Μετά από βολές κριτικής από την αγορά αλλά και την αντιπολίτευση, για την καθυστέρηση, ξεκινά το πρόγραμμα ““Αλλάζω Σύστημα Θέρμανσης και Θερμοσίφωνα”. Το θετικό, βέβαια, είναι ότι πλέον έχει “προίκα” έναν τριπλάσιο προϋπολογισμό στοχεύοντας, με τον πρώτο πρώτο οριστικό πίνακα εγκεκριμένων αιτήσεων, να ενισχύσει περισσότερους από 100.000 πολίτες σε όλη τη χώρα.
Έτσι, με βάση το ΥΠΕΝ, ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος ανέρχεται σε 647,17 εκατ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ), με αυξημένα ποσοστά επιχορήγησης για τα ευάλωτα νοικοκυριά και στόχο τη μείωση του ενεργειακού κόστους μέσα από την αντικατάσταση παλαιών συστημάτων και την εγκατάσταση καθαρών, αποδοτικών λύσεων θέρμανσης.
Οι θερμοσίφωνες
Από τον συνολικό προϋπολογισμό του προγράμματος, ποσό 120,28 εκατ. ευρώ δεσμεύεται για την αγορά ηλιακών θερμοσιφώνων νέας τεχνολογίας, εκ των οποίων 37,29 εκατ. ευρώ κατευθύνονται αποκλειστικά σε ενεργειακά φτωχά νοικοκυριά, ενισχύοντας τον κοινωνικό χαρακτήρα της δράσης. Το μεγαλύτερο μέρος, ύψους 526,88 εκατ. ευρώ, αφορά την προμήθεια και εγκατάσταση συστημάτων αντλιών θερμότητας, που αντικαθιστούν παλαιά, ενεργοβόρα μέσα θέρμανσης. Σε περίπτωση που εξαντληθεί ο προϋπολογισμός σε κάποια από τις δύο κατηγορίες, προβλέπεται μεταφορά των διαθέσιμων πόρων από την πλεονάζουσα στην υπολειπόμενη, ώστε να εξασφαλιστεί η μέγιστη δυνατή αξιοποίηση των κονδυλίων.
Κριτική του ΠΑΣΟΚ
Υπενθυμίζεται ότι ο Φραγκίσκος Παρασύρης, αρμόδιος τομεάρχης του ΠΑΣΟΚ, παρουσιάζοντας στοιχεία, στη Βουλή, την περασμένη Δευτέρα, έκανε λόγο για την αποτυχία των Προγραμμάτων «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ», επισημαίνοντας πως η κυβέρνηση προτιμά να μιλάει για μεγάλα και πομπώδη σχέδια, για πλωτά αιολικά, για πράσινες λεωφόρους προς την Ευρώπη, αλλά χάνει τη μάχη στα απλά διότι τα υποτιμά, καθώς η χώρα μας έχει παλιότερο κτιριακό απόθεμα, με τις χαμηλότερες επενδύσεις σε ανακαινίσεις και ενεργειακές αναβαθμίσεις.
«Κι ενώ, ξεκίνησε φιλόδοξα το πρόγραμμα «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ», η κυβέρνηση τα έχει βαλτώσει. Και την ίδια στιγμή η ενεργειακή φτώχεια αποτελεί ένα ιδιαίτερα σημαντικό φαινόμενο με ποικίλες προεκτάσεις και συνέπειες στην οικονομία, στην πολιτική και στην κοινωνία, με δεδομένο το γεγονός ότι στην Ελλάδα το φαινόμενο της ενεργειακής φτώχειας αποτελεί, πλέον, ένα ιδιαίτερα σημαντικό πρόβλημα, καθώς χιλιάδες νοικοκυριά δεν μπορούν να αντέξουν το κόστος για να διατηρήσουν τα σπίτια τους επαρκώς ζεστά» υπογραμμίζει με έμφαση ο Βουλευτής Ηρακλείου του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής.
Με αυτό το δεδομένο την προηγούμενη προκάλεσε συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής για το πρόγραμμα «Αλλάζω Σύστημα Θέρμανσης και Θερμοσίφωνα». Ο Υπουργός δεσμεύτηκε ότι έχουν εξασφαλιστεί επιπλέον χρηματοδοτικοί πόροι για την κάλυψη του συνόλου των αιτούντων, εφόσον πληρούν τα τυπικά χαρακτηριστικά σύμφωνα με την πρόσκληση. Δεσμεύτηκε, επίσης, ότι άμεσα θα ανακοινωθούν οι λίστες με τα αποτελέσματα, ενώ απέδωσε τις καθυστερήσεις στις προσπάθειες για την αναζήτηση των επιπλέον πόρων.
