Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, η πρόταση που παρουσίασαν οι πέντε Υπουργοί προβλέπει αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, προκειμένου η τιμή που πληρώνουν οι καταναλωτές να αντανακλά το μέσο κόστος του ενεργειακού μείγματος και το μέσο κόστος παραγωγής.Επίσης προτείνουν μια πιο αναλογική καταγραφή του κόστους του μείγματος παραγωγής κάθε χώρας στη βάση της συμμετοχής κάθε πηγής (ΑΠΕ, φυσικό αέριο κτλ). Δηλαδή οι πιο ακριβές πηγές όπως πχ το φυσικό αέριο να έχουν αναλογική, με το εύρος παραγωγής, συμμετοχή, στην τελική διαμόρφωση της χονδρεμπορικής τιμής.
Ωστόσο 9 κράτη μέλη του Βορρά, μεταξύ των οποίων η Γερμανία, η Δανία, η Ολλανδία εξέφρασαν την ανοικτή διαφωνία τους στην πρόταση αυτή με μια κοινή δήλωση.
Όπως ανέφεραν η δομή που προτείνεται από τους 5 για την αγορά ενέργειας με ανώτατα όρια τιμών, με αλλαγή του τρόπου καθορισμού των εθνικών τιμών ενέργειας θα μπορούσε να υπονομεύσει την ανοικτή αγορά και την προσπάθεια για υλοποίηση των στόχων που έχουν τεθεί στο πλαίσιο του Target Model.
Διαφορετικά χαρακτηριστικά
Βέβαια, οι βόρειοι αντιδρούν εκ του ασφαλούς καθώς αφενός δεν έχουν τις ίδιες τιμές με το Νότο κι αφετέρου έχουν άλλα χαρακτηριστικά στις αγορές τους.
Ειδικότερα, πέρα από το ότι διαθέτουν άλλους όρους συνεργασίας με τη Ρωσία, έχουν μια αγορά με υψηλό ποσοστό διμερών συμβολαίων με μόνο το 20-30% της ενέργειας να τιμολογείται μέσω των χρηματιστηρίων.
Επίσης οι αγορές εκεί έχουν μεγαλύτερη ρευστότητα λόγω και των περισσότερων μονάδων παραγωγής αλλά και της πιο ώριμης δομής των αγορών.
Να γίνει αξιολόγηση
Οι πέντε χώρες του Νότου προτείνουν, επίσης, να ξεκινήσει άμεσα ενδελεχής αξιολόγηση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων.
Σκοπός της αξιολόγησης είναι να ληφθούν αποφάσεις για τις μεταρρυθμίσεις που πρέπει να εφαρμοστούν για την προσαρμογή της αγοράς στον στόχο της μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% το 2030 σε σχέση με το 1990.
Σύμφωνα με την πρόταση, έως το τέλος του 2022 το Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας θα λάβει υπόψη τα συμπεράσματα της αξιολόγησης, προκειμένου να καταλήξει στις βασικές μεταρρυθμίσεις που θα πρέπει να γίνουν στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας πριν από το 2025. Και πάλι βέβαια, εφόσον γίνει αποδεκτή η πρόταση, θα απαιτηθεί πολύς χρόνος.
Στην κοινή τους πρόταση, επίσης, τα πέντε κράτη μέλη ζητούν να γίνουν παρεμβάσεις για τη διόρθωση των στρεβλώσεων που παρατηρούνται και στην αγορά φυσικού αερίου.
Όπως επισημαίνουν, οι υποδομές αποθήκευσης φυσικού αερίου μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην εύρυθμη λειτουργία της αγοράς και στην αντιστάθμιση ελλείψεων στην παροχή φυσικού αερίου σε ανταγωνιστικές τιμές.
Επιπρόσθετα, τονίζουν ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο σύστασης ενός κεντρικού μηχανισμού για την προμήθεια φυσικού αερίου, στον οποίο θα μπορούν να συμμετάσχουν τα κράτη μέλη σε εθελοντική βάση. Κάτι, βέβαια, που με βάση δηλώσεις της αρμοδίας Επιτρόπου, Kadri Simson χτες θα συζητηθεί στη συνέχεια.
Πάντως οι όποιες αποφάσεις αναμένονται στη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 16/12, οπότε και σε επίπεδο κορυφής θα εξεταστεί το όλο θέμα.
