Τι ακριβώς συμβαίνει με το ηλεκτρικό ρεύμα στην Κύπρο - Χρησιμοποιούν μέχρι και την ενέργεια νοσοκομείων και malls αλλά σταθερά δεν θέλουν την διασύνδεση με Ελλάδα!

Οι διακοπές ρεύματος των τελευταίων ημερών στην Κύπρο δεν ήταν «κεραυνός εν αιθρία». Ήταν το αναμενόμενο αποτέλεσμα ενός ενεργειακού συστήματος που λειτουργεί στο όριο, χωρίς εφεδρείες και με αποφάσεις που παίρνονται περισσότερο υπό την πίεση του χρόνου και λιγότερο βάσει στρατηγικής.

Τρεις είναι οι βασικές αιτίες πίσω από το σκοτάδι των τελευταίων ημερών. Πρώτον, η υπερεξάρτηση από θερμικές μονάδες που καίνε ακριβά καύσιμα. Όταν πέφτει μια μονάδα λόγω βλάβης, η χώρα μένει χωρίς «μαξιλάρι».

Δεύτερον, η έλλειψη αποθήκευσης ενέργειας αφήνει την αιχμή της ζήτησης (18:30–22:00) ακάλυπτη, καθώς τα φωτοβολταϊκά σβήνουν με τη δύση.

Τρίτον, οι χρόνιες καθυστερήσεις στην έλευση φυσικού αερίου και στις νέες εγκαταστάσεις (αεριοστρόβιλοι Δεκέλειας, μονάδες ιδιωτών) καθιστούν το σύστημα δέσμιο παλιών υποδομών.

Οι αντιφάσεις της πολιτικής

Η κυβέρνηση μιλά για «μετρήσιμα έργα» που βρίσκονται σε εξέλιξη. Ωστόσο, οι πολίτες βλέπουν το φως να κόβεται 20 λεπτά κάθε βράδυ και ακούν χρονοδιαγράμματα που φτάνουν στο 2028. Από την άλλη, η αντιπολίτευση καταγγέλλει έλλειψη στρατηγικής, αλλά και αυτή είχε δεκαετίες στη διάθεσή της για να προωθήσει αποθήκευση και διασυνδέσεις. Οι συντεχνίες ζητούν άμεση ενίσχυση της Δεκέλειας, αλλά γνωρίζουν ότι ακόμη και αυτή η λύση είναι προσωρινή και κοστοβόρα.

Οι διακοπές ρεύματος, έστω και 20λεπτες, δεν είναι «λεπτομέρεια». Σημαίνουν απώλειες για βιοτεχνίες, ξενοδοχεία, εμπορικά κέντρα. Όταν η αξιοπιστία της παροχής τίθεται σε αμφισβήτηση, η Κύπρος χάνει ανταγωνιστικότητα, σε μια περίοδο που η ενεργειακή ασφάλεια αποτελεί κριτήριο για επενδύσεις. Η ανασφάλεια αυτή μετατρέπεται σε υψηλότερο κόστος για όλους: οι καταναλωτές πληρώνουν ακριβά καύσιμα, υψηλή φορολογία και τώρα ζουν και με τον φόβο των διακοπών.

Το να επιστρατεύονται ιδιωτικές γεννήτριες ξενοδοχείων ή νοσοκομείων δεν είναι στρατηγική, είναι πανικός. Το ίδιο ισχύει για το να πανηγυρίζεται επειδή μια μονάδα των 17 MW επανήλθε και «σώθηκε» η ζήτηση μιας ημέρας.

Η χώρα χρειάζεται επένδυση σε αποθήκευση μεγάλης κλίμακας, επιτάχυνση της ηλεκτρικής διασύνδεσης με Ελλάδα–Ισραήλ–Αίγυπτο και κυρίως σταθερό σχέδιο εισαγωγής φυσικού αερίου. Χωρίς αυτά, θα μιλάμε κάθε καλοκαίρι για «έκτακτα σχέδια εκ περιτροπής».

