Το Τατζικιστάν εξαρτάται σχεδόν πλήρως από διεθνείς δωρητές για τη χρηματοδότηση 82 κυβερνητικών έργων υποδομών σε διάφορους τομείς. Σύμφωνα με έρευνα του πρακτορείου Asia-Plus, οι διεθνείς αναπτυξιακοί οργανισμοί – με επικεφαλής την Παγκόσμια Τράπεζα, την Ασιατική Τράπεζα Ανάπτυξης και το Διεθνές Ταμείο Γεωργικής Ανάπτυξης του ΟΗΕ (IFAD) – καλύπτουν περίπου το 97% του συνολικού κόστους των έργων, που ανέρχεται σε 4,5 δισ. δολάρια. Από αυτά, τα 3,2 δισ. δολάρια προέρχονται ως επιχορηγήσεις και 1,2 δισ. δολάρια ως δάνεια, ενώ περίπου 144 εκατ. δολάρια χρηματοδοτούνται από το κράτος του Τατζικιστάν και επιπλέον 6 εκατ. δολάρια από τοπικούς φορείς και κρατικές επιχειρήσεις.
Μεταξύ των 82 έργων, ο τομέας της ενέργειας απορρόφησε το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης, με 1,6 δισ. δολάρια, ακολουθούμενος από τις μεταφορές (1,2 δισ.) και την εκπαίδευση (426 εκατ.), ενώ ο αγροτικός τομέας έλαβε μόνο 210 εκατ. δολάρια. Η Παγκόσμια Τράπεζα είναι ο κορυφαίος διεθνής δωρητής της χώρας, με σχεδόν 1,7 δισ. δολάρια σε διάφορα αναπτυξιακά έργα.
Μεταξύ των τελευταίων χρηματοδοτήσεων περιλαμβάνεται επιχορήγηση 350 εκατ. δολαρίων από την International Development Association για την κατασκευή του φράγματος Rogun, έργο που προκαλεί διαμάχες λόγω ανησυχιών για την αποδοτικότητά του και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις στις παραποτάμιες χώρες. Τον Αύγουστο, η Παγκόσμια Τράπεζα ανέστειλε προσωρινά την υποστήριξη για το έργο μέχρι να αποδειχθεί η οικονομική βιωσιμότητα και να αναπτυχθεί σχέδιο αποπληρωμής των δανείων. Άλλοι διεθνείς οργανισμοί και χώρες, όπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, η Asian Infrastructure Investment Bank, η Ισλαμική Τράπεζα Ανάπτυξης, η Σαουδική Αραβία και το Άμπου Ντάμπι, έχουν δεσμεύσει σημαντικά κεφάλαια για το Rogun. Η εκτίμηση της Παγκόσμιας Τράπεζας για το κόστος του φράγματος ήταν 5 δισ. δολάρια (Ιούλιος 2023), αλλά σήμερα το κόστος ξεπερνά τα 8 δισ. δολάρια.
Άλλα έργα που χρηματοδοτούνται από την Παγκόσμια Τράπεζα περιλαμβάνουν πρωτοβουλίες ηλεκτροδότησης σε απομακρυσμένες ορεινές περιοχές, προγράμματα για ενίσχυση των συνθηκών αγοράς για τον ιδιωτικό τομέα και σχέδια για κοινωνικο-οικονομική ανθεκτικότητα, με στόχο τη βελτίωση των υποδομών και των ευκαιριών για νέους.
Σύμφωνα με το Asia-Plus, οι άμεσες ξένες επενδύσεις (FDI) στο Τατζικιστάν ανήλθαν σε 144,7 εκατ. δολάρια το πρώτο εξάμηνο του 2025, σημειώνοντας πτώση 17% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Ο πρόεδρος της Κρατικής Επιτροπής Επενδύσεων, Sultan Rahimzoda, απέδωσε την κάμψη σε παράγοντες όπως χαμηλές ταχύτητες διαδικτύου και περιορισμένες πτήσεις.
Η ανάλυση του 2024 από το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ επισημαίνει πρόσθετα εμπόδια για ξένες επενδύσεις, όπως αδιαφανείς κανονισμούς και νομοθεσίες σε φορολογία, εργασιακό δίκαιο και ασφάλεια, έντονη εξάρτηση των επιχειρήσεων από προσωπικές σχέσεις, και διαφθορά σε όλα τα επίπεδα, από επιθεωρήσεις δρόμου έως ακανόνιστες διαδικασίες δημοπρασιών και φορολογίας.
Πηγή: oiprice
