Εν μέσω της αυξανόμενης ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας και των αυξανόμενων προκλήσεων στις υποδομές, οι κυβερνήσεις αναζητούν ολοένα και περισσότερο σταθερές πηγές ενέργειας πέρα από τις μεταβλητές ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η γεωθερμική ενέργεια αναδεικνύεται ως ένα πολλά υποσχόμενο συμπλήρωμα, προσφέροντας αξιόπιστη, χαμηλής εκπομπής άνθρακα ενέργεια, σταθερότητα δικτύου και μικρό οικολογικό αποτύπωμα, όπως επισημαίνει η Allianz Research. Όπως εκτιμά, η γεωθερμική ενέργεια θα α παρέχει το 8% της παγκόσμιας ηλεκτρικής ενέργειας έως το 2050, απαιτώντας περίπου 2,8 τρισεκατομμύρια δολάρια σε συνολικές επενδύσεις.
Πιο αναλυτικά, όπως σημειώνει η Allianz, λόγω της αυξανόμενης ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας από τον εξηλεκτρισμό και τα κέντρα δεδομένων, καθώς και των αυξανόμενων αναγκών σε υποδομές για διαλείπουσες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο αντιμετωπίζουν αυξανόμενες πιέσεις για ανάπτυξη και διασφάλιση της προσφοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Με την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας να προβλέπεται να αυξηθεί κατά μέσο όρο 4% ετησίως έως το 2027 από +2,5% την τελευταία δεκαετία, θα απαιτηθεί σημαντικά μεγαλύτερη παραγωγική ικανότητα.
Ταυτόχρονα, η ενσωμάτωση περισσότερης αιολικής και ηλιακής ενέργειας στο δίκτυο αυξάνει το συνολικό κόστος του συστήματος, καθώς απαιτούνται πρόσθετες υποδομές για τη διατήρηση της σταθερότητας του δικτύου και την αποτροπή της κλιμάκωσης των εξόδων διαχείρισης. Αυτή η διπλή πρόκληση δυσχεραίνει τη διασφάλιση της αξιοπιστίας του ενεργειακού εφοδιασμού, ενώ παράλληλα προωθεί τους στόχους της πράσινης μετάβασης.
Ως αποτέλεσμα, οι κυβερνήσεις κοιτάζουν όλο και περισσότερο πέρα από τις μεταβλητές ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, (ξανα)στρέφοντας την εστίαση, για παράδειγμα, στην πυρηνική ενέργεια ως εναλλακτική λύση χαμηλών εκπομπών άνθρακα.
Ωστόσο, οι πρόσφατες εξελίξεις στη γεωθερμική ενέργεια, όπως τα βελτιωμένα γεωθερμικά συστήματα (EGS) και οι τεχνολογίες κλειστού βρόχου, την τοποθετούν ως ένα πολλά υποσχόμενο συμπλήρωμα σε ένα ενεργειακό σύστημα που βασίζεται σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τονίζει η Allianz.
Ανάπτυξη και πλεονεκτήματα
Οι βαθύτερες γεωτρήσεις έχουν βελτιώσει σημαντικά τόσο την αποδοτικότητα όσο και το τεχνικό δυναμικό της γεωθερμικής ενέργειας, επισημαίνει ο οίκος. Ιστορικά, οι έρευνες για γεωθερμική ενέργεια με γεωτρήσεις περιοριζόταν σε μεγάλο βαθμό σε βάθη μικρότερα από 5 χλμ., περιορίζοντας τη βιωσιμότητά της σε γεωλογικά ενεργές περιοχές όπως η Καλιφόρνια ή η Ισλανδία που συνήθως βρίσκονται κοντά στα όρια των τεκτονικών πλακών. Ωστόσο, οι πρόσφατες εξελίξεις στις τεχνολογίες βαθιάς γεωθερμίας, ιδιαίτερα τα EGS, έχουν επιτρέψει στα έργα να φτάσουν σε βάθη έως και 8 χλμ. Αυτό έχει αυξήσει το δυναμικό των πόρων κατά περισσότερο από δώδεκα φορές.
Ως αποτέλεσμα, η γεωθερμική ενέργεια θεωρείται πλέον η πιο ευρέως διαθέσιμη πηγή ενέργειας μετά την ηλιακή ενέργεια. Καθώς οι θερμοκρασίες του υπόγειου εδάφους αυξάνονται κατά περίπου 25-30°C ανά χιλιόμετρο κατά μέσο όρο, οι βαθύτερες γεωτρήσεις παρέχουν πρόσβαση σε πολύ θερμότερες ζώνες. Αυτό οδηγεί σε μεγαλύτερη ενεργειακή παραγωγή από τα γεωθερμικά συστήματα, ενώ παράλληλα παρατείνει τη διάρκεια ζωής των ταμιευτήρων. Αυτές οι εξελίξεις καθιστούν τη γεωθερμική ενέργεια βιώσιμη όχι μόνο ως πηγή τοπικής θέρμανσης, αλλά και ως επιλογή για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μεγάλης κλίμακας, τονίζει η Allianz.
Το πιο σημαντικό είναι ότι τα βασικά πλεονεκτήματα της γεωθερμικής ενέργειας υπερβαίνουν το άμεσο κόστος παραγωγής. Η ικανότητά της να παρέχει σταθερή, χαμηλής περιεκτικότητας σε άνθρακα ηλεκτρική ενέργεια την καθιστά ιδιαίτερα πολύτιμη για την υποστήριξη της αυξανόμενης ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας από ενεργοβόρους τομείς, όπως τα κέντρα δεδομένων, τα οποία αναμένεται να αυξήσουν την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας κατά +130% στις ΗΠΑ.
