Ενώ ορισμένες λεπτομέρειες σχετικά με τους δασμούς δεν έχουν ακόμη οριστικοποιηθεί και θα πρέπει να ανακοινωθούν σε κοινή δήλωση ΕΕ-ΗΠΑ την 1η Αυγούστου, η εμπορική συμφωνία μεταξύ Τραμπ και φον ντερ Λάιεν περιλαμβάνει επίσης μια δέσμη δεσμεύσεων από την ΕΕ για αύξηση των επενδύσεων στις ΗΠΑ και κλιμάκωση της αγοράς ενεργειακών προϊόντων και στρατιωτικού εξοπλισμού, όπως σημειώνει η Goldman Sachs. Και όπως τονίζει, αυτές οι δεσμεύσεις, κυρίως όσον αφορά την ενέργεια και της επενδύσεις, δεν αναμένεται σε καμία περίπτωση να μπορέσουν αν υλοποιηθούν από την ΕΕ. Συνεπώς θα έλθουν κι άλλοι δασμοί από τον Τραμπ.
Όπως σημειώνει η Goldman, το εμπορικό πλεόνασμα της ΕΕ με τις ΗΠΑ οφείλεται στις μεγάλες καθαρές εξαγωγές αγαθών, και οι δεσμεύσεις που περιλαμβάνονται στην εμπορική συμφωνία στοχεύουν στη συρρίκνωση του διμερούς εμπορικού ισοζυγίου αγαθών και στην ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας στις ΗΠΑ.
Οι δεσμεύσεις της ΕΕ στον Τραμπ περιλαμβάνουν την αγορά ενεργειακών προμηθειών αξίας 750 δισεκατομμυρίων δολαρίων από τις ΗΠΑ κατά τα επόμενα τρία χρόνια, την εισαγωγή τσιπ τεχνητής νοημοσύνης αξίας 40 δισεκατομμυρίων ευρώ και μια συμφωνία για την απόκτηση «σημαντικών ποσοτήτων αμερικανικού στρατιωτικού εξοπλισμού». Δεδομένου ότι δεν υπάρχει καμία αναφορά σε πρόσθετες αγορές στρατιωτικού εξοπλισμού στις επίσημες ανακοινώσεις της ΕΕ, η αμερικάνικη τράπεζα επικεντρώνεται και αναλύει τις δύο δεσμεύσεις - ενέργεια και τσιπ τεχνητής νοημοσύνης - που συμφωνήθηκαν και από τα δύο μέρη.
Ωστόσο, όπως τονίζει, ακόμη και αυτές οι δύο δεσμεύσεις φαίνονται δύσκολες δεδομένης της δομής των εισαγωγών της ΕΕ και του μεγέθους των αμερικανικών εξαγωγών. Η ΕΕ εισάγει επί του παρόντος από τις ΗΠΑ περίπου 75 δισεκατομμύρια ευρώ σε προϊόντα που σχετίζονται με την ενέργεια ετησίως και περίπου 2 δισεκατομμύρια ευρώ σε τσιπ υπολογιστών. Μαζί, οι δύο κατηγορίες αποτελούν λιγότερο από το 25% των συνολικών εισαγωγών αμερικανικών προϊόντων στην ΕΕ. Τα αμερικανικά τσιπ υπολογιστών, ειδικότερα, αντιπροσωπεύουν μόνο ένα μικρό κλάσμα της συνολικής προσφοράς στην ΕΕ.
Ειδικότερα όσον αφορά τον τομέα της ενέργειας, η ΕΕ δεσμεύτηκε να «προμηθεύεται υγροποιημένο φυσικό αέριο, πετρέλαιο και προϊόντα πυρηνικής ενέργειας από τις ΗΠΑ» με αναμενόμενη «ετήσια κατανάλωση» περίπου 250 δισ. δολάρια. Όπως επισημαίνει η Goldman, εάν το ποσό ερμηνευθεί ως επιπλέον των τρεχουσών εξαγωγών των ΗΠΑ προς την Ευρώπη, η ΕΕ θα αγοράζει σχεδόν το σύνολο των παγκόσμιων εξαγωγών των ΗΠΑ στον τομέα. Ακόμα κι αν τα 250 δισ. δολάρια ΗΠΑ θεωρηθούν ως επίπεδο-στόχος, η ΕΕ θα εξακολουθεί να δεσμεύεται να αγοράσει περίπου το 80% των τρεχουσών εξαγωγών ενέργειας από τις ΗΠΑ.