Λίγες ώρες μετά τη συζήτηση της επίκαιρης ερώτησης του Φραγκίσκου Παρασύρη από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανακοινώθηκε η αύξηση του προϋπολογισμού του προγράμματος «Αλλάζω Σύστημα Θέρμανσης και Θερμοσίφωνα» κατά 423 εκατομμύρια ευρώ, από 223 σε 647 εκατομμύρια.
«Αρνούνται να δουν την πραγματικότητα. Οδηγούν σε οικονομική ασφυξία προμηθευτές για την υλοποίηση των ενεργειακών προγραμμάτων, εγκλωβίζουν σε μια αδικαιολόγητη αναμονή δεκάδες χιλιάδες νοικοκυριά και στη συνέχεια έρχονται και υιοθετούν προτάσεις μας. Έπρεπε να περάσουν μήνες αναμονής για να πράξουν το αυτονόητο για το Πρόγραμμα Αλλάζω Σύστημα Θέρμανσης και Θερμοσίφωνα», δήλωσε ο Φραγκίσκος Παρασύρη.
Να σημειωθεί ότι και η Ένωση Βιομηχανιών Ηλιακής Ενέργειας (ΕΒΗΕ) εκπροσωπώντας τον κλάδο παραγωγής θερμικών ηλιακών (σημ. της μοναδικής τεχνολογίας Ανανεώσιμης Πηγής Ενέργειας η οποία παράγεται στην Ελλάδα) είχε εκφράσει με τον εντονότερο τρόπο την απογοήτευση, την αγανάκτηση και τους προβληματισμούς των μελών της σχετικά με την αδικαιολόγητη καθυστέρηση υλοποίησης του προγράμματος «Αλλάζω σύστημα Θέρμανσης και Θερμοσίφωνα». Μάλιστα, έβλεπε, σκοπιμότητες πίσω από τις καθυστερήσεις.
Είχε, δε, αναφέρει ότι "εδώ και ένα χρόνο, η εγχώρια αγορά ηλιακών θερμοσιφώνων παραμένει καθηλωμένη, δημιουργώντας συνθήκες ασφυξίας με σοβαρές επιπτώσεις στη βιωσιμότητα πολλών επιχειρήσεων του κλάδου (βιομηχανία, εταιρείες εισαγωγής, καταστήματα λιανικής και εγκαταστάτες). Η πλειοψηφία των βιομηχανιών παραγωγής θερμικών ηλιακών υπολειτουργεί (σημ. περίπου στο 50% της δυναμικότητας) και στο επόμενο διάστημα αναμένονται οι πρώτες απολύσεις πολύτιμου (σημ. λόγω της δυσκολίας εύρεσης εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού) προσωπικού. Οι αρνητικές εξελίξεις στον τομέα της παραγωγής συμπαρασείρουν και τις πολλές ελληνικές βιομηχανίες παραγωγής Α υλών για την κατασκευή ηλιακών θερμοσίφωνων, δεδομένου ότι οι παραγγελίες έχουν μειωθεί περίπου 50%.
Παράλληλα πάνω από 120.000 ελληνικά νοικοκυριά, στην πλειοψηφία τους ευάλωτα και στα όρια της ενεργειακής φτώχειας, παραμένουν σε καθεστώς ομηρίας αναμένοντας την υλοποίηση του προγράμματος προκειμένου να αποκτήσουν έναν ηλιακό θερμοσίφωνα και την δυνατότητα να έχουν δωρεάν Ζεστό Νερό Χρήσης. Μέχρι σήμερα εξακολουθούν να πληρώνουν ακριβά την χρήση ηλεκτρικού ρεύματος σε μια χώρα που εμφανίζει από τα υψηλότερα ποσοστά ηλιοφάνειας στον πλανήτη."
Η διαδικασία
Πάντως, με την έκδοση του πρώτου οριστικού πίνακα εγκεκριμένων αιτήσεων, ξεκινά και επίσημα η διαδικασία διάθεσης των vouchers για την αγορά αντλιών θερμότητας και ηλιακών θερμοσιφώνων νέας τεχνολογίας. Οι τελικοί ωφελούμενοι θα μπορούν, μέσα από την ψηφιακή πλατφόρμα του προγράμματος, να εκδώσουν τις δύο επιταγές που τους αναλογούν — μία για τον επιλέξιμο εξοπλισμό και μία για τις συμπληρωματικές υπηρεσίες εγκατάστασης είτε για ηλιακό θερμοσίφωνα είτε για αντλία θερμότητας.
Οι επιταγές είναι προσωποποιημένες, δεν μεταβιβάζονται και φέρουν μοναδικό κωδικό (Voucher ID), το ποσοστό επιχορήγησης και τη μέγιστη ονομαστική αξία τους.
Η χρήση τους για αγορά εξοπλισμού μπορεί να πραγματοποιηθεί εντός 90 ημερών από την ημερομηνία έκδοσης των επιταγών και όχι αργότερα από τις 30 Απριλίου 2026, με δυνατότητα παράτασης 15 ημερών εφόσον η επιταγή έχει δεσμευθεί από προμηθευτή.
