Χειμωνιάτικο σκηνικό (ελεγχόμενης έντασης για την ώρα) αρχίζει να σχηματίζεται πάνω από τα πράσινα τιμολόγια ρεύματος Δεκεμβρίου (τα διαθέτουν 3,5 εκατ. καταναλωτές), με τις τάσεις που επικρατούν μέχρι σήμερα στο Χρηματιστήριο Ενέργειας να «φωνάζουν» για αυξήσεις, το εύρος των οποίων μένει να καθοριστεί τις επόμενες μέρες ενώ έχουν προηγηθεί και αυξήσεις στα τιμολόγια Νοεμβρίου (14% μεσοσταθμικά).
Η μειωμένη συμμετοχή των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στο ενεργειακό μείγμα (άπνοια και νύχτα που πλέον πέφτει από νωρίς με τα φωτοβολταϊκά να βγαίνουν… πρόωρα εκτός μάχης), το εξαγωγικό πρόσημο του ελληνικού συστήματος και η συνεχιζόμενη εξάρτηση από το ακριβό φυσικό αέριο, έχουν συμβάλλει στην άνοδο των τιμών στην ελληνική χονδρεμπορική αγορά.
Παράλληλα, οι γνωστές αρρυθμίες στις διασυνοριακές συνδέσεις των δικτύων (με τις φθηνότερες τιμές των χωρών της Κεντρικής Ευρώπης να μη «ταξιδεύουν» στη Νότια) αλλά και διαχρονικές παθογένειες στη λειτουργία του εγχώριου ανταγωνισμού κρατούν σε υψηλά επίπεδα τις τάσεις των τιμών.
Δεν είναι τυχαία τα έμμεσα πλην σαφή υπονοούμενα για τον τρόπο λειτουργίας της ελληνικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και για τη συμπεριφορά των προσφορών παραγωγών στις κρίσιμες ώρες του καλοκαιριού του 2024 όταν οι τιμές του ρεύματος έφτασαν να αγγίξουν ακόμα και τα 1000 €/MWh που αφήνει η Ευρωπαϊκή Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ACER), στην ετήσια έκθεσή της για την ευρωπαϊκή χονδρική αγορά.
Επιπλέον, η οριακή τιμή συστήματος (η τιμή χονδρικής στην οποία οι πάροχοι αγοράζουν ηλεκτρική ενέργεια) καθορίζεται από το ακριβότερο φυσικό αέριο, βάσει των «άκαμπτων» κανόνων του περίφημου Target Model (που διέπει τη λειτουργία των αγορών ενέργειας στην Ευρώπη) με αποτέλεσμα την φθηνή υποτίθεται ενέργεια των ΑΠΕ οι καταναλωτές να μην τη «νιώθουν» στη τσέπη τους αφού στο τέλος «κερδίζει» το αέριο, το οποίο εξακολουθεί να παίζει καθοριστικό ρόλο στην κάλυψη της ζήτησης. Επίσης, κρίσιμος παράγοντας παραμένει η εξάρτηση από το εισαγόμενο LNG (κατά βάση αμερικανικό) που παραμένει ακριβό.
Οι προβλέψεις για τα τιμολόγια Δεκεμβρίου έχουν μεγάλη πιθανότητα… σφάλματος με τους παρόχους στο παρελθόν να εκπλήσσουν είτε ευχάριστα (συγκρατώντας τα τιμολόγια αν και οι τιμές χονδρικής ακολουθούσαν τον ανήφορο) είτε δυσάρεστα, σπρώχνοντας προς τα πάνω τα τιμολόγια κι ας μειώνονταν οι τιμές χονδρικής.
Εκτιμάται πως παρά τις τάσεις για αυξημένες χονδρεμπορικές τιμές οι πάροχοι δε θα θελήσουν να… δυσαρεστήσουν τους πολίτες απογειώνοντας τις τιμές και κινδυνεύοντας να χάσουν μερίδια αγοράς, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δε θα αυξήσουν, στο μέτρο που κρίνουν πως δε θα χάσουν πελάτες, τα τιμολόγια.
Νέες κορυφές κατακτά η χονδρεμπορική τιμή
Για σήμερα, Δευτέρα 17 Νοεμβρίου, στην DAM (Αγορά Επόμενης Μέρας) η τιμή ρεύματος, όπως αυτή διαμορφώνεται στο ελληνικό χρηματιστήριο ενέργειας με βάση το μείγμα ηλεκτροπαραγωγής και τη ζήτηση, άνοιξε στα 88,42 ευρώ/MWh (καταγράφοντας αισθητή πτώση), σε μία αγορά ακραίων διακυμάνσεων, αφού στις 13 Νοεμβρίου η τιμή άγγιξε τα 144,28 ευρώ/MWh.
