρισμό των ΗΠΑ έως το τέλος του 2026.
