Σε λεπτές ισορροπίες κινείται η υπόθεση του Ειδικού Τέλους Μείωσης Εκπομπών Αερίων Ρύπων (ΕΤΜΕΑΡ), καθώς οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή βρίσκονται σε εξέλιξη. Το ζητούμενο είναι η οριστικοποίηση του νέου πλαισίου που θα ισχύσει για την τριετία 2023–2025, αλλά η πορεία δεν είναι χωρίς εμπόδια.
Το «αγκάθι» των παλαιών χρεώσεων
Σύμφωνα με στοιχεία του ΔΑΠΕΕΠ, δεκάδες επιχειρήσεις εξακολουθούν να καταβάλλουν χαμηλότερο τέλος από το προβλεπόμενο (8,75 ευρώ αντί για 17 ευρώ), με αποτέλεσμα να δημιουργούνται ανείσπρακτες οφειλές που αγγίζουν τα 60 εκατ. ευρώ ετησίως από το 2019. Το βάρος αυτό μεταφέρεται στον ΕΛΑΠΕ, ο οποίος χρηματοδοτεί την αποζημίωση των παραγωγών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
Η Ελλάδα όφειλε ως τα τέλη του 2023 να παρουσιάσει στην Κομισιόν έναν επικαιροποιημένο μηχανισμό ενισχύσεων, προσαρμοσμένο στους νέους ευρωπαϊκούς κανόνες (CEEAG 2022). Αυτοί περιορίζουν πλέον τις μειωμένες χρεώσεις μόνο σε συγκεκριμένους, ενεργοβόρους κλάδους, αποκλείοντας την ευρεία εφαρμογή που ακολουθούσε η χώρα μας και είχε οδηγήσει σε έλλειμμα.
Εκκρεμότητες και συμμόρφωση
Ο έλεγχος των χρεώσεων για τη διετία 2019–2020 αποκάλυψε ότι το μειωμένο τέλος εφαρμόστηκε όχι βάσει του τομέα δραστηριότητας – όπως επιβάλλει η Ε.Ε. – αλλά ανάλογα με την τάση του δικτύου (μέση ή υψηλή). Αυτό σήμαινε ότι επιχειρήσεις που δεν ήταν επιλέξιμες πλήρωναν λιγότερο, ενώ κάποιες βιομηχανίες με υψηλή κατανάλωση κατέβαλλαν περισσότερα.
Οι διαφορές αυτές οδήγησαν σε μια περίπλοκη εικόνα. Αγροτικές μονάδες και μικρότερες επιχειρήσεις καλούνται να επιστρέψουν περί τα 130 εκατ. ευρώ για τη διετία 2019–2020, ποσό που μπορεί να διπλασιαστεί όταν κλείσουν οι εκκαθαρίσεις ώς το 2024. Αντίθετα, οι ενεργοβόρες βιομηχανίες μέσης τάσης και οι μονάδες υψηλής τάσης δικαιούνται επιστροφές δεκάδων εκατομμυρίων.
Οι επιστροφές του 2021
Πρόσφατα ολοκληρώθηκε η διαδικασία ανάρτησης των οριστικών αποφάσεων υπαγωγής για το 2021. Μέσα από το πληροφοριακό σύστημα του ΔΑΠΕΕΠ, οι δικαιούχοι μπορούν πλέον να λάβουν τα σχετικά έγγραφα.
Το συνολικό ποσό που επιστρέφεται στις επιλέξιμες βιομηχανίες ανέρχεται σε περίπου 17 εκατ. ευρώ, εξέλιξη που θεωρείται ένα μικρό αλλά σημαντικό βήμα για την εξυγίανση του συστήματος.
Το παζλ της επόμενης μέρας
Παρά τις επιστροφές, η μεγάλη εικόνα παραμένει θολή. Οι οφειλές που «τρέχουν» από το 2019 βαραίνουν τον ΕΛΑΠΕ, ενώ οι τελικές αποφάσεις για το ύψος του ΕΤΜΕΑΡ στην περίοδο 2023–2025 καθυστερούν. Οι συνομιλίες με την Κομισιόν είναι κρίσιμες, καθώς η χώρα καλείται να βρει ισορροπία ανάμεσα στη στήριξη των ενεργοβόρων βιομηχανιών και στη δημοσιονομική σταθερότητα, χωρίς να παραβιάσει το πλαίσιο των ευρωπαϊκών ενισχύσεων.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι οι επόμενοι μήνες θα είναι καθοριστικοί για το πώς θα διαμορφωθεί το ενεργειακό τοπίο για τις μεγάλες επιχειρήσεις της χώρας, με το ΕΤΜΕΑΡ να παραμένει στο επίκεντρο των διαβουλεύσεων.
