Στενούς ενεργειακούς δεσμούς αναπτύσσουν το τελευταίο διάστημα Βόρεια Μακεδονία και Αζερμπαϊτζάν, με την πρώτη να είναι ανοιχτή στην προμήθεια συμπιεσμένου φυσικού αερίου (CNG) από τους Αζέρους.
Η κρατική εταιρεία φυσικού αερίου του Αζερμπαϊτζάν, SOCAR, σχεδιάζει να εφοδιάσει με αέριο την αγορά της Βόρειας Μακεδονίας μέσω μεταφοράς ποσοτήτων CNG με φορτηγά από τη Βουλγαρία.
Η κίνηση αυτή γίνεται σε μια περίοδο κατά την οποία υλοποιείται ο αγωγός φυσικού αερίου Ελλάδας – Βόρειας Μακεδονίας, στον οποίο οι ελληνικοί όμιλοι ποντάρουν για την αύξηση των πωλήσεών τους. Το έργο βρίσκεται σε ώριμο στάδιο και αναμένεται να ολοκληρωθεί στο πρώτο εξάμηνο του 2027.
Οι εργασίες στο ελληνικό τμήμα του έργου που έχει αναλάβει η ΤΕΡΝΑ υλοποιούνται με ρυθμούς… πολυβόλου, την ώρα που η γειτονική χώρα δεν συντονίζεται στο ίδιο μήκος κύματος από την δικιά της πλευρά.
Η ΓΕΚ - ΤΕΡΝΑ προκρίθηκε ως ανάδοχος για το ελληνικό σκέλος του έργου, με την εταιρεία να αναλαμβάνει τον λεπτομερή σχεδιασμό, την προμήθεια υλικών και την κατασκευή του αγωγού υψηλής πίεσης Νέα Μεσημβρία - Εύζωνοι/ Γευγελή.
Βέβαια το ελληνικό τμήμα του project εκτιμάται πως θα έχει ολοκληρωθεί ως τα μέσα του 2026 (ενδεχομένως και νωρίτερα δεδομένου του πυρετού εργασιών) ενώ η Βόρεια Μακεδονία και η Rapid Build που ξεκίνησε πρόσφατα εργασίες θα τις ολοκληρώσουν έως το 2027 με το αέριο να μπαίνει στο αυλάκι σε δύο χρόνια από σήμερα, βάσει των τωρινών χρονοδιαγραμμάτων.
Ενεργειακό πόκερ
Στο πλαίσιο αυτό, η Βόρεια Μακεδονία εργάζεται ενεργά για τη δημιουργία νέων συνθηκών για την προμήθεια φυσικού αερίου σε ανταγωνιστικές τιμές και είναι έτοιμη να διερευνήσει ευκαιρίες για εμβάθυνση της ενεργειακής συνεργασίας με το Αζερμπαϊτζάν, που θεωρείται σημαντικός εταίρος στην περιοχή.
Αξίζει να σημειωθεί πως ο η Ελλάδα καλύπτει μέρος των ενεργειακών της αναγκών μέσω του αγωγού ΤΑP, που φέρνει αζέρικο αέριο στην Ευρώπη.
Ο αγωγός αποτελεί στρατηγικής σημασίας υποδομή που ενισχύει τη διαφοροποίηση των πηγών φυσικού αερίου στην ΕΕ. Είναι επίσης ο «κεντρικός αγωγός» που διευκολύνει την ανάπτυξη υποδομών φυσικού αερίου στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Ο νευραλγικός ρόλος των Αζέρων
Το Αζερμπαϊτζάν διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στον ενεργειακό τομέα της περιοχής προμηθεύοντας φυσικό αέριο μέσω διαφόρων διασυνδέσεων. Για παράδειγμα, η Βουλγαρία λαμβάνει φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν μέσω της διασύνδεσης με την Ελλάδα, η οποία έχει αναδιαμορφώσει σημαντικά τον ενεργειακό χάρτη της Ευρώπης.
Ομοίως, η Σερβία έχει υπογράψει συμβάσεις για την προμήθεια φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν, με σχέδια να παραδίδει 400 εκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως έως το 2026.
Το περασμένο έτος, η κρατική εταιρεία ενέργειας της Βόρειας Μακεδονίας, ESM, και η SOCAR υπέγραψαν την μνημόνιο συνεργασίας με στόχο την ενίσχυση της ενεργειακής σταθερότητας στη χώρα των Βαλκανίων, ανακοίνωσε η ESM στην ιστοσελίδα της.
Η συνεργασία επικεντρώνεται στη βελτίωση της πρόσβασης και στην επέκταση των δυνατοτήτων για προμήθειες φυσικού αερίου, ώστε να διασφαλιστεί σταθερή τροφοδοσία σε ανταγωνιστικές τιμές, δήλωσε ο μεγαλύτερος παραγωγός ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας.
Το μνημόνιο ευθυγραμμίζεται με τις κρατικές προσπάθειες για την παροχή φυσικού αερίου και με τον στόχο της SOCAR να αυξήσει την παρουσία της στην περιφερειακή αγορά.
