Μήνυμα υπέρ της επέκτασης των ηλεκτρικών διασυνδέσεων στην περιοχή της Μεσογείου, που ερμηνεύεται και ως στήριξη στις διασυνδέσεις της Ελλάδας αφ’ ενός με την Κύπρο και το Ισραήλ (GSI) και αφ’ ετέρου με την Αίγυπτο (GREGY) εξέπεμψαν οι υπουργοί Ενέργειας των 9 μεσογειακών χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (MED9) από το Portorož της Σλοβενίας.
Ο υφυπουργός Ενέργειας, Νίκος Τσάφος, που εκπροσώπησε την Ελλάδα, ανέδειξε μεταξύ άλλων τη σημασία των υπεράκτιων αιολικών. «Η συζήτηση για την υπεράκτια αιολική ενέργεια συνήθως επικεντρώνεται στη Βόρεια Θάλασσα αλλά η Μεσόγειος διαθέτει εξαιρετικούς θύλακες υπεράκτιου αιολικού δυναμικού που μπορούν να συμβάλουν ουσιαστικά στο ευρωπαϊκό σύστημα», επισήμανε σε ανάρτησή του στα κοινωνικά δίκτυα αποτυπώνοντας τις παρεμβάσεις του στο συμβούλιο των υπουργών Ενέργειας των MED9.
Παράλληλα, ανέδειξε και τη σημασία των ηλεκτρικών διασυνδέσεων Ευρώπης-Αφρικής -στις οποίες συγκαταλέγεται και το project GREGY μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου- τονίζοντας ότι «η μεγαλύτερη συνδεσιμότητα σε όλη τη Μεσόγειο μπορεί να αποβεί επωφελής για όλους».
Επιπρόσθετα, υπογράμμισε και τη σημασία μεταφοράς ηλιακής ενέργειας που παράγεται στη ζώνη της Μεσογείου προς την Βόρεια Ευρώπη. «Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ένα σύστημα μηδενικών εκπομπών που δεν θα βασίζεται σε σημαντικές ποσότητες ηλιακής ενέργειας που μεταφέρονται από τη Μεσόγειο στη Βόρεια Ευρώπη», ανέφερε επισημαίνοντας την εποχιακή συμπληρωματικότητα μεταξύ αιολικής και ηλιακής ενέργειας στην ΕΕ.
Τρεις παρεμβάσεις για το μέλλον του ευρωπαϊκού ενεργειακού συστήματος
Ο κ. Ν. Τσάφος προσδιόρισε στην τοποθέτησή του τρεις παρεμβάσεις για το μέλλον του ευρωπαϊκού ενεργειακού συστήματος:
-«Η πιο άμεση ανάγκη -τόνισε- είναι η αντιμετώπιση των εσωτερικών δυσχερειών στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας. Βραχυπρόθεσμα, πρέπει να εξασφαλίσουμε τη μέγιστη δυνατή ροή ηλεκτρικής ενέργειας στο υπάρχον σύστημα, αποφεύγοντας τις ακραίες διαφορές τιμών που παρατηρήσαμε το περασμένο καλοκαίρι στην Κεντρική και Νοτιοανατολική Ευρώπη.
-Μεσοπρόθεσμα, πρέπει να ξεκλειδώσουμε πρόσθετες επενδύσεις για την επέκταση των διασυνοριακών ροών. Για να γίνει αυτό, χρειαζόμαστε καινοτόμες προσεγγίσεις για την αποζημίωση των χωρών για επενδύσεις που ωφελούν το σύστημα στο σύνολό του.
-Και μακροπρόθεσμα, χρειαζόμαστε να δώσουμε βαρύτητα στο σχεδιασμό σε επίπεδο ΕΕ, αξιοποιώντας τους πόρους και τα πλεονεκτήματα κάθε χώρας. Μόνο τότε θα μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε πλήρως το δυναμικό ολόκληρης της περιοχής της Μεσογείου ως βασικού πυλώνα της ευρωπαϊκής ενεργειακής μετάβασης», εκτίμησε ο υφυπουργός Ενέργειας.
