Στο φόντο δεσμεύσεων από την ΕΕ για αύξηση των επενδύσεων στις ΗΠΑ και κλιμάκωση της αγοράς ενεργειακών προϊόντων και στρατιωτικού εξοπλισμού έρχεται στην Αθήνα σήμερα για συναντήσεις με τον Πρωθυπουργό αλλά και άλλους παράγοντες της εγχώριας οικονομίας, από την ενέργεια μέχρι τα ναυπηγεία, ο υπουργός Εσωτερικών των ΗΠΑ Νταν Μπέργκαμ, επικεφαλής του Συμβουλίου Ενεργειακής Κυριαρχίας του Λευκού Οίκου.
Ουσιαστικά η παρουσία του αμερικανού αξιωματούχου έχει να κάνει με την προσπάθεια για τόνωση της ενεργειακής σχέσης Ελλάδας - ΗΠΑ που είναι, μεν ισχυρή, αλλά ακόμη “σκιάζεται” από το ρόλο της Ρωσίας και της συνέχισης τροφοδοσίας με φθηνό αέριο αγωγών, της χώρας.
Σημειώνεται ότι το αμερικάνικο Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο LNG αποτελεί το 80% περίπου των εισαγωγών LNG, αν και βέβαια το ρωσικό αέριο συνεχίζει να καλύπτει σχεδόν τις μισές ανάγκες της χώρας.
Συγκεκριμένα, στο α’ εξάμηνο του 2025, Σιδηρόκαστρο και Ρεβυθούσα αποτέλεσαν τις κύριες πύλες εισόδου φυσικού αερίου στη χώρα μας. Το Σιδηρόκαστρο κατέγραψε εισαγωγές 16,40 TWh, αύξηση κατά 4,46% σε σχέση με το 2024 ενώ ο Τερματικός Σταθμός LNG της Ρεβυθούσας (σημείο εισόδου Αγίας Τριάδας), ενίσχυσε τον κομβικό του ρόλο με συνολική ποσότητα 14,62 TWh και αύξηση κατά 58,91% σε σχέση με πέρυσι, πάρα το γεγονός ότι παρέμεινε εκτός λειτουργίας κατά το διάστημα 22/4-11/5 λόγω προγραμματισμένων εργασιών αναβάθμισης.
Ειδικότερα, στον Σταθμό εκφορτώθηκαν 27 δεξαμενόπλοια LNG έναντι 12 φορτίων το ίδιο διάστημα του 2024, μεταφέροντας συνολική ποσότητα LNG 14,66 TWh, αυξημένη κατά 63,62% σε σχέση με τις 8,96 TWh του 2024. Κύριος προμηθευτής LNG ήταν και φέτος οι ΗΠΑ, με ποσότητες που εκφορτώθηκαν να φτάνουν τις 11,87 TWh, έναντι 6,09 TWh το α’ εξάμηνο του 2024. Ακολούθησαν η Νιγηρία με 1,37 TWh, η Νορβηγία με 0,93 TWh και η Αλγερία με 0,49 TWh.
Ως προς τα υπόλοιπα σημεία εισόδου, από τη Νέα Μεσημβρία (σημείο διασύνδεσης με τον αγωγό TAP) εισήχθησαν 5,47 TWh, ποσότητα μειωμένη κατά 9,29% συγκριτικά με το αντίστοιχο περσινό διάστημα, ενώ μέσω της Αμφιτρίτης (FSRU Αλεξανδρούπολης) εισήχθησαν 1,03 TWh LNG έως τις 22/1 όταν οι υπηρεσίες αεριοποίησης στον Σταθμό κατέστησαν προσωρινά μη διαθέσιμες.
Στο μεταξύ τη σημαντική αναβάθμιση της Ελλάδας ως ενεργειακού κόμβου στην Ανατολική Μεσόγειο που αναγνωρίζεται πλέον και από τις ΗΠΑ και από την Ευρώπη, ανέδειξε μεταξύ άλλων ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Σταύρος Παπασταύρου, μιλώντας τις προηγούμενες μέρες στο διεθνές ενεργειακό «Gastech Forum στο Μιλάνο της Ιταλίας.
Το LNG και η Ελλάδα
Ο κ. Παπασταύρου συμμετείχε σε πάνελ με θέμα«Leveraging energy policy to achieve energy securityand sustainability goals, με τη συμμετοχή εκπροσώπων κυβερνήσεων και του ιδιωτικού τομέα.