Και στις δύο περιπτώσεις, η δέσμευση δεν είναι ρεαλιστική, εκτός εάν υποτεθεί μεγάλη αύξηση της παραγωγικής ικανότητας των ΗΠΑ. Φαίνεται ότι υπάρχει περισσότερος χώρος στις εξαγωγές τσιπ υπολογιστών των ΗΠΑ για να καλυφθούν οι αυξημένες αγορές της ΕΕ, αλλά δεν είναι σαφές ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα για τη δέσμευση των 40 δισ. ευρώ.
Η τρίτη δέσμευση της ΕΕ περιλαμβάνει «τουλάχιστον» 600 δισεκατομμύρια δολάρια σε ιδιωτικές επενδύσεις από εταιρείες της ΕΕ πριν από το 2029. Ο Λευκός Οίκος σημείωσε ότι αυτό αναμένεται να είναι σταδιακό στην υπάρχουσα ροή επενδύσεων από εταιρείες της ΕΕ στις ΗΠΑ.
Το συνολικό μέγεθος της ακαθάριστης απόκτησης περιουσιακών στοιχείων στις ΗΠΑ έχει αυξηθεί από τις αρχές του 2023, με τις επενδύσεις χαρτοφυλακίου να καταλαμβάνουν τη μερίδα του λέοντος. Ωστόσο, οι άμεσες επενδύσεις από εταιρείες της ΕΕ έχουν φτάσει μόνο τα 90 δισεκατομμύρια ευρώ πέρυσι, όπως επισημαίνει η Goldman, και η εκπλήρωση της υπόσχεσης θα απαιτούσε από τις εταιρείες της ΕΕ να αυξήσουν αυτό το επίπεδο κατά περισσότερο από 50%, ώστε να φτάσουν τα 140 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως.
Η ικανότητα της ΕΕ να δεσμεύσει πόρους για την ενίσχυση των επενδύσεων στις ΗΠΑ ενδέχεται να αντιμετωπίσει προκλήσεις, ιδίως υπό το πρίσμα της εγχώριας υποεπένδυσής της από το 2011 και του αυξανόμενου επενδυτικού χάσματος με την οικονομία των ΗΠΑ που έφτασε στο ιστορικό αποκορύφωμά του πέρυσι, τονίζει η αμερικάνικη τράπεζα. Επί του παρόντος, δεν υπάρχει μηχανισμός για την ενθάρρυνση των ιδιωτικών επενδύσεων στις ΗΠΑ και δεν υπάρχουν κυβερνητικά κίνητρα για κεφαλαιουχικές δαπάνες στο εξωτερικό ούτε σε ΕΕ ούτε σε εθνικό επίπεδο.
Αυξάνεται ο κίνδυνος περισσότερων δασμών από τις ΗΠΑ;
Οι συμμετέχοντες στην αγορά αμφισβητούν εάν και πώς μπορούν να εφαρμοστούν αυτές οι δεσμεύσεις, επισημαίνει η Goldman Sachs. Εκτός από το μέγεθος αυτών των δεσμεύσεων, όπως αναλύθηκε προηγουμένως, βλέπει ένα ακόμη εμπόδιο στην εφαρμογή τους.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει ούτε τον δημοσιονομικό χώρο ούτε τη νομική εξουσία να επιβάλει δεσμεύσεις που βασίζονται κυρίως σε αποφάσεις του ιδιωτικού τομέα. Η G.S. αναμένει ότι η ΕΕ θα επιδιώξει να αυξήσει, οριακά, τις αγορές ενεργειακού εφοδιασμού και, ει δυνατόν, στρατιωτικού εξοπλισμού από τις ΗΠΑ. Αλλά είναι πιο επιφυλακτικοί σχετικά με τις σταδιακές δεσμεύσεις ιδιωτικών επενδύσεων, οι οποίες, κατά την άποψή της, θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν προκλήσεις εφαρμογής, αν και όχι σε συμβολικά ποσά, σύμφωνα με το παρελθόν.
Ο βαθμός στον οποίο η ΕΕ μπορεί να τηρήσει τις ανακοινωθείσες δεσμεύσεις της μπορεί να επηρεάσει τη στάση της κυβέρνησης των ΗΠΑ σχετικά με τους δασμούς, τονίζει η Goldman. Η πιθανή υπο-υλοποίηση των δεσμεύσεων της ΕΕ είναι ένας παράγοντας που υποστηρίζει την βασική της προσδοκία ότι οι δασμοί σε κρίσιμα αγαθά/φαρμακευτικά προϊόντα είναι πιθανό να εισαχθούν σε μεταγενέστερο στάδιο, ωθώντας τον πραγματικό δασμολογικό συντελεστή πολύ υψηλότερα από ότι ορίστηκε στην εμπορική συμφωνία ΕΕ-ΗΠΑ.
