Στην τελική ευθεία, με τα περισσότερα εμπόδια να έχουν υπερπηδηθεί, μπαίνει η παραχώρηση της Εγνατίας Οδού από το δημόσιο στην κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ (75%) και της γαλλικής Egis (25%), αντί τιμήματος 1,4 δισ. ευρώ.
Με την νέα χρονιά, μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2025, χωρίς να αποκλείεται βέβαια και περαιτέρω καθυστέρηση, εκτιμάται πως θα έχουν ολοκληρωθεί οι απαιτητικές και χρονοβόρες διαδικασίες με την Εγνατία να «τρέχει» σε νέα εποχή.
Όπως έχει τονίσει επανειλημμένα η πολιτική ηγεσία του υπουργείου υποδομών (Χρήστος Σταϊκούρας και Νίκος Ταχιάος), στόχος είναι να επιταχυνθούν οι διαδικασίες ώστε το 2025 να έχουν κλείσει τα μέτωπα και να καταβληθούν τα περίπου 1,4 δισ. ευρώ (που προβλέπονται και στον προϋπολογισμό).
Σε σχέση με τις παραχωρήσεις, πρόσφατα ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Γιώργος Περιστέρης επανέλαβε ότι η εταιρεία έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της για την Εγνατία Οδό και αναμένει το δημόσιο την επίλυση των άλλων εκκρεμοτήτων από την πλευρά του, δείχνοντας προς το πρώτο τρίμηνο του 2025 για την παράδοση του έργου.
Ο υφυπουργός υποδομών, Νίκος Ταχιάος, στο πλαίσιο του 5ου ΣΔΙΤ Forum, επεσήμανε πως εκκρεμεί η αναβάθμιση των 39 σηράγγων (σε Ε για να έρθει ο ανάδοχος να τις φτάσει σε Α) του οδικού άξονα. Αυτό αποτελεί αναβλητική αίρεση για να υπογραφεί η σύμβαση παραχώρησης με τον όμιλο ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ (σύμπραξη με Egis).
Ήδη έχει συσταθεί το σχετικό SPV, δηλαδή η εταιρεία ειδικού σκοπού που θα αναλάβει να φέρει εις πέρας το εγχείρημα.
Οι «ανηφόρες» της Εγνατίας
Το έργο της Εγνατίας Οδού έχει να κάνει με οδικό άξονα μήκους 658 χιλιομέτρων (900 χλμ. μαζί με τους κάθετους άξονες) και η σύμβαση παραχώρησης αφορά στη χρηματοδότηση, λειτουργία, συντήρηση και εκμετάλλευση αυτής και των τριών καθέτων οδικών αξόνων για χρονική περίοδο 35 ετών. Η Εγνατία Οδός είναι ένας ιδιαίτερα απαιτητικός οδικός άξονας που έχει κατασκευαστεί πριν από πολλά χρόνια, με τα δεδομένα να έχουν μεταβληθεί ριζικά σήμερα.
Η Εγνατία είναι ο μεγαλύτερος αυτοκινητόδρομος της Ελλάδας. Ξεκινάει από την Ηγουμενίτσα στην Ήπειρο και καταλήγει στα Ελληνοτουρκικά σύνορα στους Κήπους στη Θράκη. Κατασκευάστηκε στο κύριο μέρος της μεταξύ 1994 και 2009 ενώ τα τελευταία τμήματά της ολοκληρώθηκαν το 2014. Για πρώτη φορά τη διαχείρισή του θα την αναλάβει ιδιωτικός φορέας με βουνό εκκρεμοτήτων να πρέπει να διευθετηθεί.
Η ανάγκη καταγραφής και πιστοποίησης όλου του άξονα, με ιδιαίτερη έμφαση στις γέφυρες και σήραγγες, πολλές εκ των οποίων έχουν κατασκευαστεί πριν από αρκετά χρόνια χωρίς όμως να έχουν συντηρηθεί επαρκώς, οι άδειες ελευθέρων διελεύσεων που διαθέτουν σήμερα χρήστες του οδικού άξονα και τώρα θα πάψουν να ισχύουν, θέμα με πολιτικές προεκτάσεις και πολιτικό… κόστος προφανώς, περιλαμβάνονται μεταξύ των ζητημάτων τα οποία καθυστερούν την ενεργοποίηση της σύμβασης παραχώρησης.
Επενδύσεις πάνω από 400 εκατ. ευρώ
Εντός πέντε ετών από την έναρξη της παραχώρησης (μέχρι το 2030) θα ολοκληρωθούν σημαντικές επενδύσεις άνω των 420 εκατ. ευρώ για την ανάταξη του οδικού άξονα και την αναβάθμιση των κάθετων αξόνων. Μεταξύ των έργων περιλαμβάνεται η αναβάθμιση του οδικού άξονα Χαλάστρα – Εύζωνοι ώστε να αποκτήσει τεχνικές προδιαγραφές κλειστού αυτοκινητόδρομου, ικανοποιώντας ένα πάγιο αίτημα κατοίκων και φορέων της Κεντρικής Μακεδονίας.
Κατά τη διάρκεια των 35 ετών της σύμβασης παραχώρησης προβλέπεται να εκτελεστούν εργασίες βαριάς συντήρησης συνολικού κόστους 1,8 δισ. ευρώ. Οι εργασίες αυτές αφορούν κυρίως αντικαταστάσεις ασφαλτικών και οδοστρωμάτων, βαριά συντήρηση τεχνικών έργων (γέφυρες, σήραγγες), αντικαταστάσεις οριζόντιας και κάθετης σήμανσης (πινακίδες, διαγράμμιση) και αντικατάσταση μεταλλικών στηθαίων ασφαλείας.
Η Σύμβαση προβλέπει επίσης την κατασκευή και 16 Σταθμών Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών (ΣΕΑ) και 12 σύγχρονων χώρων στάθμευσης και αναψυχής κατά μήκος του οδικού άξονα.
Η συντήρηση
Αξίζει να σημειωθεί πως έχουν πέσει υπογραφές σε δύο μεγάλες συμβάσεις, ύψους 156 εκατ., μεταξύ Εγνατίας Οδού Α.Ε. και των ΤΕΡΝΑ και INTRAKAT (πλέον AKTOR), με τις δύο τεχνικές εταιρείες να αναλαμβάνουν για μία διετία τη συντήρηση και λειτουργία του άξονα ( Δυτικό Τμήμα η ΤΕΡΝΑ, Ανατολικό η AKTOR).
Στα αντικείμενα των συμβάσεων περιλαμβάνεται η βελτίωση όλων των έργων πολιτικού μηχανικού και των ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων του αυτοκινητοδρόμου και των καθέτων αξόνων του – ανοικτής οδοποιίας και σηράγγων.
Τα διόδια
Υπενθυμίζεται πως τα τέλη διοδίων από τα τέλη Μαρτίου αυξήθηκαν από τα 0,03 ευρώ ανά χιλιόμετρο στα 0,04 λεπτά και κατά περίπτωση από 28% έως 32%.
Η σύμβαση προβλέπει πως τα πρώτα χρόνια της παραχώρησης η κοινοπραξία θα προχωρήσει σε μία σειρά από κατασκευαστικά έργα, συμπεριλαμβανομένης και της βαριάς συντήρησης του δρόμου.