«Το αμερικανικό LNG φτάνει πλέον στη Ρεβυθούσα ή στο FSRU της Αλεξανδρούπολης, και βλέπουμε την Ελλάδα, τη Βουλγαρία, την Ρουμανία, την Ουκρανία και τη Μολδαβία να συνεργάζονται», υπογράμμισε μεταξύ άλλων ο κ. Παπασταύρου, τονίζοντας ωστόσο ότι πρέπει να γίνει ακόμα πολύ δουλειά, ώστε να υπάρξει ένα οικονομικά αποδοτικό προϊόν που να δίνει τη δυνατότητα το LNG να φτάνει στην Ελλάδα και στη συνέχεια να κινείται βόρεια, «ανατρέποντας την τάξη πραγμάτων που επικρατούσε επί δεκαετίες». Παράλληλα τόνισε ότι καταβάλλεται μεγάλη προσπάθεια ώστε οι γειτονικές της Ελλάδας χώρες να εναρμονίσουν το κανονιστικό τους πλαίσιο, «γιατί αυτό αποτελεί κλειδί για μια επιχειρηματικά-φιλική συμφωνία. Δεν πρέπει ο προμηθευτής να χρειάζεται να αντιμετωπίζει τέσσερις ή πέντε διαφορετικές χώρες και ισάριθμα διαφορετικά ρυθμιστικά και φορολογικά συστήματα».
Ο κ. Παπασταύρου επεσήμανε ότι ο κάθετος διάδρομος, που βρίσκεται ακόμη σε πρώιμα στάδια, «προσφέρει μια τεράστια ευκαιρία να μεταμορφώσει την περιοχή, διότι κάθε αγωγός ή κάθε διασύνδεση είναι κάτι πολύ περισσότερο από τη μεταφορά ενός προϊόντος, ενός εμπορεύματος. Είναι η δημιουργία αρτηριών για την περιοχή που συμβάλλει στην εμπέδωση της σταθερότητα και της προοπτικής. Και αυτό είναι κάτι πολύ σημαντικό να ενισχύσουμε».
Κατόπιν, ο κ. Παπασταύρου συμμετείχε σε κλειστή συζήτηση στρογγυλής τραπέζης με τον Υπουργό Εσωτερικών και Επικεφαλής του Συμβουλίου Ενεργειακής Κυριαρχίας των ΗΠΑ, Doug Burgum, και την Γενική Διευθύντρια Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ditte Juul Jørgensen και εκπροσώπους της διεθνούς ενεργειακής βιομηχανίας, όπου και στάθηκε στο πως η Ελλάδα μετατράπηκε από εισαγωγέα φυσικού αερίου το 2020 χώρα σε εξαγωγέα φυσικού αερίου το 2024. Συγκεκριμένα, είπε πως «ο Κάθετος Διάδρομος θα βοηθήσει ουσιαστικά και την Ευρώπη, αλλά και τις ΗΠΑ στον κοινό στόχο αποσύνδεσης από το ρωσικό φυσικό αέριο και επίτευξης της ενεργειακής αυτονομίας. Μάλιστα, είπε πως σε αυτήν την προσπάθεια το 81% των εισαγωγών LNG της Ελλάδας για το πρώτο εξάμηνο του 2025 προήλθε από τις ΗΠΑ».
Στο περιθώριο του φόρουμ, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας είχε συνάντηση με τον Executive Vice President for Commercial & Strategy και CFO της Conoco Phillips, Andy O’Brian, η οποία εξέφρασε ενδιαφέρον να διερευνήσει -στο άμεσο μέλλον- ευκαιρίες επιχειρηματικής δραστηριότητας στην Ελλάδα.
Αλλαγές οδεύσεων
Κατά την ομιλία της στο 5ο Thessaloniki Metropolitan Summit, το οποίο διοργάνωσαν την Παρασκευή 5/9 ο Economist και το Powergame.gr, η CEO του ΔΕΣΦΑ, Maria Rita Galli, ανέδειξε τον καθοριστικό ρόλο που έχει διαδραματίσει ο ελληνικός κλάδος φυσικού αερίου για την ενίσχυση της ασφάλειας εφοδιασμού τα τελευταία χρόνια.
«Το 2022, στην κορύφωση της ενεργειακής κρίσης, η Ελλάδα είχε δυνατότητα επανεξαγωγής μόλις 2 δισ. κυβικών μέτρων φυσικού αερίου ετησίως. Σήμερα, χάρη σε σημαντικές επενδύσεις όπως η επέκταση της Ρεβυθούσας, ο τερματικός σταθμός LNG Αλεξανδρούπολης, η διασύνδεση με τον TAP και τον αγωγό ICGB , η δυνατότητα αυτή έχει τετραπλασιαστεί, φτάνοντας τα 8 δισ. κυβικά μέτρα μέχρι τα τέλη του 2025», τόνισε η κα Galli.
Αναφέρθηκε επίσης στη συνεργασία για τον Κάθετο Διάδρομο, υπογραμμίζοντας ότι για πρώτη φορά, φέτος το καλοκαίρι, κατέστη δυνατό για traders στην Ουκρανία να αγοράσουν φυσικό αέριο απευθείας από το ελληνικό hub. «Πρόκειται για τη μοναδική περίπτωση στην Ευρώπη όπου Ουκρανοί traders αγοράζουν αέριο απευθείας από ένα hub ευρωπαϊκής χώρας» επεσήμανε.
