Στο περιθώριο του υπουργικού φόρουμ P-TEC που συνεχίζεται σήμερα στην Αθήνα, αναμένεται η υπογραφή μακροχρόνιας συμφωνίας προμήθειας LNG μεταξύ της αμερικανικής Venture Global LNG και της νεοσύστατης κοινής εταιρείας ATLANTIC – SEE LNG TRADE A.E. (AS LNG), που ίδρυσαν ο όμιλος AKTOR (60%) και η ΔΕΠΑ Εμπορίας (40%). Η συμφωνία «κλειδώνει» αμερικανικές ποσότητες LNG και στοχεύει στη διοχέτευσή τους μέσω Ελλάδας προς αγορές της Κεντρικής & Ανατολικής Ευρώπης — συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανίας
Η συμφωνία, σύμφωνα με πληροφορίες, θα έχει διάρκεια τουλάχιστον δέκα ετών και θα τεθεί σε ισχύ από το 2030, σηματοδοτώντας τη μετάβαση της Ελλάδας από απλό χρήστη LNG σε ενεργό εμπορικό κόμβο εισαγωγών και επανεξαγωγών αμερικανικού φυσικού αερίου προς τις αγορές της Βαλκανικής και της Κεντρικής Ευρώπης.
Το LNG που θα εξασφαλιστεί μέσω της Venture Global αναμένεται να φτάνει στην Ελλάδα από τις μονάδες υγροποίησης της εταιρείας στη Λουιζιάνα και να διοχετεύεται στις ευρωπαϊκές αγορές μέσω των ελληνικών τερματικών σταθμών, αρχικά της Ρεβυθούσας και στη συνέχεια του FSRU στην Αλεξανδρούπολη. Μέσω των διασυνδέσεων με Βουλγαρία, Ρουμανία και Σερβία, αλλά και της ενισχυμένης πρόσβασης προς την Ουκρανία, η Ελλάδα αποκτά ρόλο χώρας-διαμετακομιστή, σε μια περίοδο που η Ευρωπαϊκή Ένωση επιδιώκει σταθερά τη μείωση της εξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Η Venture Global είναι ένας από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους εξαγωγείς LNG στις ΗΠΑ. Ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος είναι ο Michael Sabel, ο οποίος έχει διαμορφώσει μια επιθετική εμπορική στρατηγική βασισμένη σε συμβόλαια μεγάλης διάρκειας και σε σταδιακή επέκταση υποδομών. Η εταιρεία έχει ήδη παρουσία στην Ελλάδα: τον Σεπτέμβριο του 2024 είχε δεσμεύσει σημαντική δυναμικότητα επανεριοποίησης στο FSRU της Αλεξανδρούπολης, διασφαλίζοντας την πρόσβασή της στην ενεργειακή αγορά της περιοχής. Η νέα συμφωνία με τη ΔΕΠΑ και τον Άκτωρα αποτελεί το επόμενο βήμα αυτής της στρατηγικής, μετατρέποντας τη μεμονωμένη πρόσβαση σε μακροχρόνια εμπορική σχέση.
Για τη ΔΕΠΑ και τον όμιλο Άκτωρ, η κοινή εταιρεία που έχουν συστήσει ανοίγει τον δρόμο για ενεργή δραστηριοποίηση στο διεθνές εμπόριο LNG, πέρα από τα όρια της εγχώριας αγοράς. Η Ελλάδα δεν θα εισάγει μόνο αέριο για ίδια χρήση, αλλά θα μπορεί να αγοράζει, να αποθηκεύει, να επαναεριοποιεί και να εξάγει σε τρίτους, αξιοποιώντας τη γεωγραφική της θέση και τις νέες ενεργειακές υποδομές της.
Η συμφωνία έχει, ωστόσο, και τις προκλήσεις της. Οι όροι τιμολόγησης του LNG, η εξέλιξη της διεθνούς αγοράς φυσικού αερίου και η αστάθεια που προκύπτει από γεωπολιτικούς παράγοντες, θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στην οικονομική της απόδοση. Παρά ταύτα, το μήνυμα είναι σαφές: η Ελλάδα ανεβαίνει κατηγορία στον ενεργειακό χάρτη της περιοχής.
Με τη συμφωνία που ξεκινά το 2030 και εκτείνεται σε βάθος δεκαετίας και άνω, η χώρα δεν τοποθετείται απλώς στη μέση των ενεργειακών ροών, αλλά διεκδικεί ενεργό και σταθερό ρόλο στη διαμόρφωση των νέων ενεργειακών ισορροπιών της νοτιοανατολικής Ευρώπης.
