Την ανάγκη χάραξης ενός σαφούς και ρεαλιστικού οδικού χάρτη για την ανάπτυξη της αγοράς βιοαερίου και βιομεθανίου υπογραμμίζουν οι εκπρόσωποι του κλάδου, τονίζοντας ότι χωρίς ένα σταθερό και βιώσιμο κανονιστικό πλαίσιο η ομαλή μετάβαση κινδυνεύει να μείνει στα χαρτιά.
Η θέση αυτή αναδείχθηκε στην ημερίδα που διοργάνωσε η QLAB ΙΚΕ με θέμα «Σύγχρονες Προκλήσεις και Λύσεις στην Παραγωγή Βιοαερίου», όπου ειδικοί και φορείς της αγοράς συζήτησαν για τον ρόλο του βιομεθανίου στη νέα ενεργειακή πραγματικότητα και την ανάγκη μιας ολιστικής, διατομεακής προσέγγισης που θα στηρίξει την επενδυτική εμπιστοσύνη και θα προσελκύσει νέα κεφάλαια.
Νέο ρυθμιστικό τοπίο και επενδυτικές ευκαιρίες
Με τη δημοσίευση του Κανονισμού Εγκατάστασης και Λειτουργίας Μονάδων Παραγωγής Βιομεθανίου από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και την παράλληλη τροποποίηση του Κώδικα Διαχείρισης του ΕΣΦΑ από τη ΡΑΑΕΥ, η Ελλάδα διαθέτει πλέον ένα ολοκληρωμένο θεσμικό πλαίσιο για την αδειοδότηση και λειτουργία νέων ή υφιστάμενων μονάδων βιοαερίου που αναβαθμίζονται σε βιομεθάνιο.
Το μόνο που απομένει είναι η έγκριση της Υπουργικής Απόφασης που θα καθορίσει το καθεστώς στήριξης, μετά τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ωστόσο, οι επενδυτές μπορούν ήδη να προχωρήσουν σε διαδικασίες αδειοδότησης και ωρίμανσης έργων, προετοιμάζοντας το έδαφος για την επόμενη ημέρα.
Η εξέλιξη αυτή θεωρείται κομβική για τη δημιουργία μιας ανταγωνιστικής αγοράς ανανεώσιμων αερίων στην Ελλάδα, ικανής να συμβάλει ουσιαστικά στην ενεργειακή αυτάρκεια, τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος και τη στήριξη της περιφερειακής οικονομίας.
Τα «αγκάθια» της μετάβασης – Μείζον θέμα η διακοψιμότητα
Παρά τη θετική δυναμική, ο κλάδος επισημαίνει ότι η μετάβαση προς το βιομεθάνιο συναντά δυσκολίες.
Όπως τονίζουν στελέχη της αγοράς, το μεγαλύτερο εμπόδιο παραμένει η διακοψιμότητα από τον ΔΕΔΔΗΕ και οι αρνητικές τιμές ενέργειας, που περιορίζουν τη λειτουργία των μονάδων και πλήττουν τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων.
Παράλληλα, η έλλειψη επαρκών πρώτων υλών, η ρυθμιστική αστάθεια και η κοστοβόρα διαχείριση του χωνεμένου υπολείμματος αποτελούν σημαντικά δομικά προβλήματα που καθυστερούν την περαιτέρω ανάπτυξη.
Αλέξανδρος Υφαντής (ΕΣΠΑΒ): «Η μετάβαση πρέπει να γίνει ομαλά»
Ο Πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Παραγωγών Βιοαερίου (ΕΣΠΑΒ), Αλέξανδρος Υφαντής, παρουσίασε στην ημερίδα μια σειρά προτάσεων για να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του κλάδου στο νέο περιβάλλον.
«Αναγνωρίζουμε την πρόσθετη στήριξη 25% που μας δόθηκε λόγω της ενεργειακής κρίσης, αλλά τα προβλήματα παραμένουν έντονα. Η δυσκολία συγκέντρωσης πρώτης ύλης και το υψηλό κόστος της είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο. Παράλληλα, η διαχείριση του χωνεμένου υπολείμματος παραμένει δαπανηρή και δεν υπάρχουν επαρκή κίνητρα για την παραγωγή βιομεθανίου», τόνισε.
Ο κ. Υφαντής πρότεινε παράταση της ενίσχυσης 25% και για το 2025, δημιουργία ειδικού πλαισίου διακοψιμότητας, προώθηση της μετατροπής μονάδων βιοαερίου σε βιομεθάνιο και εισαγωγή feed-in tariff για τα πρώτα 250 MW βιομεθανίου.