Ο Κάθετος Διάδρομος απασχόλησε και το πάνελ στο οποίο συμμετείχε η επικεφαλής του ΔΕΣΦΑ στο 9ο Southeast Europe Energy Forum, που συνδιοργάνωσαν το Ελληνο-Αμερικανικό Επιμελητήριο (AmCham) και η Ελληνική Εταιρεία Ενεργειακής Οικονομίας (HAEE) στις 5/9. Ειδικότερα, η κα Galli σημείωσε ότι χάρη στην ισχυρή συνεργασία μεταξύ των εταίρων του προϊόντος δυναμικότητας «Route 1», έχει γίνει ένα πρώτο αλλά σημαντικό βήμα προς την ενίσχυση της διαφοροποίησης του εφοδιασμού. «Ξεκινήσαμε μια πρωτοβουλία που έχει σχεδιαστεί για να προσφέρει μακροπρόθεσμη “δυναμικότητα" και να ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια στη Νοτιοανατολική και Κεντρική Ανατολική Ευρώπη», δήλωσε.
Η CEO του ΔΕΣΦΑ στάθηκε επίσης στη συμβολή του φυσικού αερίου στη σταθερότητα του ενεργειακού συστήματος, καθώς επιτρέπει την άμεση κάλυψη των αναγκών όταν η παραγωγή από ΑΠΕ μειώνεται, ενώ αναφέρθηκε στις κομβικές επενδύσεις νέων αγωγών και συμπιεστών που ολοκληρώνονται σύντομα, όπως ο αγωγός Δυτικής Μακεδονίας και ο συμπιεστής της Κομοτηνής, αλλά και στην ανάπτυξη της υπηρεσίας φόρτωσης φορτηγών LNG στη Ρεβυθούσα (truck loading service) και τις μελλοντικές υποδομές small-scale LNG.
Ταυτόχρονα, ανέδειξε και μια ακόμα πτυχή του ρόλου του κλάδου του αερίου στην προώθηση της καινοτομίας και την αποανθρακοποίηση, αναφερόμενη στη σημαντική προσπάθεια που γίνεται στην Ελλάδα από τους θεσμικούς φορείς, τη βιομηχανία και τον ΔΕΣΦΑ για την ανάπτυξη μιας ολοκληρωμένης αλυσίδας δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα (CCS) στην Ελλάδα, με αξιοποίηση του Πρίνου ως αποθηκευτικού χώρου, αλλά και μελλοντικές συνεργασίες με τη Ραβέννα στην Ιταλία και την Αίγυπτο.
«Ο ελληνικός κλάδος του φυσικού αερίου έχει συμβάλει αποφασιστικά στην ενεργειακή ασφάλεια και τη σταθερότητα του συστήματος, ενώ ταυτόχρονα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της τεχνολογικής καινοτομίας», κατέληξε η κα Maria Rita Galli.
Ο Μιχάλης Θωμαδάκης, Ανώτατος Διευθυντής Στρατηγικής & Ανάπτυξης του ΔΕΣΦΑ, μιλώντας στο συνέδριο «Ελλάδα 2030» της Ημερησίας, υπογράμμισε τη σημασία των ελληνικών υποδομών για τη νέα ενεργειακή αρχιτεκτονική της Ευρώπης. Όπως δήλωσε, «οι ελληνικές υποδομές λειτούργησαν άψογα κατά την ενεργειακή κρίση, διασφαλίζοντας τον εφοδιασμό όχι μόνο της χώρας αλλά και των Βαλκανίων. Η Ρεβυθούσα στήριξε τη Βουλγαρία μέσα σε μία νύχτα και χτίζουμε υποδομές που πολλαπλασιάζουν την εξαγωγική μας δυνατότητα». Παράλληλα, αναφέρθηκε στις μεγάλες επενδύσεις σε ανανεώσιμα αέρια και την ανάπτυξη ενός σύγχρονου στόλου μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα, τονίζοντας ότι «η χώρα μας εξελίσσεται σε αξιόπιστο κόμβο εισαγωγής και εξαγωγής ενέργειας για ολόκληρη τη Νοτιοανατολική Ευρώπη».
