Συνεχείς είναι οι παρεμβάσεις στο δημόσιο χώρο για την ανάγκη παρεμβάσεων στη δομή της λειτουργίας της χονδρεμπορικής αγοράς, που ήδη εν όψει του καλοκαιριού κινείται σε ένα περιβάλλον προβλέψεων, που παραπέμπουν στις περυσινές ακριβές τιμές. Κι αυτό την ώρα που ο πολίτης ακούει για υπερπαραγωγή των φτηνών ΑΠΕ, που όμως δεν περνά ως τιμή στον καταναλωτή.
Το ενδιαφέρον ή και παράδοξο είναι ότι και ο Πρωθυπουργός έθεσε το όλο ζήτημα, πέρα από τους παράγοντες της αγοράς και δη της βιομηχανίας, που, άλλωστε, “νοιώθουν” στο πετσί τους τις ακριβές τιμές ρεύματος. Βέβαια έστω κι αν το πλαίσιο για την αγορά ενέργειας, το λεγόμενο Target Model, καθορίζεται από την ΕΕ, υπάρχει ένα σημαντικό περιθώριο σε κάθε κράτος μέλος να παρέμβει. Κάτι τέτοιο, μάλιστα, έχουν ήδη κάνει κράτη μέλη, όπως η Βουλγαρία, η Ιταλία με αναφορά στον κόσμο της παραγωγής. Αυτό τουλάχιστον τονίζει ο πρόεδρος της Ένωσης Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας, Αντώνης Κοντολέων σε συνεχείς παρεμβάσεις του.
Σημειώνεται ότι το θέμα των μεγάλων διακυμάνσεων στη χονδρική τιμή ρεύματος τέθηκε χθες στο επίκεντρο της συνάντησης του Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, με τον Ευρωπαίο Επίτροπο για το Κλίμα, το Μηδενικό Ισοζύγιο Εκπομπών και την Καθαρή Ανάπτυξη, Βόπκε Χούκστρα. Συγκεκριμένα, ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, τόνισε στη συνάντησή του με τον Επίτροπο για το Κλίμα και την Καθαρή Ανάπτυξη, Βόπκε Χούκστρα, την ανάγκη για άμεση και ουσιαστική αντιμετώπιση των στρεβλώσεων στην αγορά ενέργειας της ΕΕ. «Δεν νοούνται τέτοιες στρεβλώσεις σε μια ενιαία αγορά», επισήμανε και τόνισε τη σημασία των διασυνδέσεων μεταξύ των κρατών μελών της Ένωσης. «Η Ελλάδα διαθέτει ένα ισορροπημένο ενεργειακό μείγμα, με αυξημένη διείσδυση των ΑΠΕ», διαβεβαίωσε και έκανε ιδιαίτερη αναφορά στη χρήση του φυσικού αερίου μεταβατικά. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είπε ακόμη ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε τροχιά υλοποίησης των στόχων της ΕΕ για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και αναφέρθηκε στην αναγκαιότητα η πράσινη μετάβαση να συμβαδίζει με υψηλή ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Οι τιμές
Πάντως, εν όψει θέρους, “ξυπνούν” οι μνήμες από το περυσινό Ιούλιο του 2024, οπότε ένεκα καύσωνα κι άρα ζήτησης αλλά και με τα αποθέματα στα φράγματα να είναι μειωμένα, (έστω κι συχνά τα υδροηλεκτρικά δίνουν στο Χρηματιστήριο Ενέργειας ακριβές τιμές στο τέλος της ημερας), υπήρξε τίναγμα των τιμών, που επέφερε, εν συνεχεία έκτακτα μέτρα από την κυβέρνηση.
Να σημειωθεί ότι τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης παραπέμπουν σε τιμές κοντά στα 134 ευρώ/MWh, για τον ερχόμενο Ιούλιο. Συγκριτικά να αναφέρουμε ότι για σήμερα στα 82,92 ευρώ/MWh διαμορφώθηκε η Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς (ΤΕΑ) της Αγοράς Επόμενης Ημέρας με το μίγμα να βασίζεται κατά 45,9% στο φυσικό αέριο και κατά 43% στις ΑΠΕ. Η υψηλότερη τιμή στη διάρκεια του 24ώρου διαμορφώθηκε στα 172,95 ευρώ/MWh, ενώ το χαμηλό του 24ωρου διαμορφώθηκε στα 15,64 ευρώ/MWh. Η τιμή αυξήθηκε 5% σε σχέση με την προηγούμενη ημέρα. Η συνολική ζήτηση διαμορφώθηκε στις 299.81 GWh. Οι εισαγωγές έφτασαν το 3,9%.
Καμπανάκι της βιομηχανίας
Στο φόντο αυτό και πάλι ο πρόεδρος της Ένωσης Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας (ΕΒΙΚΕΝ), Αντώνης Κοντολέων έστειλε νέο σήμα για την ανάγκη παρέμβασης μιλώντας στην τηλεόραση της Ναυτεμπορικής. Αφού τόνισε ότι η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής βιομηχανίας βρίσκεται στο χειρότερο σημείο των τελευταίων ετών, εστίασε στο κόστος της Αγοράς Εξισορρόπησης, όπου με βάση την ΕΒΙΚΕΝ καταγράφονται “τάσεις και φαινόμενα” που δημιουργούν άνοδο στις τελικές τιμές, τόσο για τη βιομηχανία όσο και τους Έλληνες καταναλωτές.