Στήριξη 9 κυβερνήσεων στις ηλεκτρικές διασυνδέσεις
Στο κείμενο των συμπερασμάτων της συνόδου οι υπουργοί Ενέργειας Κροατίας, Κύπρου, Γαλλίας, Ελλάδας, Ιταλίας, Μάλτας, Πορτογαλίας, Σλοβενίας και Ισπανίας δηλώνουν ότι μοιράζονται το όραμα της μετατροπής της Μεσογείου σε πράσινο ενεργειακό κόμβο και διάδρομο ανανεώσιμων και καθαρών πηγών ενέργειας, ενισχύοντας την ενεργειακή ασφάλεια, τη βιωσιμότητα και την οικονομική ανθεκτικότητα.
Αναγνωρίζοντας τον επείγοντα χαρακτήρα της ενεργειακής μετάβασης και τη στρατηγική σημασία της ενίσχυσης της ενεργειακής ανθεκτικότητας της Ευρώπης, οι υπουργοί τονίζουν την αναγκαιότητα:
-Ενίσχυσης των διασυνοριακών και μεσογειακών ενεργειακών διασυνδέσεων με:
- Επέκταση των ηλεκτρικών διασυνδέσεων και διερεύνηση του δυναμικού των λύσεων καθαρής ενέργειας για την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και της ανθεκτικότητας της αγοράς,
- Συνεργασία για την επίτευξη του ευρωπαϊκού στόχου για την εξασφάλιση 15% διασυνοριακής ικανότητας διασύνδεσης μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ έως το 2030,
- Επιτάχυνση της αδειοδότησης και της κανονιστικής ευθυγράμμισης για τη διευκόλυνση των επενδύσεων σε υποδομές δικτύου
- Ενίσχυσης της συνεργασίας σε έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με:
- Εντοπισμό και ανάπτυξη κοινών διασυνοριακών πρωτοβουλιών για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας,
- Αξιοποίηση των χρηματοδοτικών μηχανισμών της ΕΕ για τη στήριξη αυτών των έργων,
- Ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και εξορθολογισμό των αδειοδοτικών και διοικητικών διαδικασιών για την επιτάχυνση της ανάπτυξής τους,
- Υποστήριξη της ανάπτυξης και της κλιμάκωσης των τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας προσαρμοσμένων στο μεσογειακό πλαίσιο, προωθώντας τη διαφοροποίηση και τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα.
-Διασφάλισης της ανταγωνιστικότητας, της οικονομικής προσιτότητας και της κοινωνικής δικαιοσύνης μέσω της καθαρής ενέργειας με:
- Προστασία πολιτών και επιχειρήσεων ΕΕ από το υψηλό ενεργειακό κόστος και εξασφαλίζοντας παράλληλα έναν ασφαλή και οικονομικά προσιτό ενεργειακό εφοδιασμό
- Πλήρη ενσωμάτωση και σύνδεση των ενεργειακών αγορών της ΕΕ για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας,
- Απελευθέρωση του οικονομικού δυναμικού της καθαρής ενέργειας για την ανάπτυξη, την καινοτομία και τη δημιουργία θέσεων εργασίας
- Ανάπτυξη ενός ισχυρού και εμπροσθοβαρούς ενεργειακού και κλιματικού πλαισίου της ΕΕ για το 2040, ώστε να καταστεί δυνατή μια δίκαιη, οικονομικά αποδοτική, τεχνολογικά ουδέτερη και χωρίς αποκλεισμούς ενεργειακή μετάβαση προς την κλιματική ουδετερότητα έως το 2050.
Όσον αφορά τα επόμενα βήματα οι υπουργοί αποφάσισαν:
- Τη διοργάνωση online workshop για τις βέλτιστες πρακτικές στις διαδικασίες αδειοδότησης για έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας
- Την εμβάθυνση της συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την ευθυγράμμιση των προσπαθειών του MED9 προς την υλοποίηση ενός κόμβου πράσινης ενέργειας στην περιοχή της Μεσογείου,
- Την ανάλυση των ελλείψεων στο δυναμικό της Μεσογείου ως διαδρόμου καθαρής ενέργειας, προς όφελος των χωρών MED9 και των πλησιέστερων γειτόνων τους, που θα χρηματοδοτηθεί σε εθελοντική βάση από τις χώρες MED9.
