Πριν από έναν χρόνο, οι ψίθυροι στη Wall Street έλεγαν ότι η θέση του διευθύνοντος συμβούλου της Chevron Corp., Mike Wirth, κρεμόταν από μια κλωστή. Μετά από μια σειρά αποτυχιών, ο Wirth παραδέχτηκε ότι «έχασε τη μπάλα», αλλά υποσχέθηκε επιστροφή. Η απάντηση της χρηματιστηριακής αγοράς τότε ήταν χλιαρή. Όμως το «βλέπειν και πιστεύειν» ισχύει· τώρα είναι σαφές ότι όντως παρέδωσε αποτελέσματα.
Λίγες εβδομάδες πριν κλείσει τα 65, ο Wirth στρέφει το βλέμμα του σε έργα κληρονομιάς — πάνω απ’ όλα σε μια μεγάλη αναδιάρθρωση της δεύτερης μεγαλύτερης αμερικανικής πετρελαϊκής εταιρείας, με στόχο την έμφαση στο κόστος και στις αποδόσεις προς τους μετόχους.
Η Chevron πρωταγωνιστεί στο χρηματιστήριο
Η δεύτερη μεγαλύτερη ενεργειακή εταιρεία της Αμερικής έχει ενισχυθεί πάνω από 10% τον τελευταίο χρόνο, παρά τις χαμηλότερες τιμές πετρελαίου και φυσικού αερίου.
«Κάναμε όλα όσα είπαμε ότι θα κάνουμε», λέει ο Wirth σε συνέντευξη μίας ώρας, απαριθμώντας την εκκίνηση ενός κρίσιμου έργου στο Καζακστάν, τη νίκη σε μια νομική διαμάχη ύψους 60 δισ. δολαρίων με την Exxon Mobil Corp. και την επίτευξη ενός βασικού ορίου παραγωγής στη λεκάνη Permian.
Η Wall Street δεν είναι πια τόσο γοητευμένη από τη Chevron όσο το 2020, όταν για λίγο ξεπέρασε σε αξία την Exxon. Ωστόσο, οι επενδυτές δείχνουν να ικανοποιούνται: η Chevron έχει ανέβει 13% τον τελευταίο χρόνο (μαζί με τα μερίσματα) παρά την πτώση των τιμών ενέργειας — μεγαλύτερη αύξηση από κάθε άλλο πετρελαϊκό κολοσσό, και σίγουρα πολύ μεγαλύτερη από το πενιχρό 2% της ανταγωνίστριας Exxon.
Η εξαγορά της Hess, που ολοκληρώθηκε μετά τη νίκη σε διαιτησία απέναντι στην Exxon, αφαίρεσε τη μεγαλύτερη ανησυχία της αγοράς για το μέλλον της Chevron: την ανάπτυξη. Η Hess συν-κατέχει ένα κοίτασμα πετρελαίου στα ανοικτά της Γουιάνας, το οποίο αυξάνει ραγδαία την παραγωγή της χώρας.
Καθώς η Exxon λειτουργεί το κοίτασμα, ο Wirth είναι προσεκτικός στις δηλώσεις του για την παραγωγή, αλλά αφήνει σαφείς υπαινιγμούς ότι μπορεί να είναι μεγαλύτερη από την αναμενόμενη. «Υπάρχει μια παλιά ρήση στον κλάδο μας που λέει ότι τα μεγάλα κοιτάσματα γίνονται μεγαλύτερα — και οι παλιές ρήσεις μένουν γιατί έχουν βάση. Και αυτό είναι ένα μεγάλο κοίτασμα», σημειώνει.
Μετά τη σκληρή διαμάχη, μένει να φανεί αν η Chevron και η Exxon μπορούν να συνεργαστούν εκεί. Σε εταιρικό επίπεδο, ο Wirth δηλώνει πως «δουλεύουμε καλά μαζί», αλλά σε προσωπικό όχι: όταν τον ρώτησα αν έχει μιλήσει με τον CEO της Exxon, Darren Woods, μετά τη διαιτησία τον Ιούλιο, απάντησε «όχι» — με έναν κοφτό τόνο που λέει πολλά.
Η Chevron ως μηχανή μετρητών
Με την Hess και την επέκταση στο Καζακστάν, η Chevron οδεύει να γίνει πραγματική «μηχανή μετρητών». Βοηθά το γεγονός ότι η παραγωγή της στη λεκάνη Permian έφτασε το ένα εκατ. βαρέλια ημερησίως νωρίτερα από το προγραμματισμένο, επιτρέποντας στη εταιρεία να περάσει από τη φάση βαριών επενδύσεων στη φάση συγκομιδής, με χαμηλότερες δαπάνες.
Μεταξύ 2011-2014, η Chevron παρήγαγε κατά μέσο όρο 3,9 δισ. δολάρια ελεύθερων ταμειακών ροών ετησίως, με την τιμή του πετρελαίου πάνω από 100 δολ./βαρέλι. Πέρσι, παρήγαγε σχεδόν τετραπλάσια — περίπου 15 δισ. — παρότι το Brent διαπραγματευόταν στα 80 δολάρια. Φέτος, η Wall Street αναμένει ακόμη περισσότερα, γύρω στα 17 δισ., παρά τις ακόμη χαμηλότερες τιμές. «Τα μετρητά θα επιστρέψουν στους μετόχους», τονίζει ο Wirth.