«Το ζητούμενο είναι να περάσουμε στο βιομεθάνιο χωρίς να «χαθεί» ο κλάδος στη μετάβαση. Η προσαρμογή πρέπει να γίνει με ρεαλισμό και σταθερότητα, όχι με αποσπασματικές ρυθμίσεις», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Αναφερόμενος στις ευρωπαϊκές εξελίξεις, υπογράμμισε ότι «η Ευρώπη πλέον μιλά σχεδόν αποκλειστικά για βιομεθάνιο. Είναι η μόνη ρεαλιστική εναλλακτική του φυσικού αερίου, χωρίς αλλαγή υποδομών και τεχνολογίας. Στη Δανία, το βιομεθάνιο καλύπτει ήδη το 34% της αγοράς και ως το 2030 θα φτάσει το 100%. Η Ελλάδα πρέπει να αξιοποιήσει τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα – όπως την Κρήτη, όπου παράγονται πάνω από 25 τόνους αποβλήτων την ημέρα και αποτελεί ιδανική πηγή πρώτης για να τα μετατρέψει σε πηγή ενέργειας».
Θεόδωρος Τερζόπουλος: Πρόταση για Εθνική Ομάδα Δράσης
Από την πλευρά του, ο ενεργειακός σύμβουλος Θεόδωρος Τερζόπουλος τόνισε ότι το νέο θεσμικό πλαίσιο αποτελεί μεν ένα πρώτο θετικό βήμα, αλλά δεν αντιμετωπίζει τις τέσσερις κρίσιμες δομικές αδυναμίες του κλάδου:
- Πολύπλοκες και χρονοβόρες αδειοδοτήσεις
- Έλλειψη μακροπρόθεσμου μηχανισμού στήριξης
- Αβεβαιότητα στη διαθεσιμότητα και ιχνηλασιμότητα πρώτων υλών
- Μη αναγνώριση του χωνεμένου υπολείμματος ως βιολιπάσματος
Για την αντιμετώπισή τους πρότεινε, μάλιστα, τη δημιουργία μιας Εθνικής Ομάδας Δράσης για το Βιομεθάνιο (National Biomethane Task Force), στην οποία θα συμμετέχουν τα συναρμόδια Υπουργεία, ο ΔΕΣΦΑ, ο ΔΑΠΕΕΠ, οι τράπεζες, καθώς και εκπρόσωποι του ΕΣΠΑΒ, του ΣΕΒ και της ακαδημαϊκής κοινότητας.
«Η Ομάδα Δράσης θα πρέπει, εντός 120 ημερών, να καταθέσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης με εφαρμόσιμες παρεμβάσεις για την ολιστική ανάπτυξη του κλάδου», ανέφερε.
ΔΕΣΦΑ: Καταλύτης για τη μετάβαση στα ανανεώσιμα αέρια
Τον ρόλο του ΔΕΣΦΑ ως «διευκολυντή» της μετάβασης υπογράμμισε η Εύα Τσουκαλίδου, Διευθύντρια του Πιλοτικού Έργου Βιομεθανίου του Διαχειριστή.
«Ο ΔΕΣΦΑ λειτουργεί ως συνδετικός κρίκος για τη μετάβαση από το φυσικό αέριο στα ανανεώσιμα αέρια», δήλωσε, προσθέτοντας ότι «τώρα είναι η στιγμή να ευθυγραμμιστούμε με την ευρωπαϊκή στρατηγική, καθώς το βιομεθάνιο είναι βασικός πυλώνας του προγράμματος RePowerEU».
Σύμφωνα με την ίδια, η Ελλάδα διαθέτει ιδιαίτερα υψηλό δυναμικό παραγωγής βιομεθανίου στη Βόρεια και Κεντρική Ελλάδα, όπου η αγροτική δραστηριότητα είναι έντονη. Οι υπάρχουσες μονάδες μπορούν να αναβαθμιστούν και να συνδεθούν με το δίκτυο του ΔΕΣΦΑ, ενώ σε περιοχές χωρίς αγωγούς – όπως η Δυτική Ελλάδα, η Πελοπόννησος και τα νησιά – η διάθεση του βιομεθανίου μπορεί να γίνει σε συμπιεσμένη (CNG) ή υγροποιημένη μορφή (LNG).
Η επόμενη μέρα για τον κλάδο
Όπως τονίζουν οι εκπρόσωποι της αγοράς, η Ελλάδα διαθέτει τη δυναμική και τις υποδομές για να αναπτύξει μια ώριμη και βιώσιμη αγορά βιομεθανίου, αρκεί να κινηθεί γρήγορα, συντονισμένα και με θεσμική συνέπεια.
Η συνδυασμένη δράση πολιτείας, επιχειρήσεων και φορέων μπορεί να μετατρέψει το βιομεθάνιο σε πυλώνα της πράσινης ενεργειακής πολιτικής, συμβάλλοντας στη μετάβαση προς μια κυκλική, καθαρή και ανταγωνιστική οικονομία.
