Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω παγκοσμίως, όπως επισημαίνει η UniCredit. Αν και οι περιφερειακές διαφορές παραμένουν σημαντικές, με την Ευρώπη να βιώνει ένα αργό ξεκίνημα φέτος, ωστόσο, ο οίκος πιστεύει ότι αυτό δεν θα σταματήσει την ανάπτυξη των πράσινων επενδύσεων.
Ειδικότερα, όπως σημειώνει η UniCredit, σε μια περίοδο που χαρακτηρίζεται από γεωπολιτικές εντάσεις και εξελισσόμενες τεχνολογίες, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με οικονομικά προσιτό, ασφαλή και βιώσιμο τρόπο έχει καταστεί το κλειδί για την υποστήριξη της οικονομικής ανάπτυξης.
Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αποτελούν ένα τέλειο παράδειγμα από αυτή την άποψη, καθώς πρόσφατα διατήρησαν την ανάπτυξη στην Κίνα, μια χώρα φτωχή σε ορυκτά καύσιμα, ωστόσο η Ευρώπη και οι ΗΠΑ υστερούν σε αυτό το θέμα.
Οι νέες προβλέψεις για το 2025-2026 που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα από τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (IEA) ρίχνουν φως στο πώς θα πρέπει να εξελιχθεί η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στο υπόλοιπο του έτους και το 2026.
Ο ΙΕΑ προβλέπει μέτρια αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας κατά 1,5% στην ΕΕ το 2025-26, λόγω της υποτονικής μακροοικονομικής ανάπτυξης. Σε ένα τόσο μέτριο περιβάλλον ανάπτυξης, τα κέρδη στην παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές οδηγούν σε περικοπές στη χρήση άνθρακα και φυσικού αερίου.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΕΑ, όπως επισημαίνει η UniCredit, η παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στην ΕΕ ήταν ασθενέστερη από την αναμενόμενη το πρώτο εξάμηνο του 2025 λόγω ασυνήθιστων καιρικών φαινομένων. Για παράδειγμα, η παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκε κατά 15% λόγω έλλειψης βροχοπτώσεων και η παραγωγή αιολικής ενέργειας μειώθηκε κατά 10% λόγω χαμηλών ταχυτήτων ανέμου. Μια αύξηση στην παραγωγή ηλιακής ενέργειας κατά περίπου 20% δεν ήταν αρκετή για να το αντισταθμίσει αυτό, απαιτώντας αύξηση της κατανάλωσης φυσικού αερίου για να καλυφθεί το κενό.
Παρά την ασθενή παραγωγή από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η παραγωγή άνθρακα στην ΕΕ προβλέπεται να συνεχίσει να συρρικνώνεται το 2025, όπως συμβαίνει κάθε χρόνο από το 2022.
Παρόμοια εικόνα παρατηρείται στην Κίνα και τις ΗΠΑ. Στην Κίνα, παρά την αναμενόμενη αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας κατά 5,7%, ο IEA αναμένει ότι η παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές θα υπερβεί τον ρυθμό αυτό και θα επιτρέψει τη μείωση της παραγωγής ενέργειας από άνθρακα από το 2025. Αυτό οδηγεί στην προοπτική η μέγιστη χρήση άνθρακα στην Κίνα να έχει ήδη επιτευχθεί το 2024 και η κατανάλωση να μειωθεί τα επόμενα χρόνια.
Ενώ στις ΗΠΑ η απότομη αύξηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από άνθρακα έχει αντιστρέψει αυτή την τάση, αυτό φαίνεται να οφείλεται στις υψηλότερες τιμές του φυσικού αερίου το 2025, οι οποίες οδήγησαν στην υποκατάσταση του άνθρακα από φυσικό αέριο. Ο IEA αναμένει ότι αυτό θα αντιστραφεί ήδη από το επόμενο έτος, με τη διαρθρωτική μείωση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από άνθρακα να συνεχίζεται, όπως και στις άλλες μεγάλες οικονομικές ζώνες.
Τρεις σημαντικές τάσεις
Όπως πάντως παρατηρεί η UniCredit, τα στοιχεία του πρώτου εξαμήνου του 2025 και οι ενημερωμένες προβλέψεις του IEA δείχνουν μερικές ενδιαφέρουσες τάσεις.
1. Ο κύριος μοχλός ανάπτυξης της προσφοράς ηλεκτρικής ενέργειας παγκοσμίως θα πρέπει να συνεχίσει να είναι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, κάτι που ισχύει και για τις ΗΠΑ πάρα το γεγονός ότι η κυβέρνηση Τραμπ εργάζεται ενεργά κατά των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και υπέρ των βιομηχανιών ορυκτών καυσίμων. Η αφοσίωση της Κίνας στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι αξιοσημείωτη δεδομένης της διαρκούς αύξησης της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας.
2. Τα δεδομένα δείχνουν επίσης πόσο ασταθείς μπορεί να είναι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας εάν εξετάσουμε την παραγωγή ενέργειας στην Ευρώπη κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025. Η προοπτική της περιοδικά χαμηλής παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές θα διατηρήσει τη ζήτηση για ορυκτά καύσιμα ως εφεδρική πηγή ενέργειας για πολλά χρόνια. Ωστόσο, αυτό δεν αποτελεί δικαιολογία για την υποχώρηση των επενδύσεων σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η οποία φέρνει στο προσκήνιο την προοπτική στασιμότητας στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Ο IEA αναφέρει ότι οι παγκόσμιες εκπομπές αερίων από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκαν κατά λιγότερο από 2% ετησίως το 2023-24. Ο οργανισμός πιστεύει ότι οι εκπομπές θα μπορούσαν να σταθεροποιηθούν το 2025 και να μειωθούν το 2026, καθώς η αύξηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας θα εκτοπίσει τις παραδοσιακές πηγές ορυκτών καυσίμων.
3. Η βελτίωση των οικονομικών του κλάδου των ΑΠΕ αποτελεί σημαντικό παράγοντα σε αυτήν την ανάπτυξη, όπως και η ανάγκη για τις περιοχές που δεν είναι αυτάρκεις σε πόρους ορυκτών καυσίμων (π.χ. Κίνα, ΕΕ και Ινδία) να ενισχύσουν την οικονομική ανεξαρτησία και ανθεκτικότητα.
Επομένως, μια χρονιά με πτωτική πορεία στην παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας, όπως αυτή που είχε η ΕΕ το 2025, δεν θα πρέπει να αποδυναμώσει τη δέσμευση για την ενεργειακή μετάβαση, αλλά μάλλον να υποστηρίξει την αύξηση των επενδύσεων, όπως εκτιμά η UniCredit.