Με λίγα λόγια η ενεργειακή κρίση της Κύπρου είναι πρωτίστως κρίση σχεδιασμού. Δεν αρκεί να μειώνουμε ΦΠΑ για να «γλυκαίνουμε» τους λογαριασμούς ή να μπλοκάρουμε μια αύξηση 9% για πολιτικούς λόγους. Το ζητούμενο είναι να επενδύσουμε σε έργα που θα αποτρέψουν το επόμενο μπλακ-άουτ. Γιατί όσο συνεχίζουμε να λειτουργούμε με «λύσεις της τελευταίας στιγμής», τόσο η οικονομία και η κοινωνία θα πληρώνουν το πραγματικό τίμημα — ακριβότερο ρεύμα και λιγότερη αξιοπιστία.

Τι συνέβη (12–14 Αυγούστου 2025)

Το δίκτυο μπήκε σε καθεστώς οριακής επάρκειας για δύο διαδοχικά απογεύματα. Την Τρίτη 12/8 και την Τετάρτη 13/8 εφαρμόστηκαν εκ περιτροπής περικοπές για να προληφθεί γενικευμένο μπλακ-άουτ: ξεκίνησαν στις 18:26 και τερματίστηκαν στις 20:28, με μέγιστη διάρκεια 18–30 λεπτά ανά ομάδα καταναλωτών, σύμφωνα με τον ΔΣΜΚ. Οι περικοπές έγιναν λόγω ακραίων θερμοκρασιών (εκτόξευση ζήτησης) και έκτακτων βλαβών σε μονάδες παραγωγής. 

Την Πέμπτη 14/8 η εικόνα βελτιώθηκε οριακά: επανήλθε μικρή μονάδα στη Δεκέλεια (~17 MW) και προστέθηκε λίγη αιολική παραγωγή, μειώνοντας την πιθανότητα νέων περικοπών. 

Στο «κατώφλι» των διακοπών, οι αριθμοί μιλούν μόνοι τους: το απόγευμα της 11/8 η κατανάλωση στις 18:15 ήταν 1.106 MW, ενώ η μέγιστη διαθέσιμη ισχύς από μονάδες της ΑΗΚ μόλις 1.040–1.050 MW. Με το που «σβήνουν» τα φωτοβολταϊκά μετά τη δύση (είχαν ακόμη ~116 MW εκείνη την ώρα), το έλλειμμα ασφαλείας γίνεται εμφανές. 

Παράλληλα, η ΑΗΚ δημοσιοποίησε αναλυτικό σχέδιο εκ περιτροπής απόρριψης φορτίου (ομάδες/περιοχές και σειρά εφαρμογής), με επισήμανση ότι σε επόμενη ενεργοποίηση η αλληλουχία συνεχίζεται από την επόμενη ομάδα. Ο ΔΣΜΚ διευκρίνισε ότι οι περικοπές των 12–13/8 δεν ξεπέρασαν τα 19 λεπτά ανά ομάδα. 

Γιατί συνέβη – τα δομικά αίτια πίσω από την «οριακή επάρκεια»

