Αξιωματούχοι από την Ουάσινγκτον και τη Μόσχα έχουν ξεκινήσει διαβουλεύσεις για πιθανούς τρόπους επανεκκίνησης των ρωσικών εξαγωγών φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, σύμφωνα με οκτώ πηγές με γνώση των συνομιλιών, τις οποίες επικαλείται το Reuters. Οι συνομιλίες φέρεται να εντάσσονται στο ευρύτερο πλαίσιο ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων για τον τερματισμό της σύρραξης στην Ουκρανία.
Η χάραξη ενός νέου ρόλου για τη Ρωσία στην ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου εκτιμάται ότι θα μπορούσε να ενισχύσει τις πιθανότητες επίτευξης μιας συμφωνίας με τον πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν. Αν και η Ευρώπη έχει ήδη στραφεί σε εναλλακτικούς προμηθευτές, ορισμένοι αγοραστές παραμένουν συνδεδεμένοι με τη ρωσική αγορά, ενώ αξιωματούχοι του κλάδου εκτιμούν ότι η επίτευξη ειρήνης θα μπορούσε να οδηγήσει σε επιστροφή μεγαλύτερης ζήτησης.
Η απώλεια της ευρωπαϊκής αγοράς έχει πλήξει σοβαρά τη ρωσική οικονομία. Ενώ πριν τρία χρόνια η Ρωσία κάλυπτε περίπου το 40% της ευρωπαϊκής ζήτησης, σήμερα το ποσοστό αυτό έχει μειωθεί στο 19%, κυρίως μέσω υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) και ροών μέσω Τουρκίας μέσω του αγωγού TurkStream.
Η πιθανή συμμετοχή των ΗΠΑ στις ροές ρωσικού φυσικού αερίου εκλαμβάνεται από ορισμένους ως διπλωματικό εργαλείο: αφενός για τη διαχείριση πολιτικών αντιδράσεων στην Ευρώπη, αφετέρου ως ευκαιρία για την Ουάσινγκτον να αποκτήσει εποπτεία στις εισαγωγές ενέργειας. Πηγές αναφέρουν ότι μεταξύ των σεναρίων που εξετάζονται είναι η απόκτηση μεριδίων από αμερικανικές εταιρείες σε υποδομές όπως οι αγωγοί Nord Stream και εκείνος που διασχίζει την Ουκρανία, καθώς και η άμεση αγορά ρωσικού αερίου από αμερικανικούς φορείς για μεταπώληση στην Ευρώπη.
Αμερικανικοί επενδυτικοί κολοσσοί όπως οι BlackRock, Vanguard και Capital Group κατέχουν ήδη μικρά μερίδια στη ρωσική Gazprom, ενώ συζητείται το ενδεχόμενο οι ΗΠΑ να λειτουργήσουν ως ενδιάμεσος κρίκος στη διανομή του ρωσικού αερίου, προκειμένου να αμβλυνθούν οι πολιτικές αντιστάσεις εντός ΕΕ.
Ωστόσο, οι προθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι σαφώς αντίθετες. Η πρόεδρος Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έχει χαρακτηρίσει την επιστροφή στο ρωσικό αέριο «λάθος ιστορικών διαστάσεων» και έχει τονίσει ότι «η Ρωσία δεν είναι αξιόπιστος προμηθευτής». Η ΕΕ εξετάζει απαγόρευση νέων συμφωνιών για ρωσικό φυσικό αέριο έως το τέλος του 2025 και πλήρη διακοπή των εισαγωγών έως το τέλος του 2027, αν και χώρες όπως η Ουγγαρία και η Σλοβακία διατηρούν επιφυλάξεις.
Στο μεταξύ, ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει δηλώσει ότι η Ρωσία είναι έτοιμη να επανεκκινήσει άμεσα τις εξαγωγές, εφόσον υπάρχει πολιτική βούληση από την άλλη πλευρά. Η Gazprom εξετάζει ήδη τη δυνατότητα προσφοράς βραχυπρόθεσμων συμβολαίων διάρκειας 24 μηνών με σημαντικές εκπτώσεις στους Γερμανούς πελάτες της, μια σημαντική αλλαγή από την παραδοσιακή στρατηγική των πολυετών συμβολαίων.
Οι εξελίξεις έρχονται σε μια χρονική συγκυρία κατά την οποία ΗΠΑ και Ουκρανία υπέγραψαν συμφωνία για τα ουκρανικά κοιτάσματα φυσικών πόρων, χωρίς ωστόσο να γίνεται άμεση αναφορά στους ενεργειακούς αγωγούς.
Παρά την ελπίδα ορισμένων για μια νέα φάση ενεργειακής συνεργασίας, πολλά εμπόδια παραμένουν: πολιτικές αντιδράσεις, νομικές εκκρεμότητες και η αναζήτηση ενός νέου, βιώσιμου πλαισίου συνεργασίας ανάμεσα σε εμπλεκόμενα μέρη με συχνά αντικρουόμενα συμφέροντα.
