Η Ουκρανία δήλωσε την Τετάρτη ότι είναι έτοιμη να υπογράψει άμεσα μια συμφωνία για τα ορυκτά με τις Ηνωμένες Πολιτείες, μετά από μήνες ενίοτε δύσκολων διαπραγματεύσεων, αν και μια πηγή με γνώση της υπόθεσης ανέφερε ότι προέκυψε ένα εμπόδιο της τελευταίας στιγμής.
Ο Ουκρανός πρωθυπουργός δήλωσε ότι η Πρώτη Αναπληρώτρια Πρωθυπουργός Γιούλια Σβιριένκο ταξιδεύει στις ΗΠΑ για να υπογράψει τη συμφωνία, η οποία είναι κεντρικής σημασίας για τις προσπάθειες του Κιέβου να αποκαταστήσει τις σχέσεις του με τον Ντόναλντ Τραμπ και τον Λευκό Οίκο, καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος επιδιώκει μια ειρηνευτική συμφωνία στον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας.
Δύο πηγές δήλωσαν στο Reuters ότι η υπογραφή μπορεί να γίνει αργότερα την Τετάρτη. Ωστόσο, μία από τις πηγές ανέφερε ότι οι ΗΠΑ πιέζουν την Ουκρανία να υπογράψει και δύο επιπλέον έγγραφα, πέρα από τη βασική συμφωνία για τα ορυκτά, κάτι για το οποίο το Κίεβο θεωρεί ότι δεν είναι ακόμα έτοιμο.
«Ποιος ξέρει — ίσως σήμερα να πάρουν και τα δύο αυτά έγγραφα και να τα ολοκληρώσουν κι αυτά», είπε η πηγή.
Ένα προσχέδιο της βασικής συμφωνίας, το οποίο είδε το Reuters, έδειξε ότι η Ουκρανία εξασφάλισε την κατάργηση οποιασδήποτε απαίτησης για επιστροφή της προηγούμενης στρατιωτικής βοήθειας από τις ΗΠΑ — κάτι στο οποίο η Ουκρανία είχε έντονα αντιταχθεί.
Οι Ουκρανοί αξιωματούχοι ελπίζουν ότι η υπογραφή της συμφωνίας, την οποία προωθεί ο Τραμπ, θα βοηθήσει στην ενίσχυση της μειούμενης αμερικανικής υποστήριξης προς το Κίεβο στον πόλεμο που διαρκεί πάνω από τρία χρόνια.
Το προσχέδιο δίνει στις ΗΠΑ προνομιακή πρόσβαση σε νέες συμφωνίες εκμετάλλευσης φυσικών πόρων της Ουκρανίας, αλλά δεν τους παραχωρεί αυτόματα μερίδιο από τον ορυκτό πλούτο της χώρας ούτε από τις υποδομές φυσικού αερίου, σύμφωνα με το έγγραφο.
«Πρόκειται πράγματι για μια στρατηγική συμφωνία... είναι μια πραγματικά ισότιμη και καλή διεθνής συμφωνία για κοινές επενδύσεις στην ανάπτυξη και αποκατάσταση της Ουκρανίας», δήλωσε ο Πρωθυπουργός Ντένις Σμιχάλ.
Κοινό Ταμείο
Το προσχέδιο προβλέπει τη δημιουργία ενός κοινού ταμείου ανοικοδόμησης Ουκρανίας–ΗΠΑ, το οποίο θα λαμβάνει το 50% των κερδών και των δικαιωμάτων εκμετάλλευσης που θα αποκομίζει το ουκρανικό κράτος από νέες άδειες φυσικών πόρων στην Ουκρανία.
Το έγγραφο δεν καθορίζει πώς θα δαπανώνται τα έσοδα του ταμείου, ποιοι θα επωφελούνται ή ποιος θα έχει τον έλεγχο των αποφάσεων για τη διαχείρισή τους.
Ο Σμιχάλ δήλωσε σε τηλεοπτικά σχόλια ότι, μετά την υπογραφή της βασικής συμφωνίας, οι δύο πλευρές θα συμφωνήσουν και σε δύο επιπλέον τεχνικά και συμπληρωματικά έγγραφα που θα περιγράφουν ζητήματα όπως η συγκέντρωση των κεφαλαίων.
Ο ίδιος είπε ότι η Ουκρανία θα διατηρήσει τον έλεγχο όλων των πόρων της στο πλαίσιο της συμφωνίας, ενώ το ταμείο θα επενδύει στην ανάπτυξη της Ουκρανίας για περίοδο 10 ετών.
«Η Ουκρανία θα συνεισφέρει μόνο από νέες άδειες, από νέα δικαιώματα εκμετάλλευσης ορυκτών πόρων. Αυτή θα είναι η συμβολή μας, το 50% της οποίας θα διατίθεται στο ταμείο», δήλωσε.
Οι ΗΠΑ θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη μελλοντική στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία ως δική τους συνεισφορά στο ταμείο, χωρίς να υπολογίζεται η προηγούμενη στρατιωτική βοήθεια, τόνισε ο Σμιχάλ.
Οι δύο πλευρές υπέγραψαν μνημόνιο στις 18 Απριλίου, ως αρχικό βήμα προς την επίτευξη συμφωνίας για την ανάπτυξη των ορυκτών πόρων της Ουκρανίας. Στο μνημόνιο ανέφεραν ότι στόχος τους ήταν να ολοκληρώσουν τις συνομιλίες έως τις 26 Απριλίου και να υπογράψουν τη συμφωνία το συντομότερο δυνατό.
Ο Τραμπ και αξιωματούχοι της κυβέρνησής του απείλησαν αυτόν τον μήνα να αποχωρήσουν από τις προσπάθειες διαμεσολάβησης ειρηνευτικής συμφωνίας, εάν δεν υπάρξει σύντομα ξεκάθαρη πρόοδος.
Η Ουκρανία βασίστηκε στη στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ — από αντιαεροπορικά συστήματα έως πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς — για να απωθήσει τη ρωσική επίθεση μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή της Μόσχας τον Φεβρουάριο του 2022.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε τον Φεβρουάριο ότι η αμερικανική βοήθεια αντιπροσώπευε περίπου το 30% των όπλων και του εξοπλισμού που χρησιμοποιούνται για την άμυνα της χώρας.
Στις 28 Απριλίου, ο Σμιχάλ δήλωσε ότι το Κίεβο είχε συμφωνήσει πως η προηγούμενη βοήθεια των ΗΠΑ δεν θα υπολογίζεται στο πλαίσιο της συμφωνίας για τα ορυκτά.
Κατά την επίσκεψή του στις ΗΠΑ την περασμένη εβδομάδα, ο Σμιχάλ συναντήθηκε με τον Αμερικανό υπουργό Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ και ανέφερε «καλή πρόοδο» ως προς τη συμφωνία.
Ο Σμιχάλ πρόσθεσε επίσης ότι το Κίεβο είχε ορίσει σαφώς τις κόκκινες γραμμές του όσον αφορά τη συμμόρφωση της συμφωνίας με τις ευρωπαϊκές υποχρεώσεις και τη νομοθεσία της Ουκρανίας.
