Με την αυστηρή προειδοποίηση «ή θα τρέξετε ή θα χάσετε τα λεφτά» αποχώρησε χτες από την Αθήνα το κλιμάκιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με επικεφαλής τον Ντέκλαν Κοστέλο και τη Céline Gauer. Στη συνάντηση με κυβερνητικά στελέχη, οι κοινοτικοί τεχνοκράτες διατύπωσαν ανησυχίες για σοβαρές καθυστερήσεις σε κρίσιμα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης, βάζοντας στο επίκεντρο τον τομέα της Ενέργειας.
Η Κομισιόν έστειλε σαφές μήνυμα: οι πόροι δεν είναι «ανοιχτός λογαριασμός». Όσα έργα δεν προλάβουν τα ορόσημα μέχρι τα μέσα του 2026, θα απενταχθούν και τα κονδύλια θα χαθούν οριστικά.
Στον αέρα φαίνεται να βρίσκονται κρίσιμα έργα του ενεργειακού τομέα που έχουν ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης, με τον κίνδυνο απώλειας κονδυλίων ύψους έως και 1 δισ. ευρώ να γίνεται πλέον ορατός.
Η εικόνα που μεταφέρεται από κυβερνητικές πηγές είναι πως παρά τις φιλοδοξίες του σχεδιασμού, η εκτέλεση συναντά σημαντικά εμπόδια, τόσο σε επίπεδο διοικητικής ετοιμότητας όσο και σε τεχνική επάρκεια.
Στο πλαίσιο της αποστολής «Ελλάδα 2.0», το κλιμάκιο εντόπισε σοβαρές τεχνικές και υλοποιητικές δυσκολίες — ιδίως στα ενεργειακά — που θέτουν σε κίνδυνο την ολοκλήρωση έως τα μέσα του 2026.
Τα έργα που «καίνε»
Από τα στοιχεία που δημοσιοποιούνται, προκύπτουν ορισμένα έργα τα οποία θεωρούνται πιθανό να μην προλάβουν τα ορόσημα:
- Υπόγεια αποθήκη CO₂ στον Πρίνο (Energean)
Το πρώτο έργο αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα στην Ελλάδα, που προβλέπει χρηματοδότηση 150 εκατ. ευρώ από το RRF, έχει κολλήσει στις περιβαλλοντικές εγκρίσεις. Η ολοκλήρωση μέχρι το 2026 μοιάζει αμφίβολη. - Αλυσίδα CCS (Carbon Capture & Storage) σε βιομηχανίες
Εξαρτάται από τη λειτουργία του Πρίνου. Εάν αυτή δεν προχωρήσει, έργα της Holcim (Olympus), του Τιτάνα (Ifestos) και της Motor Oil (IRIS) μένουν μετέωρα. - Προγράμματα εξοικονόμησης (“Εξοικονομώ”)
Με πάνω από 2,5 δισ. ευρώ προϋπολογισμό, τα «Εξοικονομώ» για κατοικίες και επιχειρήσεις κινούνται με ρυθμούς χελώνας. Παράταση έχει δοθεί, αλλά ο χρόνος πιέζει ασφυκτικά. - Αντλησιοταμίευση Αμφιλοχίας (Τέρνα Ενεργειακή)
Το μεγαλύτερο έργο παραγωγής και αποθήκευσης καθαρής ενέργειας στη χώρα, ισχύος 680 MW, θεωρείται κομβικό για την ενεργειακή ασφάλεια. Παρά τη στρατηγική σημασία και την ένταξή του στα έργα κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος, οι εργασίες κινούνται αργά και ο στόχος λειτουργίας το 2027 έρχεται σε αντίθεση με τις αυστηρές προθεσμίες του Ταμείου Ανάκαμψης. - Εγκατάσταση συστημάτων αποθήκευσης με μπαταρίες
Πρόκειται για έργα που θα ενισχύσουν το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας με νέες τεχνολογίες αποθήκευσης. Και αυτά βρίσκονται υπό τον κίνδυνο απώλειας χρηματοδότησης λόγω καθυστερήσεων.
Το τελευταίο μίλι
Η κυβέρνηση καλείται να τρέξει σε χρόνο ρεκόρ ώστε να διασώσει έργα συνολικού ύψους άνω των 3 δισ. ευρώ, με το 1 δισ. να αφορά άμεσα την ενέργεια. Η πίεση της Κομισιόν είναι ασφυκτική: καμία παράταση πέραν του 2026 δεν πρόκειται να δοθεί.
