Μια κρίσιμη συμφωνία για τη σταθερότητα των διασυνοριακών ροών ηλεκτρικής ενέργειας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη υπεγράφη τις τελευταίες 48 ώρες, βάζοντας τέλος σε πολύμηνα τεχνικά και διαδικαστικά εμπόδια που ταλαιπωρούσαν τον «κάθετο διάδρομο» Ελλάδας–Βουλγαρίας–Ρουμανίας.
Όλοι οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς που εμπλέκονται στον διάδρομο ολοκλήρωσαν χθες την ηλεκτρονική υπογραφή της συμφωνίας, με την Ελλάδα και τη Βουλγαρία να βάζουν τις τελευταίες υπογραφές σήμερα, «κλειδώνοντας» μια λύση που θεωρείται κομβική για τις ανάγκες της Ουκρανίας ενόψει χειμώνα.
Η σχετική συμφωνία στην Αθήνα υπεγράφη εχθές από την Διευθύνουσα Σύμβουλο του ΔΕΣΦΑ Maria Rita Galli και τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Bulgartransgaz Vladimir Malinov στα πλαίσια του συνεδρίου «Greek Economic Summit» που διοργάνωσε το Ελληνοαμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο, με τους υπόλοιπους διαχειριστές να είχαν ήδη υπογράψει ηλεκτρονικά.
Bypass λύση για τρία routes προς Ουκρανία
Η συμφωνία προβλέπει ειδική bypass διάταξη, ώστε να παρακαμφθεί το υφιστάμενο bottleneck στο διασυνδετικό τμήμα Ρουμανίας–Βουλγαρίας, που έως σήμερα περιόριζε σημαντικά τη διαθεσιμότητα των εμπορικών ροών. Με τον νέο μηχανισμό, και τα τρία routes που εξυπηρετούν ενεργειακές εξαγωγές προς την Ουκρανία αποκτούν πρόσβαση στο σύστημα.
Το Route 1 λειτουργεί ήδη με μειωμένες ταρίφες, ενώ τα Route 2 και Route 3 αναμένεται να εγκριθούν μέσα στις επόμενες ημέρες. Εφόσον επιβεβαιωθεί το χρονοδιάγραμμα, εκτιμάται ότι και τα δύο νέα routes θα προλάβουν τη σημαντική δημοπρασία που είναι προγραμματισμένη για τα τέλη Δεκεμβρίου.
Αυξημένη ανάγκη δυναμικότητας – Ο ρόλος του χειμώνα
Οι εκτιμήσεις των διαχειριστών δείχνουν ότι τον Δεκέμβριο θα υπάρξει αυξημένη δέσμευση δυναμικότητας, καθώς η ζήτηση της Ουκρανίας αναμένεται ενισχυμένη. Το εύρος της ενεργειακής στήριξης θα καθοριστεί από τις καταναλωτικές και λειτουργικές ανάγκες του ουκρανικού συστήματος ηλεκτρισμού, που βρίσκεται υπό συνεχή πίεση.
Η συμφωνία που μόλις υπεγράφη έχει ισχύ έως τον Απρίλιο, εξασφαλίζοντας την κάλυψη της κρίσιμης χειμερινής περιόδου. Από εκεί και πέρα, οι διαχειριστές θεωρούν ότι το προσεχές καλοκαίρι η ζήτηση από την Ουκρανία θα υποχωρήσει – όπως συμβαίνει παραδοσιακά λόγω εποχικότητας.
Με την ολοκλήρωση των απαραίτητων αναβαθμίσεων στο επίμαχο τμήμα του δικτύου –το σημείο όπου σήμερα δημιουργείται το bottleneck– οι ροές εκτιμάται ότι θα σταθεροποιηθούν πλήρως από το επόμενο φθινόπωρο. Έτσι, ο κάθετος διάδρομος θα μπορεί να υποστηρίξει υψηλότερους όγκους εμπορίου και να συμβάλει ακόμη περισσότερο στην ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια.
Σημαντικό επίσης είναι ότι οι εκπτώσεις στις ταρίφες που ισχύουν για το Route 1 θα εφαρμοστούν εξίσου στο Route 2 και στο Route 3, μειώνοντας το κόστος μεταφοράς και ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα των ροών προς την Ουκρανία.
Ένα ακόμη βήμα για την ενεργειακή ασφάλεια
Η νέα συμφωνία θεωρείται ένα βήμα στρατηγικής σημασίας, καθώς επιτρέπει τη μέγιστη αξιοποίηση του κάθετου ενεργειακού διαδρόμου σε μια περίοδο όπου η περιφερειακή σταθερότητα και η ενεργειακή στήριξη της Ουκρανίας είναι υψίστης σημασίας. Οι επόμενες εβδομάδες –με τις κρίσιμες δημοπρασίες και τις ανάγκες του χειμώνα– θα αποτελέσουν το πρώτο πραγματικό τεστ της νέας διάταξης.