Ο κ. Κοντολέων και πάλι περιέγραψε το πώς η σύναψη συμβολαίων PPA (Power Purchase Agreements) με ΑΠΕ μπορεί να δώσει λύση. Ωστόσο, σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΕΒΙΚΕΝ, στην παρούσα χρονική συγκυρία, υπάρχει δυσκολία και ρίσκο, καθώς τα PPA με φωτοβολταϊκά ενέχουν τον κίνδυνο τεράστιας ζημίας, λόγω των περικοπών αλλά και των μηδενικών τιμών που επικρατούν.
Σύμφωνα, λοιπόν, με την ΕΒΙΚΕΝ, θα πρέπει να αναζητηθεί λύση σε μοντέλα που έχουν ήδη υιοθετηθεί σε αρκετά ευρωπαϊκά κράτη κι έχουν υποδειχθεί, όπως αναφέρεται, από την ίδια την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο του πακέτου μέτρων που προτείνει για τη μείωση του ενεργειακού κόστους στη βιομηχανία. Μεταξύ αυτών, είναι, με βάση την ΕΒΙΚΕΝ, η θέσπιση προθεσμιακής αγοράς, μέσω κρατικού φορέα, ώστε να αποσυνδεθεί η τελική τιμή από τις καθημερινές διακυμάνσεις της χονδρεμπορικής — κάτι που στην Ελλάδα δεν υφίσταται, με αποτέλεσμα οι διακυμάνσεις να περνούν απευθείας στους καταναλωτές.
Όπως έχει αναφέρει ο κ. Κοντολέων και επισήμανε και στην τελευταία τηλεοπτική του συνέντευξη, στην Ιταλία οι μεγάλοι ενεργοβόροι καταναλωτές έχουν πρόσβαση σε σταθερή τιμή 65 ευρώ ανά μεγαβατώρα. «Αν είχε αυτήν την τιμή και αυτό το ενεργεικό κόστος, η ελληνική βιομηχανία θα απογειώνονταν» είπε ο κ. Κοντολέων. Προσθέτοντας ότι ο ιταλικός ΔΑΠΕΕΠ (GSE) έχει στη διάθεσή του συμβολαιοποιημένες ΑΠΕ, τις οποίες διοχετεύει απευθείας στη βιομηχανία μέσω PPA, κάτι που στην Ελλάδα δεν συμβαίνει.
«Οι φθηνές ΑΠΕ υπάρχουν, όμως δεν φτάνουν στον τελικό καταναλωτή» είπε χαρακτηριστικά. Πάντως η ΕβΙΚΕΝ έχει προτείνει το ιταλικό μοντέλο ως λύση για το υψηλό ενεργειακό κόστος που αντιμετωπίζει σήμερα η βιομηχανία. Σύμφωνα με αυτό ο ιταλικός ΔΑΠΕΕΠ (GSE) από τη μια πλευρά συνάπτει cfds με παραγωγούς ΑΠΕ, υβριδικές μονάδες και σταθμούς αποθήκευσης με μπαταρίες και από την άλλη πλευρά συνάπτει ΡΡΑs με βιομηχανίες για την προμήθεια της πράσινης ενέργειας που έχει εξασφαλίσει από τα cfds.
Ειδικότερα ο ιταλικός οργανισμός διαθέτει στις ενεργοβόρες βιομηχανίες για τρία χρόνια 24 TWh πράσινης ενέργειας έναντι 65 ευρώ/MWh. Το ποσό αυτό προσδιορίζεται με βάση τη μέση τιμή της αγοράς ενώ η ενέργεια που διατίθεται στη βιομηχανία καλύπτει το 25% της κατανάλωσης της. Ως αντάλλαγμα οι βιομηχανίες αναλαμβάνουν την υποχρέωση να χτίσουν μονάδες ΑΠΕ διπλάσιας δυναμικότητας και να επιστρέψουν στον GSE τα επόμενα είκοσι έτη την ίδια ποσότητα ενέργειας στην ίδια τιμή.
Με τον τρόπο αυτό μειώνεται η έκθεση του νέου φορέα (που στην ελληνική περίπτωση θα μπορούσε να είναι ο ΔΑΠΕΕΠ) στη μεταβλητότητα των τιμών της αγοράς αφού μεταφέρει μέρος του ρίσκου στις βιομηχανίες. Εξετάζεται επίσης η εναλλακτική λύση ο φορέας να διαθέτει και προϊόντα αποθήκευσης.
Η πρόταση υιοθέτησης και στην Ελλάδα του μοντέλου της Ιταλίας προκύπτει από μελέτη που εκπόνησε Compass Lexicon για λογαριασμό της ΕΒΙΚΕΝ, σύμφωνα με την οποία το ιταλικό μοντέλο είναι η ενδεδειγμένη λύση για τη μείωση του ενεργειακού κόστους των ελληνικών βιομηχανιών.
