Τη νευραλγική σημασία της επιτάχυνσης και ισχυροποίησης των ηλεκτρικών διασυνδέσεων οι οποίες ανοίγουν διάπλατα το δρόμο για φθηνότερη ενέργεια στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και τον αντίκτυπο των περιφερειακών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας στην ελληνική αγορά, αναδεικνύει και εξετάζει η Aurora Energy Research.
Ο παγκόσμιος πάροχος αναλύσεων ηλεκτρικής ενέργειας εκτιμά ότι οι διασυνοριακές ροές από τα Δυτικά Βαλκάνια, τη Βουλγαρία και πιθανώς τη Βόρεια Αφρική δύνανται να επηρεάσει σημαντικά την ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στην Ελλάδα, καθώς και τις αντίστοιχες τιμές ενέργειας έως το 2030.
Η Ελλάδα είναι διασυνδεδεμένη με αγορές της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, με τις σχετικές εισαγωγές/εξαγωγές ενέργειας να διαμορφώνονται από την αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος των διασυνδέσεων και την διαφορά των τιμών μεταξύ των όμορων και χωρών-αγορών. Οι αγορές ηλεκτρικής ενέργειας των Δυτικών Βαλκανίων αναπτύσσονται ραγδαία, στοχεύοντας σε υψηλούς στόχους εγκατεστημένης ισχύος ΑΠΕ.
Πώς θα πέσουν οι τιμές
Σύμφωνα με το βασικό σενάριο της Aurora, η ανάπτυξη εμπορικών έργων (merchant) ΑΠΕ αναμένεται να λάβει χώρα κυρίως μετά το 2030, ενώ η βραχυπρόθεσμη επέκταση τους ενδέχεται να εξαρτάται από επιδοτήσεις. Με μια πιθανή προσθήκη 2 GW από ηλιακή και αιολική ενέργεια έως το 2030, οι εισαγωγές ενέργειας προς την Ελλάδα θα μπορούσαν να αυξηθούν κατά περίπου 1 TWh μεταξύ 2027 και 2035, μειώνοντας ελαφρώς τις ειδικές τιμές των φωτοβολταϊκών έως και 3% και περιορίζοντας την εγχώρια παραγωγή από μονάδες φυσικού αερίου.
Αύξηση κατά 5 TWh των εισαγωγών ενέργειας
Στην Βουλγαρία, οι ΑΠΕ και τα συστήματα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας αναπτύσσονται μέσω διαγωνισμών και εμπορικής ανάπτυξης. Σε περίπτωση ταχύτερης ανάπτυξης των τεχνολογιών αυτών, σε σχέση με το Κεντρικό Σενάριο της Aurora, οι εισαγωγές ενέργειας προς την Ελλάδα θα μπορούσαν να αυξηθούν έως και κατά 5 TWh μέχρι το 2030. Αυτή η αύξηση ενδέχεται να μειώσει τις ειδικές τιμές φωτοβολταϊκών και αιολικών πάρκων κατά 5,5% και 2,5% αντίστοιχα την ίδια περίοδο, αυξάνοντας παράλληλα τις περικοπές των ΑΠΕ λόγω μεγαλύτερης συχνότητας χαμηλών τιμών στην ελληνική αγορά (economic curtailment).
Η διασύνδεση Ελλάδας–Αιγύπτου GREGY αποτελεί μελλοντικό έργο, χαρακτηριζόμενο από σημαντικές αβεβαιότητες και, ως εκ τούτου, εξαιρείται από το βασικό σενάριο της Aurora. Ωστόσο, εφόσον υλοποιηθεί, η Ελλάδα θα μπορούσε να εισάγει τουλάχιστον 9 TWh ετησίως, παραμένοντας καθαρός εισαγωγέας μακροπρόθεσμα.
Επιπρόσθετα, ο GREGY ενδέχεται να επιβραδύνει την ανάπτυξη των ΑΠΕ κατά την περίοδο 2040–2050, οδηγώντας σε μείωση των αντίστοιχων ειδικών τιμών κατά περίπου 8%. Παρ' όλα αυτά, οι ειδικές τιμές των ΑΠΕ θα εξακολουθήσουν να υπερβαίνουν τα αντίστοιχα επίπεδα του μοναδιαίου κόστους παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (LCOE), διασφαλίζοντας τη βιωσιμότητα των επενδύσεων σε εμπορικά έργα ανανεώσιμων πηγών.
1 δισ. ετησίως για λίφτινγκ στα δίκτυα
Στα 25 δισ. ευρώ προσδιορίζονται οι απαραίτητες δαπάνες στα ελληνικά δίκτυα διανομής κατά την περίοδο 2025-2050, ώστε η Ελλάδα να πετύχει τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας μέχρι τα μέσα του αιώνα, βάσει παλαιότερης μελέτης της Eurelectric (Ένωση Ευρωπαϊκών Εταιρειών Ενέργειας).
Το παραπάνω ποσό αντιστοιχεί σε επενδύσεις 1 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση. Στο ίδιο μήκος κύματος, έκθεση της Κομισιόν έκανε λόγο για ετήσιες επενδύσεις 1,64 δισ. ως το 2040 στις ελληνικές ενεργειακές υποδομές.
Σύμφωνα με τη μελέτη της Eurelectric, περί τα 200 εκατ. ευρώ ετησίως θα χρειαστούν για την ενίσχυση του δικτύου διανομής, ώστε να αντεπεξέλθει στην αύξηση της κατανάλωσης που θα φέρι ο εξηλεκτρισμός νέων χρήσεων (μεταφορές, ψύξη – θέρμανση).
Στα 100 εκατ. ευρώ θα χρειαστεί να κινηθούν οι επενδύσεις ώστε το δίκτυο να μπορεί να «υποδεχτεί» περισσότερες ΑΠΕ. Επίσης, επιπλέον 250 εκατ. ευρώ είναι απαραίτητα σε ετήσια βάση για επενδύσεις ανανέωσης εξοπλισμού, ενώ 150 εκατ. ευρώ για «στοχευμένες» παρεμβάσεις, ώστε να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα των δικτύων σε ακραία καιρικά φαινόμενα.
Η «οχύρωση» των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας με πακτωλό επενδύσεων για να επιταχυνθεί η διείσδυση των ΑΠΕ και να διασφαλιστεί η ενεργειακή αυτονομία της Ευρώπης, αποτελεί το Α και το Ω για να στεφθεί με επιτυχία η πράσινη μετάβαση της Γηραιάς Ηπείρου.