Για τις υπηρεσίες εγκατάστασης, η προθεσμία είναι 120 ημέρες από την απόφαση υπαγωγής, επίσης με τελικό όριο την 30ή Απριλίου 2026.
Οι δικαιούχοι θα πρέπει μέσω της πλατφόρμας https://allazosistimathermansis-thermosifona.gov.gr/go-beyond/ να ενημερωθούν για την κατάσταση της αίτησής τους και να επιλέξουν τον εγκεκριμένο προμηθευτή και τον εξοπλισμό που καλύπτει τις ανάγκες τους μέσα από τα επίσημα Μητρώα Προμηθευτών και Εξοπλισμού, τα οποία είναι διαθέσιμα στην ψηφιακή πλατφόρμα του Προγράμματος.
Ενώ αιτούντες που περιλαμβάνονται στον προσωρινό πίνακα απόρριψης, έχουν τη δυνατότητα να υποβάλλουν ένσταση στην ίδια πλατφόρμα εντός επτά ημερών. Με βάση τα όσα προβλέπονται στον οδηγό του προγράμματος
Επί της απόφασης, παρέχεται το δικαίωμα υποβολής ένστασης από την πλευρά των αιτούντων. Δυνατότητα ένστασης προβλέπεται σε περιπτώσεις όπου υπεισέρχεται παράγοντας υποκειμενικής αξιολογικής κρίσης, είτε υπάρχει πιθανότητα λάθους υπολογισμού εκ μέρους των αρμοδίων οργάνων. Αντίθετα, λόγω του μαζικού χαρακτήρα του Προγράμματος και της αυτόματης διασταύρωσης στοιχείων, δεν θα λαμβάνονται υπόψη ενστάσεις που αμφισβητούν τα δεδομένα υπολογισμού των κριτηρίων επιλεξιμότητας και βαθμολόγησης, εφόσον αυτά αντλούνται από επίσημα ηλεκτρονικά μητρώα του δημόσιου τομέα
Οι ενστάσεις
Οι ενστάσεις υποβάλλονται ηλεκτρονικά μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας του Προγράμματος εντός αποκλειστικής προθεσμίας επτά ημερών από την επομένη της ανακοίνωσης των προσωρινών αποτελεσμάτων. Σε περίπτωση που δεν υποβληθεί ένσταση, εντός της παραπάνω προθεσμίας, η αίτηση απορρίπτεται οριστικά. Για να είναι δυνατή η εξέταση της ένστασης θα πρέπει απαραιτήτως να περιλαμβάνει τον μοναδικό κωδικό της αίτησης που υποβλήθηκε στην ψηφιακή πλατφόρμα του Προγράμματος, για λόγους ταυτοποίησης, το ΑΦΜ του ωφελούμενου/αιτούντα και την τεκμηρίωση τυχόν λάθους υπολογισμού και την επισύναψη των αντίστοιχων τεκμηρίων.
Η Επιτροπή Ενστάσεων προχωρά στην οριστική αποδοχή ή απόρριψη της υπό εξέτασης ένστασης και σε γνωμοδότηση επί του προσβαλλόμενου σημείου του αποτελέσματος αξιολόγησης. Ακολούθως, λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα της εξέτασης των ενστάσεων επανακαθορίζεται, από τον Φορέα Υλοποίησης, η σειρά κατάταξης, βάσει των προσωρινών πινάκων και εκδίδονται οι οριστικοί πίνακες εγκεκριμένων/επιλαχουσών αιτήσεων. Κατά των οριστικών πινάκων δεν παρέχεται δικαίωμα ένστασης.
Τα αποτελέσματα της οριστικής κατάταξης επικυρώνονται με σχετική Απόφαση και κοινοποιούνται στον δικτυακό τόπο του Προγράμματος, με παράλληλη ενημέρωση του συνόλου των αιτούντων. Οι ωφελούμενοι των οποίων οι αιτήσεις κατατάσσονται στο πίνακα εγκεκριμένων αιτήσεων, μπορούν να προχωρήσουν στην έκδοση των αντίστοιχων επιταγών (Vouchers). Με την προϋπόθεση της επάρκειας των κονδυλίων, αιτήσεις που έχουν ενταχθεί οριστικά στον πίνακα επιλαχουσών δύναται να αναβαθμιστούν σε μεταγενέστερο στάδιο από επιλαχούσες σε εγκεκριμένες κατά σειρά προτεραιότητας στην ψηφιακή πλατφόρμα του Προγράμματος. Η ανωτέρω πράξη της αναβάθμισης των αιτήσεων που ήταν στις επιλαχούσες και της ενεργοποίησής τους, επέχει θέση διαπιστωτικής απόφασης στα πλαίσια της αρχικής Απόφασης επικύρωσης των οριστικών αποτελεσμάτων