Η χρηματιστηριακή αγορά δείχνει να προεξοφλεί ισχυρές αποδόσεις. Η μετοχή της Chevron στη Νέα Υόρκη κινείται κοντά στα 160 δολάρια, ελάχιστα χαμηλότερα από το ιστορικό υψηλό των 189 δολ. του Νοεμβρίου 2022, παρότι το αμερικανικό WTI διαπραγματεύεται στα 60 δολάρια/βαρέλι έναντι 100 δολαρίων τρία χρόνια πριν.
Οι τρεις προτεραιότητες του Wirth
Ο Wirth, που δηλώνει ότι «θα παραμείνει για καιρό» στη θέση, έχει τώρα τρεις στόχους:
- να ολοκληρώσει την αναδιάρθρωση και την αλλαγή κουλτούρας,
- να ενσωματώσει τη Hess,
- να ανανεώσει την παραχώρηση του υπερ-κολοσσιαίου κοιτάσματος Tengiz στο Καζακστάν, που λήγει το 2033.
Το τελευταίο είναι καθοριστικό. Όταν η αρχική 40ετής συμφωνία υπογράφηκε το 1994, χαρακτηρίστηκε «Συμφωνία του Αιώνα», αφού έδωσε στην εταιρεία πρόσβαση στα πετρελαϊκά πλούτη της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. «Μας μένουν οκτώ χρόνια», λέει. «Έχουμε ξεκινήσει ήδη συζητήσεις με την κυβέρνηση για επέκταση. Θέλω να το ολοκληρώσω εγώ, όχι να το αφήσω σε άλλον».
Αν τα καταφέρει, μάλλον σχεδιάζει να μείνει άλλα τρία χρόνια, φτάνοντας στα 68 και μια δεκαετία στο τιμόνι. Απόφοιτος του Πανεπιστημίου του Κολοράντο, ο Wirth μπήκε στη Chevron το 1982 ως χημικός μηχανικός. Το διοικητικό συμβούλιο έχει ήδη παρακάμψει το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης των 65, και ο Wirth φαίνεται να έχει τη στήριξη βασικών μετόχων, μεταξύ των οποίων και η Berkshire Hathaway του Warren Buffett, τρίτος μεγαλύτερος μέτοχος.
Η πολιτισμική πρόκληση
Αν το Tengiz είναι κρίσιμο, η εσωτερική αναδιάρθρωση μετά τη μεταφορά της έδρας από την Καλιφόρνια στο Τέξας το 2024 θα μπορούσε να αποτελέσει τη μεγαλύτερη κληρονομιά του Wirth. Η Chevron ετοιμάζεται να εφαρμόσει μια πιο συγκεντρωτική δομή, ενσωματώνοντας τη Hess. Το επόμενο βήμα είναι ήδη σε εξέλιξη: μια οδυνηρή μείωση προσωπικού κατά 20% παγκοσμίως, που θα ολοκληρωθεί μέσα στο επόμενο έτος. Όμως το δυσκολότερο είναι η αλλαγή κουλτούρας.
Με τα σκληρά μέτρα των πετρελαϊκών γιγάντων, η Chevron υπήρξε επί μακρόν μια εξαίρεση: «πολύ ευγενική και συνεργατική», όπως λέει ο ίδιος ο CEO. «Συχνά, τα μεγάλα σου πλεονεκτήματα μπορεί να έχουν και άλλη όψη», σημειώνει ο Wirth, που θέλει η εταιρεία να γίνει πιο επιθετική — αλλά όχι πιο σκληρή. «Χρειάζεται να ανταγωνιζόμαστε δυναμικά. Πρέπει να είμαστε ειλικρινείς μεταξύ μας για τις αποφάσεις που απαιτεί η δουλειά μας: πρέπει να παίρνουμε δύσκολες αποφάσεις, δεν μπορούμε να τις αναβάλλουμε. Και πρέπει να έχουμε λογοδοσία για την απόδοση».
Η προσπάθεια να γίνει η εταιρεία πιο αιχμηρή χωρίς να χάσει τις αξίες της είναι δύσκολο εγχείρημα: η εταιρική κουλτούρα διαμορφώνεται σε δεκαετίες, όχι σε χρόνια ή τρίμηνα. Ο Wirth ίσως ξεκινήσει τη διαδικασία, αλλά δύσκολα θα την ολοκληρώσει. Ο κίνδυνος είναι η εταιρεία να εγκλωβιστεί σε μια «κουλτούρα-παρουσίαση PowerPoint», σχεδιασμένη από συμβούλους, αντί να αλλάξει πραγματικά τον τρόπο λειτουργίας της. Παρ’ όλα αυτά, η έμφαση στην απόδοση θα βρει απήχηση στους μετόχους — ιδιαίτερα τώρα που ο Wirth χτίζει πάνω στα κέρδη του 2025. Το να υπόσχεσαι λίγα και να παραδίδεις περισσότερα είναι πάντα μια νικηφόρα στρατηγική στην πετρελαϊκή βιομηχανία.