Την ίδια ώρα, μιλώντας εργασίες του 9ου Southeast Europe Energy Forum (SEEF2025) που διοργάνωσαν το Ελληνο-Αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο και η Ελληνική Ένωση για την Ενεργειακή Οικονομία (HAEE) σε στρατηγική συνεργασία με το Atlantic Council και το Global Energy Institute του Εμπορικού Επιμελητηρίου των ΗΠΑ την Παρασκευή 5 Σεπτεμβρίου 2025, στο ξενοδοχείο MET στη Θεσσαλονίκη, ο Πρόεδρος του Ελληνοαμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου κ. Ιωάννης Δ. Σαρακάκης κατά την έναρξη του συνεδρίου τόνισε ότι «η Νοτιοανατολική Ευρώπη έχει την ευκαιρία να τοποθετηθεί ως ηγέτης στον ευρωπαϊκό και διατλαντικό ενεργειακό χάρτη. Η περιοχή μας βρίσκεται σε σταυροδρόμι — γεωγραφικά, στρατηγικά και πολιτικά. Περιβαλλόμενη από συγκρούσεις και αβεβαιότητες, η Νοτιοανατολική Ευρώπη μπορεί να εξελιχθεί είτε σε ανάχωμα είτε σε γέφυρα. Επιλέγοντας τη διασυνδεσιμότητα, ενισχύοντας τη συνεργασία στην περιοχή και αγκαλιάζοντας τις μετασχηματιστικές τεχνολογίες, μπορούμε να μετατρέψουμε την ευαλωτότητα σε ανθεκτικότητα και τις προκλήσεις σε βιώσιμη ανάπτυξη. Η Ελλάδα, με τη στρατηγική της θέση, τον δυναμικό ιδιωτικό τομέα και τις ισχυρές διατλαντικές σχέσεις της, είναι μοναδικά τοποθετημένη για να αποτελέσει κομμάτι αυτού του μετασχηματισμού».
Ο Γενικός Διευθυντής του Ελληνο-Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου κ. Ηλίας Σπυρτούνιας υπογράμμισε ότι: «Ο παγκόσμιος ενεργειακός τομέας βρίσκεται σήμερα στο μέσον μιας βαθιάς μεταμόρφωσης, που διαμορφώνεται από τις διπλές πιέσεις της κλιματικής αλλαγής και της γεωπολιτικής. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν πρόσφατα αναπροσανατολίσει την πολιτική τους, δίνοντας νέα έμφαση στην ανάπτυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου και στην ενεργειακή ανεξαρτησία, ενώ συνεχίζουν να συνεργάζονται στρατηγικά με τους συμμάχους τους για την προώθηση της καινοτομίας, των υποδομών και των καθαρότερων τεχνολογιών. Αυτή η αναπροσαρμογή έχει σημαντικές επιπτώσεις για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, η οποία αναδεικνύεται όλο και περισσότερο σε κρίσιμο κόμβο διαμετακόμισης, αποθήκευσης και επενδύσεων. Για την περιοχή μας, πρόκειται για μια καίρια στιγμή. Η στρατηγική θέση της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και ο πλούτος των συμβατικών και ανανεώσιμων πόρων της, την καθιστούν μοναδικά ικανή να συμβάλει τόσο στην ασφάλεια εφοδιασμού όσο και στην καθαρή ενεργειακή μετάβαση. Η επίτευξη των κοινών μας στόχων — διαφοροποίηση, απανθρακοποίηση και τεχνολογική καινοτομία — απαιτεί όραμα, ρεαλισμό και ισχυρές συνεργασίες.»
Επίσης ο Δρ Κώστας Ανδριοσόπουλος, Πρόεδρος της Επιτροπής Ενέργειας του Ελληνο-Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητήριου ανέφερε μεταξύ άλλων πως: «Tους τελευταίους μήνες, πολλά έχουν ειπωθεί σχετικά με τις εξελίξεις στον τομέα της ενέργειας. Έχουμε γίνει μάρτυρες ακόμη μίας γεωπολιτικής αναταραχής που ξεδιπλώνεται παγκοσμίως, φέρνοντας αβεβαιότητα και πολυπλοκότητα στις διεθνείς αγορές. Παρατηρείται σημαντική μεταβολή στις ροές ενέργειας από διαφορετικά καύσιμα, γεγονός που επηρεάζει άμεσα το ενεργειακό μείγμα, τη δυναμική και την οικονομία πολλών κλάδων και χωρών. Κάθε χώρα επηρεάζεται με τον δικό της τρόπο, ανάλογα με τη δομή του ενεργειακού της συστήματος και τις συνθήκες της αγοράς της. Αντιμετωπίζουμε πολλές αλλαγές και προκλήσεις, αλλά και μεγάλες ευκαιρίες να μετατρέψουμε αυτές τις προκλήσεις σε θετικά αποτελέσματα και σε μακροχρόνια ανάπτυξη. Στην καρδιά αυτού του μετασχηματισμού βρίσκεται η υποδομή, η οποία αποτελεί τη ραχοκοκαλιά όλων όσων συζητούμε. Τα τελευταία εννέα χρόνια, όσο εξελισσόταν το Forum, η Θεσσαλονίκη αναδεικνύεται σε σημαντικό ενεργειακό κόμβο για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη.»
