Αν και αυτή τη φορά ήταν σε πολύ μεγαλύτερη έκταση, το μπλακ άουτ στην Ιβηρική χερσόνησο ξύπνησε μνήμες από ανάλογες εικόνες που είχαν καταγραφεί στην Αυστραλία. Σύμφωνα με αναλυτές το εκτεταμένο μπλακ άουτ που είχε συμβεί το 2016 στην Αυστραλία θα μπορούσε να υποδεικνύει τόσο την αιτία όσο και τη λύση για το τι συνέβη στην Ιβηρική χερσόνησο
Αν και τα ακριβή αίτια της διακοπής ρεύματος που έπληξε την Ισπανία, την Πορτογαλία και τμήματα της Γαλλίας θα αποκαλυφθούν με τον καιρό, οι επιπτώσεις ήταν εκτεταμένες. Εκτιμάται ότι 50-60 εκατομμύρια άνθρωποι επηρεάστηκαν από την αποτυχία του συστήματος ηλεκτροδότησης, η οποία προκάλεσε την «κατάρρευση του Ιβηρικού ηλεκτρικού δικτύου στις 12:38 π.μ.» – σύμφωνα με τον διευθυντή του ισπανικού διαχειριστή μεταφοράς Red Eléctrica. Η αποκατάσταση του ρεύματος στις πληγείσες περιοχές ξεκίνησε το απόγευμα και συνεχίστηκε κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Η εφημερίδα The Guardian επικαλέστηκε τον πορτογαλικό διαχειριστή δικτύου REN, ο οποίος ανέφερε ότι αυτό προήλθε από την Ισπανία και οφειλόταν σε ένα «σπάνιο ατμοσφαιρικό φαινόμενο». Η REN δήλωσε: «Λόγω ακραίων μεταβολών θερμοκρασίας στο εσωτερικό της Ισπανίας, υπήρξαν ανώμαλες ταλαντώσεις στις γραμμές πολύ υψηλής τάσης (400 kV), ένα φαινόμενο γνωστό ως ‘επαγόμενη ατμοσφαιρική δόνηση’. Αυτές οι ταλαντώσεις προκάλεσαν αποτυχίες συγχρονισμού μεταξύ των ηλεκτρικών συστημάτων, οδηγώντας σε διαδοχικές διαταραχές στο διασυνδεδεμένο ευρωπαϊκό δίκτυο.»
Σύμφωνα με αναλυτές , χωρίς να εστιάζουν στις ατμοσφαιρικές αιτίες, φαίνεται πιθανό ότι η αποτυχία του συστήματος προκλήθηκε όταν οι συχνότητες του δικτύου έπεσαν σημαντικά κάτω από τα 50 Hz. Ένας ειδικός από τη δεξαμενή σκέψης Bruegel στις Βρυξέλλες ανέφερε ότι η διαταραχή συχνότητας οδήγησε σε «αποσυνδέσεις μονάδων παραγωγής ενέργειας». Όπως ήταν αναμενόμενο, η μετάβαση Ισπανίας και Πορτογαλίας από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με ορυκτά καύσιμα σε ανανεώσιμες πηγές αναφέρθηκε ως πιθανή αιτία. Παραδοσιακές μονάδες όπως το φυσικό αέριο, ο άνθρακας και τα υδροηλεκτρικά βοηθούν στη ρύθμιση της συχνότητας, ενώ τα αιολικά και φωτοβολταϊκά συνήθως όχι. Οι ανεμογεννήτριες έχουν στο παρελθόν κατηγορηθεί για τέτοιες αποτυχίες, όπως στην περίπτωση της Νότιας Αυστραλίας το 2016.
Ωστόσο, στην περίπτωση της χθεσινής πολύ μεγαλύτερης αποτυχίας στην Ιβηρική Χερσόνησο, πιθανότατα δεν ευθύνονται οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, δήλωσε ο καθηγητής ηλεκτρικής ενέργειας Λεονάρντο Μέους στο Politico. Ο Μέους σημείωσε ότι οι ενημερωμένοι κανονισμοί διασύνδεσης από το 2016 εμποδίζουν την αυτόματη αποσύνδεση των ΑΠΕ από το δίκτυο σε περίπτωση διαταραχών.
Ο ενεργειακός σύμβουλος και επενδυτής Τζέραρντ Ρέιντ δήλωσε στο ESS News ότι πιστεύει πως οι Ισπανοί διαχειριστές του δικτύου «έχασαν τον έλεγχο» όταν μια διασύνδεση με τη Γαλλία διακόπηκε. «Υπήρχε υπερβολική ενέργεια στο σύστημα, όπως μπορείς να φανταστείς όταν υπάρχουν αρνητικές τιμές ρεύματος», είπε. «Νομίζω ότι οι Ισπανοί απομόνωσαν το σύστημα χωρίς αρκετή περιστροφική μάζα, και έτσι έχασαν τον έλεγχο.»
Ο Ρέιντ σημείωσε πως θα αποκαλυφθούν περισσότερα με τον χρόνο, αλλά οι πρώτες ενδείξεις δείχνουν ότι το πρόβλημα ήταν αυτό. «Το πρωί της διακοπής, το 90% της παραγωγής προερχόταν από ΑΠΕ. Υπήρχε μόνο ένα εργοστάσιο συμπαραγωγής 500 MW και τα υπόλοιπα ήταν πυρηνικά σε αργή λειτουργία. Μάλλον έκαναν λάθος εκτίμηση στο μερίδιο των ΑΠΕ, αποσυνέδεσαντις διασυνδέσεις και έχασαν τον έλεγχο.»
Τι συνέβη στην Νότια Αυστραλία
Το 2016, μια διακοπή ρεύματος άφησε 850.000 ανθρώπους χωρίς ρεύμα όταν μια καταιγίδα κατέστρεψε 23 πυλώνες μεταφοράς στη Νότια Αυστραλία. Αν και το γεγονός προκάλεσε πολιτική θύελλα, με κατηγορίες κατά των ΑΠΕ, οδήγησε και στην ταχεία κατασκευή του Hornsdale Power Reserve (100 MW / 129 MWh) και ενός εικονικού σταθμού ηλεκτρικής ενέργειας στην Αδελαΐδα. Ήταν τότε η μεγαλύτερη μπαταρία λιθίου στον κόσμο.
Με αυτόν τον τρόπο, η Αυστραλία μπορεί να υποδείξει τη μελλοντική πορεία για την Ισπανία. Αν και η Ισπανία διαθέτει περισσότερα από 45 GW ηλιακής ισχύος, η χωρητικότητα μπαταριών της υπολείπεται σημαντικά. Στις αρχές του 2024, σύμφωνα με την SolarPower Europe, η Ισπανία διέθετε περίπου 800 MWh μπαταριών συνδεδεμένων με το δίκτυο – αν και διαγωνισμοί αναμένεται να προσθέσουν περίπου 800 MW φέτος.
Για τον Ρέιντ, η προσθήκη συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας με μπαταρίες είναι η προφανής λύση. «Αυτό πρέπει να κάνουν κι εδώ», είπε. Και με την ικανότητά τους για άμεση εγκατάσταση και την ανταπόκρισή τους σε προβλήματα συχνότητας σε κλάσματα δευτερολέπτου, είναι πολύ πιθανό να αποτελέσουν βασικό μέρος της λύσης στα προβλήματα συχνότητας που αντιμετώπισε η Ισπανία αυτή την εβδομάδα.
