Στη «βαριά» ατζέντα της επίσκεψης του Πρωθυπουργού με τον πρόεδρο Βλ. Πούτιν στη Μόσχα στις 8 Δεκεμβρίου επέχει ξεχωριστή θέση, μεταξύ και των άλλων θεμάτων, το ζήτημα των τιμών φυσικού αερίου.
Μπορεί το συμβόλαιο με τη Gazprom Export να ισχύει μέχρι το τέλος του 2026, ωστόσο οι τιμές, ο τρόπος τιμολόγησης και συνολικά η διαχείριση της ρήτρας take or pay, που έχει τεθεί, έχει μπει σε διαπραγμάτευση, όπως κάθε χρόνο.
Η ρήτρα αφορά τη δέσμευση για εισαγωγή συγκεκριμένων μίνιμουμ ποσοτήτων, που ανεξάρτητα από το αν παραληφθούν ή όχι θα πρέπει να πληρωθούν. Βέβαια τα τελευταία χρόνια λόγω αύξησης της κατανάλωσης δεν τίθεται τέτοιο ζήτημα, όπως υπήρχε τα χρόνια των μνημονίων.
Είναι χαρακτηριστικό ότι μιλώντας στον Αντ1 το Σάββατο το πρωί και την εκπομπή «Πρωινοί τύποι» ο υπουργός Περιβάλλοντος κι Ενέργειας Κώστας Σκρέκας ανέφερε ότι δεν ξέρει αν και πως μπορεί να τεθεί θέμα διαπραγμάτευσης για αγορά φυσικού αερίου με καλύτερους όρους από την Ρωσία, στο επικείμενο ταξίδι του Πρωθυπουργού στην Μόσχα. Διευκρινίζοντας ότι «η πραγματικότητα είναι πως η οριζόντια έκπτωση 15% στο φυσικό αέριο για όλους τους καταναλωτές, είναι εφικτή διότι εν πολλοίς η ΔΕΠΑ έχει ένα καλό συμβόλαιο με την ρωσική εταιρεία παροχής αερίου, με ρήτρα πετρελαίου».
Η δομή της τιμολόγησης
Υπενθυμίζεται ότι το συμβόλαιο, που τρέχει για την προμήθεια φυσικού αερίου με την Gazprom βασίζεται στις τιμές πετρελαίου, δηλαδή, όπως λέγεται με όρους «ενεργειακής αργκό», είναι 100% oil indexed. Βέβαια τα προηγούμενα χρόνια, το 2020 και το 2021, με αίτημα της Ελλάδας συμφωνήθηκε έκτακτη τροποποίηση της διαδικασίας διαμόρφωσης τιμής.
Αιτία ήταν το ότι ο πετρέλαιο ήταν ακριβό και το LNG είχε πολύ χαμηλές τιμές. Κι έτσι η ΔΕΠΑ ζήτησε να «πατήσει» η τιμή μιας αρκετά μεγάλης ποσότητας στις φθηνότερες τιμές LNG, όπως καταγράφονται στον Ολλανδικό δείκτη TTF.
Το ίδιο βέβαια έπραξαν και άλλες εταιρείες στην Ευρώπη.
Βέβαια φέτος η κατάσταση είναι αντίστροφή με το LNG να είναι ακριβό και το πετρέλαιο φθηνότερο.
Κι έτσι η Ελλάδα ζητεί να τιμολογηθεί η μεγαλύτερη ποσότητα ρωσικού φυσικού αερίου στη βάση των τιμών του πετρελαίου, ενώ αντίθετα οι Ρώσοι ζητούν να γίνει ότ,ι και πέρυσι, με ένα σημαντικό μέρος των πωλούμενων ποσοτήτων συνδεδεμένων με τις τιμές Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου στο Ολλανδικό TTF.
Είναι προφανές ότι η έκβαση της διαπραγμάτευσης, η ολοκλήρωση της οποίας συμπίπτει χρονικά με την επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Μόσχα είναι άκρως σημαντική για τα περιθώρια που θα έχει στη συνέχεια η ΔΕΠΑ Εμπορίας να μεταφέρει τις εκπτώσεις 15% στους καταναλωτές, όπως έχει δεσμευτεί η κυβέρνηση
Να σημειωθεί ότι με βάση πληροφορίες πέρυσι το «υβριδικό σύστημα» τιμολόγησης προέβλεπε ότι περίπου 40% των εισαγόμενων ποσοτήτων τιμολογούνταν με τιμές του TTF και σε ποσοστό 60% oil indexed.
Η ίδια διαδικασία πάντως γίνεται από τη ΔΕΠΑ και για τους άλλους προμηθευτές της χώρας με φυσικό αέριο (πλην ΤΑΡ όπου υπάρχει συμφωνία μέχρι το 2044).
Η κατανάλωση
Αξίζει να σημειωθεί ότι , σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία του ΔΕΣΦΑ για το διάστημα Ιανουάριος – Σεπτέμβριος 2021, η εγχώρια κατανάλωση φυσικού αερίου αυξήθηκε κατά 13,45% φτάνοντας τις 52,46 Τεραβατώρες (TWh) από 46,24 TWh σε σχέση με την ίδια περίοδο του περασμένου έτους.
Οι εισαγωγές φυσικού αερίου ανήλθαν σε 57,73 TWh, καταγράφοντας αύξηση σε σύγκριση με τις 53,54 TWh το α’ ενιάμηνο του 2020. Οι μεγαλύτερες ποσότητες εισήλθαν από το σημείο εισόδου Σιδηροκάστρου (26,09 TWh), το οποίο κάλυψε το 45,19 % των εισαγωγών, παρουσιάζοντας αύξηση της τάξης του 10,06 % σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο.
Σημαντικά συμβάλλει πλέον στην εισροή φυσικού αερίου στο ΕΣΦΑ το νέο σημείο εισόδου στη Νέα Μεσημβρία, το οποίο, σε συνέχεια της διασύνδεσης με τον TAP, κάλυψε το 17,01% των εισαγωγών εντός του πρώτου ενιάμηνου λειτουργίας του, με περισσότερες από 9,82 TWh, ενώ τέλος, περίπου 3,08 TWh (5,33%) εισήχθησαν στο ΕΣΦΑ από το σημείο διασύνδεσης στους Κήπους του Έβρου.
Ως προς τις κατηγορίες καταναλωτών φυσικού αερίου, οι ηλεκτροπαραγωγοί συνεχίζουν να καταγράφουν τη μεγαλύτερη κατανάλωση, καλύπτοντας το 67,40% της εγχώριας ζήτησης με 35,36 TWh σε σύνολο 52,46 TWh που καταναλώθηκαν, ποσότητα κατά 15,21 % υψηλότερη σε σχέση με την ίδια περίοδο του περασμένου έτους.
Ενισχυμένη κατά 7,3 % σε σχέση με το α’ ενιάμηνο του 2020 είναι και η κατανάλωση που καταγράφηκε από τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις μέσω των δικτύων διανομής, με 9,08 TWh, που αντιστοιχούν σχεδόν στο 17,30 % της ζήτησης.
Η κατανάλωση από εγχώριες βιομηχανίες και το CNG στο πρώτο εννιάμηνο του 2021 έφτασε τις 8,01 ΤWh, καταγράφοντας αύξηση της τάξης του 7,37% σε σχέση με το α’ ενιάμηνο του 2020 και καλύπτοντας ποσοστό 15,26 % επί της ζήτησης.
