Δεν αποκλείεται σύντομα να δούμε μία επενδυτική… μανία για τις μετοχές εταιρειών που εμπλέκονται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο με το story των σπάνιων γαιών, όπως αυτή που είδαμε να εκτυλίσσεται στις αρχές τους boom της τεχνητής νοημοσύνης.
Η εμπορική διαμάχη ΗΠΑ-Κίνας έχει φέρει στο προσκήνιο τις σπάνιες γαίες, καθώς η κυριαρχία του Πεκίνου στην παραγωγή και τη διύλιση ωθεί την Ουάσινγκτον να αναζητήσει εναλλακτικούς προμηθευτές, μια μετατόπιση που αρχίζει να επηρεάζει τμήματα της αγοράς.
Σύμφωνα με την Sevens Report, την αμερικάνικη εταιρεία επενδυτικών αναλύσεων και έρευνας, η ομάδα των μετάλλων σπάνιων γαιών έχουν γίνει ένα βασικό σημείο ανάφλεξης, με την Κίνα να ελέγχει σχεδόν το 70% της παγκόσμιας παραγωγής και περίπου το 90% της δυναμικότητας διύλισης.
Οι ΗΠΑ, γνωρίζοντας την εξάρτησή τους, αναζητούν τώρα πιο φιλικούς προμηθευτές, δημιουργώντας «ένα ενδιαφέρον επενδυτικό story σε ορισμένες μετοχές», όπως αναφέρει η εταιρεία χρηματοοικονομικών ερευνών σε έκθεσή της.
Η έκθεση παρομοιάζει την πρώιμη φάση του ράλι της τεχνητής νοημοσύνης, όταν οι εταιρείες μπορούσαν να αυξήσουν τις τιμές των μετοχών τους απλώς αναφέροντας την Τεχνητή Νοημοσύνη στις ανακοινώσεις κερδών.
«Εάν μια εταιρεία απλώς ανέφερε ότι διερευνούσε την ενσωμάτωση της Τεχνητής Νοημοσύνης στην επιχείρησή της, η μετοχή συνήθως θα εκτοξευόταν», ανέφερε. Ένα παρόμοιο μοτίβο, πρόσθεσε, μπορεί τώρα να αναπτύσσεται στις σπάνιες γαίες.
Η Cleveland-Cliffs αποτελεί ένα πρόσφατο παράδειγμα. Οι μετοχές της χαλυβουργίας σημείωσαν άνοδο 20% αφότου η διοίκηση δήλωσε ότι διερευνά εμπορικά ορυχεία σπάνιων γαιών στη Μινεσότα και το Μίσιγκαν.
Η κίνηση αυτή είχε ελάχιστη σχέση με τα κέρδη, όπως σημειώνει η Sevens Report, υπονοώντας ότι «θα μπορούσαμε να βρισκόμαστε στα πρόθυρα ενός περιβάλλοντος όπου οι μετοχές μετάλλων/εξόρυξης θα λάβουν μια επιπλέον ώθηση επειδή αρχίζουν να διερευνούν την εξόρυξη και τη διύλιση σπάνιων γαιών».
Σημειώνεται πως και η UBS αναφέρθηκε πρόσφατα, όπως παρουσιάσαμε σε σχετική ανάλυση στο Energymag, τις ισχυρές προοπτικές του επενδυτικού story των σπάνιων γαιών εκτός Κίνας.
Οι εξειδικευμένες επενδύσεις σε σπάνιες γαίες έχουν ήδη αυξηθεί σημαντικά φέτος, επισημαίνει η Sevens Report. Το VanEck Rare Earth & Strategic Metals ETF και το Sprott Critical Materials ETF (SETM) έχουν κατά γράψει περισσότερο από 80% το καθένα από την αρχή του έτους, ενώ η άμεση έκθεση μέσω της MP Materials έχει αυξηθεί πάνω από 400%.
Ωστόσο, η Sevens Report επισημαίνει μεγαλύτερες, διαφοροποιημένες εταιρείες εξόρυξης όπως οι Albemarle, Freeport-McMoRan και Cameco ως πιθανούς ωφελούμενους εάν οι επενδυτές αρχίσουν να αποτιμούν δευτερογενή έκθεση στην τάση των σπάνιων γαιών.
Ευρύτερα funds μετάλλων και εξόρυξης, συμπεριλαμβανομένων των SPDR S&P Metals and Mining ETF και iShares MSCI Global Metals & Mining Producers ETF, θα μπορούσαν επίσης να σημειώσουν ισχυρή δυναμική, καθώς περιλαμβάνουν εταιρείες με έμμεση έκθεση στις σπάνιες γαίες μέσω βιομηχανικών μετάλλων αντί για πολύτιμα μέταλλα.
Η Sevens Report προσθέτει ότι οι προσπάθειες των ΗΠΑ για την οικοδόμηση μιας πιο ανθεκτικής αλυσίδας εφοδιασμού κερδίζουν πολιτική υποστήριξη, επικαλούμενη μια συμφωνία 8,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων με την Αυστραλία για την επέκταση της παραγωγής σπάνιων γαιών. Ωστόσο, προειδοποιεί παράλληλα ότι η διαφοροποίηση της προσφοράς θα χρειαστεί χρόνο.
