Στο επίκεντρο εισαγγελικής έρευνας βρίσκεται πλέον η αμφιλεγόμενη διακρατική συμφωνία μεταφοράς φυσικού αερίου μεταξύ της κρατικής βουλγαρικής εταιρείας Bulgargaz και της τουρκικής BOTAŞ, με τις αρχές να διερευνούν πιθανή οικονομική ζημία εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ και ευρύτερες γεωπολιτικές συνέπειες.
Η Εισαγγελία Οικονομικού Εγκλήματος της Βουλγαρίας ανακοίνωσε επίσημα την έναρξη ποινικής διαδικασίας με αντικείμενο τη συμφωνία του 2023, μέσω της οποίας η χώρα εξασφάλιζε πρόσβαση στο τουρκικό δίκτυο μεταφοράς LNG μέσω της BOTAŞ, με ετήσια δέσμευση 1,5 δισ. κυβικών μέτρων φυσικού αερίου έως το 2036.
Σύμφωνα με τις μέχρι τώρα πληροφορίες, σημαντικά τμήματα αυτής της μεταφορικής χωρητικότητας έμειναν αχρησιμοποίητα, οδηγώντας σε οικονομικές απώλειες άνω των 600 εκατομμυρίων λέβα (περίπου 359 εκατ. ευρώ).
Έρευνες σε σπίτια πρώην υπουργών
Οι αρχές έχουν ήδη προχωρήσει σε κατ’ οίκον έρευνες, περιλαμβανομένης της κατοικίας του πρώην υπηρεσιακού Υπουργού Ενέργειας, Rosen Hristov, ο οποίος υπέγραψε τη συμφωνία με την BOTAŞ κατά την περίοδο πολιτικής αστάθειας στη Σόφια. Σύμφωνα με τις αρχές, εξετάζονται πράξεις κατάχρησης εξουσίας και πιθανής προσωπικής ωφέλειας εις βάρος του δημοσίου συμφέροντος.
«Η συμφωνία υπήρξε εξαιρετικά επιζήμια για το κράτος· πληρώσαμε για υπηρεσίες που δεν χρησιμοποιήσαμε, ενώ άλλες χώρες, όπως η Ελλάδα, ωφελήθηκαν εμμέσως», δήλωσε χαρακτηριστικά ο νυν Υπουργός Ενέργειας, Ζέχο Στάνκοφ.
Στο επίκεντρο και η Ελλάδα
Σάλο προκάλεσε η αναφορά του Βούλγαρου Υπουργού ότι μέρος της ποσότητας που μεταφέρθηκε μέσω BOTAŞ τελικώς πέρασε μέσω Ελλάδας, όπου επαναεισήχθη στην ενεργειακή αγορά με χαμηλότερο κόστος.
Η δήλωση άφησε να εννοηθεί ότι η Βουλγαρία “επιδότησε” εμμέσως το ελληνικό ενεργειακό σύστημα, αφού η αχρησιμοποίητη χωρητικότητα που η ίδια προπλήρωσε χρησιμοποιήθηκε από τρίτους.
Από την ελληνική πλευρά δεν υπήρξε επίσημη τοποθέτηση, ωστόσο η αναφορά προκαλεί εύλογα ερωτήματα για τον τρόπο με τον οποίο αξιοποιείται το διασυνδεδεμένο ενεργειακό δίκτυο της ΝΑ Ευρώπης και ποιοι επωφελούνται τελικά από διακρατικές συμφωνίες.
Καθώς η συμφωνία με την BOTAŞ έχει διάρκεια 13 ετών, η πίεση προς την κυβέρνηση του Νικολάι Ντένκοφ για επαναδιαπραγμάτευση ή ακόμα και καταγγελία της σύμβασης εντείνεται. Οι πολιτικές επιπτώσεις είναι ήδη εμφανείς, με την αντιπολίτευση να καταγγέλλει «στρατηγικά σφάλματα» και την κυβέρνηση να επιχειρεί να αποδώσει ευθύνες στους υπηρεσιακούς προκατόχους της.
