Η ενεργειακή αγορά της Ευρώπης ετοιμάζεται για μία στροφή που μοιάζει τεχνική λεπτομέρεια, αλλά κρύβει τεράστιες συνέπειες. Από τις συναλλαγές με ωριαία βάση, περνάμε σε μπλοκ των 15 λεπτών. Μικρή αλλαγή στο χαρτί μεγάλη ανατροπή στο πεδίο. Και σε κάθε ανατροπή, πάντα υπάρχουν κερδισμένοι και χαμένοι.
Οι κερδισμένοι
1. Οι ΑΠΕ στο προσκήνιο
Η αιολική και η ηλιακή παραγωγή χαρακτηρίζονται από μεταβλητότητα. Ένα σύννεφο ή μια ριπή ανέμου μπορεί να αλλάξουν δραστικά την παραγωγή σε λίγα λεπτά. Στο ωριαίο μοντέλο, αυτές οι διακυμάνσεις “χάνονταν στη μέση”. Στο 15λεπτο μοντέλο, αναδεικνύονται και αποκτούν εμπορική αξία. Οι ΑΠΕ γίνονται πιο ανταγωνιστικές, πιο ελκυστικές, πιο… “real time”.
2. Οι traders και τα funds
Η νέα αγορά είναι παράδεισος για όσους ξέρουν να κινούνται γρήγορα. Hedge funds, εξειδικευμένα trading desks και ενεργειακά χρηματιστήρια αποκτούν έδαφος. Η διαφορά τιμής σε ένα τέταρτο της ώρας μπορεί να σημαίνει εκατομμύρια. Και όπου υπάρχει μεταβλητότητα, υπάρχει κέρδος για τους τολμηρούς.
3. Οι καταναλωτές που προσαρμόζονται
Όσοι έχουν την τεχνολογία ή την ευελιξία να “μετακινούν” την κατανάλωσή τους στις φθηνές ζώνες – πλυντήρια, κλιματιστικά, φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων – μπορούν να εξοικονομήσουν σημαντικά ποσά. Το μέλλον ανήκει σε εκείνους που ξέρουν να πατούν το “on” τη σωστή στιγμή.
Οι χαμένοι
1. Οι μονάδες ορυκτών καυσίμων
Σταθερές, βαριές, χωρίς ευελιξία. Η ζήτηση πλέον δεν τους περιμένει στην ώρα, αλλά μεταβάλλεται στο τέταρτο. Κάθε λάθος συγχρονισμός, κάθε αργοπορία, είναι ζημιά. Το 15λεπτο φέρνει ακόμα μεγαλύτερη πίεση σε ένα μοντέλο που ήδη θεωρείται “παλιό”.
2. Οι καταναλωτές που μένουν αδρανείς
Εκείνοι που συνεχίζουν να καταναλώνουν αδιάκριτα στις ώρες αιχμής, αδιαφορώντας για τις μεταβολές της αγοράς, θα βρεθούν αντιμέτωποι με υψηλότερους λογαριασμούς. Η αγορά δεν θα “χαρίζει” πια φθηνή ενέργεια στο peak.
3. Οι μικροί πάροχοι χωρίς τεχνογνωσία
Η νέα αγορά απαιτεί γνώσεις trading, αλγόριθμους πρόβλεψης και ικανότητα διαχείρισης κινδύνου. Όσοι δεν έχουν επενδύσει, κινδυνεύουν να μείνουν στο περιθώριο. Το 15λεπτο είναι σκληρό για τους αδύναμους.
Η μετάβαση στις 15λεπτες συναλλαγές δεν είναι απλά τεχνικό upgrade. Κρύβει και κοινωνικές προκλήσεις. Αν δεν υπάρξουν μηχανισμοί προστασίας, οι πιο αδύναμοι καταναλωτές θα βρεθούν να πληρώνουν το κόστος, ενώ οι “γρήγοροι” της αγοράς θα πλουτίζουν.