«Οι σπάνιες γαίες δεν είναι στην πραγματικότητα τόσο σπάνιες», όπως τονίζει. «Το κόλπο είναι να τις βρίσκουμε σε εμπορικά βιώσιμες ποσότητες και να μπορούμε να τις εξευγενίζουμε σε χρήσιμα συστατικά».
«Συμπερασματικά, τα υλικά των σπάνιων γαιών μένει ν φανεί εάν αποτελούν τη νέα τεχνητή νοημοσύνη», καταλήγει η έκθεση. «Αλλά ενώ οι εντάσεις γύρω από τις σπάνιες γαίες είναι υψηλές, οι μετοχές μετάλλων/εξόρυξης που επικεντρώνονται στη βιομηχανία θα μπορούσαν να λάβουν έναν ακόμη θετικό άνεμο από το story των σπάνιων γαιών».
Γιατί είναι τόσο σημαντικές οι σπάνιες γαίες;
Τα στοιχεία των σπάνιων γαιών έχουν γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της σύγχρονης ζωής χάρη στις μοναδικές φυσικές, μαγνητικές και χημικές τους ιδιότητες. Είναι το κλειδί για την κατασκευή μαγνητών που διατηρούν τις μαγνητικές τους ιδιότητες επ' αόριστον χωρίς την ανάγκη εξωτερικής ενέργειας.
Τα μέταλλα είναι απαραίτητα συστατικά σε όλα τα είδη προϊόντων υψηλής τεχνολογίας, συμπεριλαμβανομένων των smartphones, των φορητών υπολογιστών, των υβριδικών αυτοκινήτων, των ανεμογεννητριών και των ηλιακών κυψελών, μεταξύ άλλων.
Υπάρχουν επίσης σημαντικές αμυντικές εφαρμογές, όπως κινητήρες μαχητικών αεροσκαφών, συστήματα καθοδήγησης πυραύλων, αντιπυραυλική άμυνα, διαστημικοί δορυφόροι και συστήματα επικοινωνιών.
Παρά τα όσα υποδηλώνει το όνομά τους, οι σπάνιες γαίες δεν είναι ιδιαίτερα σπάνιες και είναι αρκετά άφθονες στον φλοιό της Γης, μερικές μάλιστα πιο άφθονες από ουσίες όπως ο χαλκός, ο μόλυβδος, ο χρυσός και η πλατίνα.
Ωστόσο, σπάνια βρίσκονται σε υψηλές συγκεντρώσεις για να εξορυχθούν οικονομικά. Εκτός από την Κίνα, κοιτάσματα σπάνιων γαιών μπορούν να βρεθούν σε χώρες όπως ο Καναδάς, η Αυστραλία, οι ΗΠΑ, η Βραζιλία, η Ινδία, η Νότια Αφρική και η Ρωσία.
Οι σπάνιες γαίες συνήθως χωρίζονται σε δύο κατηγορίες ανάλογα με τη διαδικασία διαχωρισμού: ελαφρές σπάνιες γαίες και βαριές σπάνιες γαίες.
Η Κίνα έχει σχεδόν μονοπώλιο, ιδίως στην επεξεργασία βαρέων σπάνιων γαιών.Σύμφωνα με την Benchmark Mineral Intelligence, βρετανική εταιρεία τιμολόγησης και έρευνας δεδομένων για ορυκτά ενεργειακής μετάβασης, οι κινεζικές εταιρείες αντιπροσωπεύουν έως και το 99% της παγκόσμιας επεξεργασίας βαρέων σπάνιων γαιών.
Γιατί άλλες χώρες δυσκολεύονται να ενισχύσουν την προσφορά σπάνιων γαιών;
Οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν κάποτε αυτάρκεις σε σπάνιες γαίες, αλλά τις τελευταίες δύο δεκαετίες, η Κίνα έχει αναδειχθεί σε κυρίαρχο παράγοντα στην παραγωγή τους. Ο ασφυκτικός έλεγχος της Κίνας σε αυτά τα κρίσιμα υλικά ήταν εμφανής ακόμη και πριν από μια δεκαετία.
Πολλοί υποψιάζονταν εδώ και καιρό ότι το Πεκίνο θα μπορούσε να το χρησιμοποιήσει ως διαπραγματευτικό χαρτί στις γεωπολιτικές του διαμάχες. Το 2010, η Κίνα διέκοψε τις εξαγωγές σπάνιων γαιών στην Ιαπωνία λόγω μιας εδαφικής σύγκρουσης, επιδεινώνοντας τις ανησυχίες.
Στο αποκορύφωμα της εμπορικής διαμάχης μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας το 2019, κατά τη διάρκεια της προηγούμενης θητείας του Ντόναλντ Τραμπ ως προέδρου των ΗΠΑ, τα κινεζικά κρατικά μέσα ενημέρωσης υπαινίσσονταν ότι οι εξαγωγές σπάνιων γαιών προς τις ΗΠΑ θα μπορούσαν να μειωθούν ως απάντηση στα αμερικανικά μέτρα. Ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ εκείνη την εποχή χαρακτήρισε τα στοιχεία «σημαντικό στρατηγικό πόρο». Ωστόσο, οι προσπάθειες για τη μείωση της εξάρτησης από τις κινεζικές σπάνιες γαίες έχουν μέχρι στιγμής σημειώσει μικρή πρόοδο.