1. Κλιματική πίεση & προφίλ ζήτησης
   Οι ημέρες καύσωνα «τραβούν» το φορτίο ψηλά ως αργά το βράδυ, όταν η παραγωγή από ΑΠΕ μικραίνει απότομα. Αυτό δημιουργεί «κοιλιά» ισχύος στην απογευματινή αιχμή (18:30–22:00), ακριβώς τότε που το σύστημα χρειάζεται το μεγαλύτερο περιθώριο.  
2. Ταυτόχρονες βλάβες και μειωμένη διαθεσιμότητα
   Ο Πολίτης κατέγραψε πως την 13/8 υπήρξαν βλάβες στο δίκτυο και, ευρύτερα, ανεπάρκεια παραγωγής· ο ΔΣΜΚ ενεργοποίησε μισάωρες περικοπές σε 5–6 ομάδες για να ισορροπήσει ζήτηση/παραγωγή. Την ίδια περίοδο αναφερόταν πως τέσσερις μονάδες της ΑΗΚ είχαν πρόβλημα την προηγουμένη· μικρή ισχύς από Δεκέλεια και άνεμος βελτίωσαν προσωρινά το ισοζύγιο στις 14/8.  
3. Λεπτό περιθώριο εφεδρείας
   Όταν η διαθέσιμη συμβατική ισχύς κινείται περίπου στο «ίσα-ίσα» με το φορτίο (βλ. 1.040–1.050 MW vs 1.106 MW με ακόμη ενεργά PV), μια επιπλέον βλάβη «σπάει» το σύστημα και επιβάλλεται απόρριψη φορτίου. Το ίδιο το ρεπορτάζ του Φιλελεύθερου μιλά για «ανυπαρξία συνθηκών ουσιαστικής επάρκειας» και έλλειψη εφεδρείας ικανής να καλύψει απώλεια της μεγαλύτερης μονάδας.  
4. Εργολαβίες/μονάδες που καθυστερούν
   Στο παρασκήνιο «τρέχει» η υπόθεση μόνιμων/προσωρινών ενισχύσεων στη Δεκέλεια. Το ιστορικό ρεπορτάζ του Φιλελεύθερου για τους αεριοστρόβιλους δείχνει υψηλά κόστη και δυσκολίες ωρίμανσης/παράδοσης, με σενάρια παράδοσης που «τραβούν». Το αποτέλεσμα; Λιγοστά άμεσα MW ενίσχυσης.  

Τι υποστηρίζουν οι πλευρές (τις μέρες της κρίσης)

• ΔΣΜΚ (Διαχειριστής Μεταφοράς): Περιέγραψε καθαρά το πλαίσιο: καύσωνας + βλάβες ⇒ οριακή κάλυψη απογευματινές ώρες. Αν χρειαστεί, οι περικοπές δεν ξεπερνούν τα 30’ ανά ομάδα. Όπου υπήρξαν χειροκίνητες επεμβάσεις σε τροφοδότες, μεμονωμένες περιοχές έμειναν για 1–1,5 ώρα μέχρι να αποκατασταθεί ο έλεγχος.  
• ΑΗΚ: Αναγνώρισε δύσκολη βραδιά (13/8), εξήγησε ότι η πρώτη αποσύνδεση έγινε 18:41 με κατανάλωση ~1.070 MW και παραγωγή «λίγο πάνω από 1.000 MW», με σχεδόν μηδενική αιολική εκείνη την ώρα. Δημοσιοποίησε το σχέδιο ομάδων για διαφάνεια προς τους πολίτες.  
• Κυβέρνηση/ΥΠΕΝ: Απάντησε στη δημόσια κριτική ότι ο ενεργειακός σχεδιασμός δεν είναι «ευχές», αλλά συγκεκριμένα και μετρήσιμα έργα με στόχο επάρκεια, ασφάλεια και χαμηλότερο κόστος.  
• Αντιπολίτευση/πολιτική κριτική: Το ΑΚΕΛ επιτέθηκε στην κυβέρνηση για «διαβεβαιώσεις» που διαψεύστηκαν και για ταλαιπωρία των πολιτών. Στον δημόσιο λόγο του Πολίτη υπήρξαν σκληρές επιφυλάξεις για «κούφιες υποσχέσεις» εν μέσω περικοπών.  
• Συντεχνίες/εργαζόμενοι ΑΗΚ: Ζητούν αναβάθμιση της Δεκέλειας για λόγους επάρκειας/ασφάλειας και καυτηριάζουν καθυστερήσεις που αυξάνουν τελικά το κόστος για την κοινωνία.