Τον περασμένο μήνα, η μέση χονδρεμπορική τιμή ρεύματος έκλεισε στα 112,26 ευρώ/MWh, με το μέσο όρο της χονδρικής τιμής στις 17 μέρες του Νοεμβρίου να κινείται περίπου 2% πάνω (στα 113,43 ευρώ ανά μεγαβατώρα) σε σχέση με τον Οκτώβριο, ένδειξη που προϊδεάζει για μικρές αυξήσεις στα τιμολόγια που θα πληρώσουν οι καταναλωτές.
Οι ΑΠΕ κατακτούν την πρώτη θέση και σήμερα (με σαφές προβάδισμα) στην ηλεκτροπαραγωγή με ποσοστό 51,60% έναντι 32,34% του φυσικού αερίου.
Οι επόμενες μέρες μέχρι τη Δευτέρα 1 Δεκέμβρη (που οι πάροχοι θα ανακοινώσουν την τιμολογιακή πολιτική) θα είναι καθοριστικές για το πού θα κάτσει η μπίλια των ενδεχόμενων αυξήσεων, με τη ΔΕΗ (ο κυρίαρχος παίκτης της αγοράς στις οικιακές συνδέσεις) και την Protergia (όμιλος Metlen) παραδοσιακά να δίνουν το σήμα και στους υπόλοιπους.
Περίοδος αναταράξεων στην ενεργειακή αγορά
Πάντως είναι γεγονός πως εδώ και μερικούς μήνες, η ελληνική αγορά ρεύματος εισέρχεται σε μια νέα φάση ανησυχητικών αναταράξεων. Για το Νοέμβριο, τα πράσινα τιμολόγια καταγράφουν μέση αύξηση 14%, σε μια περίοδο που η χονδρική τιμή ρεύματος εκτοξεύτηκε κατά 21%.
Υπενθυμίζεται πως οι πάροχοι έβαλαν «πλάτη», απορροφώντας περίπου το 50% της επιβάρυνσης, γεγονός που συγκράτησε τη λιανική άνοδο. Παρ’ όλα αυτά, η μέση τιμή των πράσινων τιμολογίων διαμορφώθηκε στα 19,05 σεντ/κιλοβατώρα, έναντι 16,83 σεντ τον Οκτώβριο — μια αύξηση που αρχίζει να πιέζει τα νοικοκυριά με μέση και υψηλή κατανάλωση.
Η μέση τιμή όλων των παρόχων αυξήθηκε από 16,83 σε 19,05 σεντ/κιλοβατώρα, επιβεβαιώνοντας τη γενικευμένη ανατίμηση.
Οι μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφονται σε Volton (+25,8%), Elpedison (+20,5%)
Χονδρική στα ύψη, λιανική… συγκρατήθηκε
Η χονδρική τιμή ηλεκτρικής ενέργειας για τον Νοέμβριο σημείωσε άνοδο 21%, ωστόσο η λιανική αυξήθηκε μόλις κατά 14%.
Με άλλα λόγια, οι πάροχοι απορρόφησαν περίπου το 50% της ανόδου. Το γεγονός αυτό δείχνει ότι η αγορά λειτούργησε με ανταγωνιστικά αντανακλαστικά με τα ένστικτα επιβίωσης να ενεργοποιούνται για να μη χάσουν μερίδια αγοράς οι εταιρείες, σε μια περίοδο όπου το ενεργειακό κόστος ασκεί πιέσεις συνολικά στο ευρωπαϊκό ενεργειακό σύστημα.
Με δεδομένο πως η χονδρική συνεχίζει με το πόδι στο γκάζι και τον τρέχοντα μήνα, κανείς δεν εγγυάται πως θα συγκρατηθούν τα τιμολόγια και τον Δεκέμβριο.
Μπλε τιμολόγια: Δέλεαρ η τιμή
Την ώρα που τα πράσινα προγράμματα κινούνται ανοδικά, τα μπλε (σταθερά) τιμολόγια παραμένουν το πιο «σίγουρο» καταφύγιο για τους καταναλωτές με σταθερή κατανάλωση.
Οι 8 από τις 12 εταιρείες της αγοράς προσφέρουν τιμή κοντά στα 10 σεντ/κιλοβατώρα, ενώ ορισμένες κινούνται κάτω και από τα 9 σεντ.
Για καταναλώσεις άνω των 100 κιλοβατωρών τον μήνα, η σύγκριση έχει ουσιαστικό νόημα — σε μικρότερες καταναλώσεις, οι σταθερές χρεώσεις συχνά αλλοιώνουν τη συνολική εικόνα.
Τα «μπλε» προϊόντα προσφέρουν προβλεψιμότητα, κάτι που στις παρούσες συνθήκες αβεβαιότητας αποκτά ιδιαίτερη αξία.