Πρόληψη των blackouts
Επιπλέον, η γεωθερμική ηλεκτρική ενέργεια μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του συνολικού κόστους του συστήματος και στην ενίσχυση της σταθερότητας του δικτύου. Καθώς η παραγωγή γεωθερμικής ενέργειας βασίζεται σε περιστρεφόμενες τουρμπίνες, παρέχει εγγενώς αδράνεια στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας, ένα κρίσιμο χαρακτηριστικό που βοηθά στη διατήρηση της σταθερότητας της συχνότητας. Αυτή η δυνατότητα μειώνει την ανάγκη για πρόσθετους πόρους εξισορρόπησης, όπως η αποθήκευση σε μπαταρίες ή η ταχεία εφεδρική παραγωγή, μειώνοντας το κόστος και την πολυπλοκότητα της ενσωμάτωσης μεταβλητών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας όπως η αιολική και η ηλιακή ενέργεια. Συμπληρώνοντας τις διαλείπουσες πηγές, μπορεί να βοηθήσει στον περιορισμό του αυξανόμενου κόστους διαχείρισης του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας, το οποίο έχει φτάσει τα 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως μόνο στη Γερμανία.
Επιπλέον, όπως τονίζει η Allianz, συμβάλλοντας στην αξιοπιστία του δικτύου, μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη blackouts όπως αυτά που σημειώθηκαν πρόσφατα στην Ιβηρική χερσόνησο και να χρησιμεύσει ως μια αξιόπιστη, χαμηλών εκπομπών άνθρακα εναλλακτική λύση στην πυρηνική ενέργεια για την παροχή σταθερής ηλεκτρικής ενέργειας. Το σχετικά χαμηλό οικολογικό αποτύπωμα που απαιτεί μόλις 7,5 km2 ανά TWh, σημαντικά λιγότερο από τα ηλιακά φωτοβολταϊκά (19,1%) και την αιολική (10,4%) είναι ένα άλλο πλεονέκτημα, παράλληλα με τη δυνατότητά της να προσφέρει μια βιώσιμη οδό απαλλαγής από τον άνθρακα για τη βιομηχανία εξόρυξης ορυκτών καυσίμων.
Οι προκλήσεις και οι ισχυρές προοπτικές των 2,8 τρις δολ.
Ενώ η γεωθερμική ενέργεια προσφέρει σημαντικά οφέλη, αντιμετωπίζει μια σειρά από προκλήσεις, επισημαίνει η Allianz. Τα προηγμένα γεωθερμικά συστήματα βρίσκονται, σε μεγάλο βαθμό, ακόμη στα αρχικά στάδια της εμπορικής τους ανάπτυξης. Το συγκριτικά υψηλό αρχικό κόστος κεφαλαίου, με ελάχιστο όριο τα 3.000 δολάρια/kW, περισσότερο από το διπλάσιο από αυτό της αιολικής και της ηλιακής ενέργειας, μαζί με τα χρονοδιαγράμματα ανάπτυξης που κυμαίνονται κατά μέσο όρο περίπου έξι χρόνια, και τους κινδύνους υπόγειας εξερεύνησης, εξακολουθούν να εμποδίζουν τις ευρύτερες επενδύσεις.
Σε πολλές περιοχές, τα πλαίσια αδειοδότησης και τα κανονιστικά πλαίσια παραμένουν ακατάλληλα για την ανάπτυξη της γεωθερμικής ενέργειας, προκαλώντας καθυστερήσεις και πρόσθετη αβεβαιότητα.
Μια άλλη πρόκληση είναι ο κίνδυνος επαγόμενης σεισμικότητας, καθώς η μεταβολή των υπόγειων γεωλογικών σχηματισμών μπορεί να αυξήσει τη σεισμική δραστηριότητα.
Παρά τις αντιξοότητες, η αξιοποίηση της γεωθερμικής ενέργειας αναμένεται να αυξηθεί τα επόμενα χρόνια, τονίζει ο οίκος. Επί του παρόντος, η πηγή ενέργειας παρέχει μόλις περίπου το 1% της παγκόσμιας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και η συμβολή της στα ενεργειακά συστήματα παραμένει μέτρια. Ωστόσο, η δυναμική αυξάνεται. Οι επενδύσεις σε γεωθερμικά έργα επόμενης γενιάς σε πρώιμο και αναπτυξιακό στάδιο έχουν τετραπλασιαστεί σε μόλις δύο χρόνια μεταξύ του 2021 και του 2023, φτάνοντας τα 420 εκατομμύρια δολάρια. Εάν συνεχιστούν οι τάσεις μείωσης του κόστους, μια πλήρως ανεπτυγμένη αγορά γεωθερμίας επόμενης γενιάς θα μπορούσε να παρέχει το 8% της ηλεκτρικής ενέργειας, το 9% της βιομηχανικής θερμότητας και το 4% της κεντρικής θέρμανσης παγκοσμίως έως το 2050. Η επίτευξη αυτού του δυναμικού θα απαιτούσε σωρευτικές επενδύσεις περίπου 2,8 τρις δολαρίων, με τις ετήσιες επενδύσεις πιθανώς θα ανέλθουν στα 140 δισ. δολάρια, εκτιμά η Allianz.
