Με την τεχνητή νοημοσύνη να εισβάλλει σταδιακά στην καθημερινότητα όλων, μεταμορφώνεται και το ενεργειακό τοπίο της επόμενης δεκαετίας. Σύμφωνα με νέα έκθεση της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας (ΙΕΑ) αναμένεται έκρηξη στη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας από κέντρα δεδομένων παγκοσμίως, ενώ ταυτόχρονα προσφέρει σημαντικές ευκαιρίες για μείωση κόστους, ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και περιορισμό των εκπομπών.
Η ειδική έκθεση της IEA με τίτλο Energy and AI, προσφέρει την πιο πλήρη, βασισμένη σε δεδομένα παγκόσμια ανάλυση μέχρι σήμερα για τις αυξανόμενες διασυνδέσεις μεταξύ ενέργειας και τεχνητής νοημοσύνης. Η έκθεση βασίζεται σε νέα σύνολα δεδομένων και εκτεταμένες διαβουλεύσεις με πολιτικούς υπευθύνους, τον τεχνολογικό τομέα, τη βιομηχανία ενέργειας και διεθνείς ειδικούς. Προβλέπει ότι η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας από κέντρα δεδομένων παγκοσμίως θα υπερδιπλασιαστεί έως το 2030, φτάνοντας περίπου τις 945 τεραβατώρες (TWh) – ελαφρώς περισσότερο από την τρέχουσα συνολική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας της Ιαπωνίας. Η τεχνητή νοημοσύνη θα αποτελέσει τον κύριο μοχλό αυτής της αύξησης, με τη ζήτηση από κέντρα δεδομένων που βασίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη να τετραπλασιάζεται έως το 2030.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η κατανάλωση ενέργειας από κέντρα δεδομένων αναμένεται να ευθύνεται για σχεδόν το ήμισυ της αύξησης της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας έως το 2030. Καθώς η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης ενισχύεται, η αμερικανική οικονομία προβλέπεται να καταναλώνει περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια για την επεξεργασία δεδομένων το 2030 απ’ ό,τι για την παραγωγή όλων των ενεργοβόρων αγαθών μαζί (αλουμίνιο, χάλυβας, τσιμέντο, χημικά). Στις ανεπτυγμένες οικονομίες γενικά, τα κέντρα δεδομένων προβλέπεται να ευθύνονται για πάνω από το 20% της αύξησης της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας έως το 2030, επαναφέροντας τον ενεργειακό τομέα σε τροχιά ανάπτυξης έπειτα από χρόνια στασιμότητας ή πτώσης.
Σύμφωνα με την έκθεση, η αυξανόμενη ενεργειακή ανάγκη των κέντρων δεδομένων θα καλυφθεί από ένα ευρύ φάσμα πηγών ενέργειας – με τις ανανεώσιμες πηγές και το φυσικό αέριο να ηγούνται λόγω κόστους και διαθεσιμότητας.
Ο Εκτελεστικός Διευθυντής της IEA, Fatih Birol, δήλωσε ότι «Η τεχνητή νοημοσύνη είναι μία από τις μεγαλύτερες ιστορίες στον ενεργειακό τομέα σήμερα – αλλά μέχρι τώρα, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και οι αγορές δεν διέθεταν τα κατάλληλα εργαλεία για να κατανοήσουν πλήρως τις εκτεταμένες επιπτώσεις της. Η παγκόσμια ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας από κέντρα δεδομένων προβλέπεται να υπερδιπλασιαστεί μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια, φτάνοντας την κατανάλωση της Ιαπωνίας σήμερα. Οι επιπτώσεις θα είναι ιδιαίτερα έντονες σε κάποιες χώρες: για παράδειγμα, στις ΗΠΑ τα κέντρα δεδομένων θα αντιπροσωπεύουν σχεδόν τη μισή αύξηση της ζήτησης· στην Ιαπωνία, πάνω από τη μισή· και στη Μαλαισία, έως και το ένα πέμπτο.»
Η έκθεση τονίζει τις σημαντικές αβεβαιότητες που παραμένουν, όπως οι μακροοικονομικές προοπτικές, η ταχύτητα υιοθέτησής της, η αποτελεσματικότητά της, οι τεχνολογικές βελτιώσεις στην ενεργειακή απόδοση και τα πιθανά εμπόδια στον ενεργειακό εφοδιασμό.
Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να εντείνει ορισμένες ενεργειακές προκλήσεις ασφαλείας, αλλά ταυτόχρονα να προσφέρει και λύσεις. Οι κυβερνοεπιθέσεις σε ενεργειακές εταιρείες έχουν τριπλασιαστεί τα τελευταία τέσσερα χρόνια και έχουν γίνει πιο εξελιγμένες λόγω της τεχνητής νοημοσύνης. Ωστόσο, γίνεται επίσης κρίσιμο εργαλείο άμυνας. Επιπλέον, προκύπτουν ανησυχίες για την αυξημένη ζήτηση κρίσιμων μετάλλων, απαραίτητων για τον εξοπλισμό των κέντρων δεδομένων. Η έκθεση παρέχει τις πρώτες εκτιμήσεις για αυτή τη ζήτηση, τονίζοντας τη μεγάλη συγκέντρωση του εφοδιασμού σε λίγες χώρες.
Αν και η αυξημένη ζήτηση ενέργειας από τα κέντρα δεδομένων αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση εκπομπών, το ποσοστό αυτό θα είναι σχετικά μικρό σε σύγκριση με τον υπόλοιπο τομέα ενέργειας. Αν η τεχνητή νοημοσύνη υιοθετηθεί ευρέως, μπορεί να επιφέρει μειώσεις εκπομπών μέσω αποδοτικότερων συστημάτων. Επίσης, η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να επιταχύνει την καινοτομία σε τεχνολογίες όπως οι μπαταρίες και τα φωτοβολταϊκά.
Ο Dr. Birol συμπληρώνει ότι «Με την άνοδο της τεχνητής νοημοσύνης, ο ενεργειακός τομέας βρίσκεται στην πρώτη γραμμή μιας από τις πιο σημαντικές τεχνολογικές επαναστάσεις της εποχής μας. Η τεχνητή νοημοσύνη είναι εργαλείο – ενδεχομένως πανίσχυρο – αλλά εναπόκειται σε εμάς, τις κοινωνίες, τις κυβερνήσεις και τις επιχειρήσεις, να καθορίσουμε πώς θα τη χρησιμοποιήσουμε. Η IEA θα συνεχίσει να παρέχει τα δεδομένα, τις αναλύσεις και τα φόρα διαλόγου για να βοηθήσει τους υπευθύνους χάραξης πολιτικής να πλοηγηθούν στο μέλλον.»
Για να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης, οι χώρες πρέπει να επιταχύνουν άμεσα τις επενδύσεις σε παραγωγή και δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, να βελτιώσουν την αποδοτικότητα και την ευελιξία των κέντρων δεδομένων και να ενισχύσουν τον διάλογο μεταξύ κυβερνήσεων, τεχνολογικού και ενεργειακού τομέα.
