Υπεγράφη στο Ζάππειο το πρώτο μακροπρόθεσμο συμβόλαιο προμήθειας υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) ελληνικού ενδιαφέροντος, μεταξύ της ATLANTIC SEE LNG TRADE —του κοινoύ σχήματος AKTOR και ΔΕΠΑ Εμπορίας, υπό τους Αλέξανδρο Εξάρχου και Κωνσταντίνο Ξιφαρά— και της αμερικανικής Venture Global (με έδρα την Λουιζιάνα).
Στην τελετή παρέστησαν ο Υπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ Κρις Ράιτ, ο Υπουργός Εσωτερικών Νταγκ Μπέργκαμ, ο Έλληνας Υπουργός ΠΕΝ Σταύρος Παπασταύρου και η πρέσβειρα Κίμπερλι Γκίλφοϊλ, προσδίδοντας σαφές πολιτικό αποτύπωμα στη συμφωνία.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το συμβόλαιο καλύπτει περί τα 0,7 δισ. κ.μ. (bcm) φυσικού αερίου ετησίως για ορίζοντα 20 ετών — το πρώτο τέτοιου βάθους στην εγχώρια αγορά LNG. Η κίνηση «κουμπώνει» με την υπάρχουσα θέση της Venture Global στην Ελλάδα, καθώς ο αμερικανικός όμιλος έχει ήδη δεσμεύσει χωρητικότητα στο FSRU Αλεξανδρούπολης, ενισχύοντας τον θαλάσσιο βραχίονα του Κάθετου Διαδρόμου.
Πέρα από τη διμερή διάσταση, το πακέτο πλαισιώθηκε από τρία Μνημόνια Κατανόησης (MoU) που υπέγραψε το σχήμα AKTOR–ΔΕΠΑ με τις ρουμανικές Transgaz και Nova Power & Gas, καθώς και με την ουκρανική Naftogaz. Με αυτόν τον τρόπο, η «ραχοκοκαλιά» Νότου–Βορρά αποκτά σαφέστερη εμπορική διαδρομή:
- από τους ελληνικούς τερματικούς προς τη Ρουμανία και περαιτέρω στην Ουκρανία,
- με στόχο την ενίσχυση της ασφάλειας εφοδιασμού στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.
Το μήνυμα των εταιρειών
Ο Αλέξανδρος Εξάρχου έκανε λόγο για «ιστορική ημέρα» για την Ελλάδα, επισημαίνοντας ότι η συμφωνία ανοίγει την πόρτα για σταθερές ροές αμερικανικού LNG μέσω του Κάθετου Διαδρόμου και θέτει τις βάσεις για περαιτέρω διάθεση ποσοτήτων σε Ρουμανία και Ουκρανία. Ο Κωνσταντίνος Ξιφαράς χαρακτήρισε τη συμφωνία «πρώτο μακροπρόθεσμο SPA LNG στη ΝΑ Ευρώπη» και υπογράμμισε τον διπλό στόχο: ενέργεια ασφαλή και, τελικά, πιο προσιτή για καταναλωτές και επιχειρήσεις.
Από την πλευρά της Venture Global, ανώτατα στελέχη σημείωσαν ότι πρόκειται για το πρώτο long-term LNG συμβόλαιο με ελληνικό αντισυμβαλλόμενο, υπενθυμίζοντας την πρόσφατη παράδοση 155 φορτίων σε χώρες του πλαισίου P-TEC και τη στρατηγική επένδυση στον κόμβο της Αλεξανδρούπολης. Όπως τόνισαν, ο συνδυασμός τερματικών και διασυνδέσεων καθιστά την Ελλάδα σημείο-εισόδου για διαφοροποιημένες ροές προς τον Βορρά.
Η σημασία
Με διασφαλισμένες ποσότητες σε πολυετή ορίζοντα και MoUs με κρίσιμους περιφερειακούς παίκτες, η Αθήνα επιχειρεί να μετατρέψει τον Κάθετο Διάδρομο από τεχνικό σχέδιο σε σταθερή εμπορική πραγματικότητα.
Η πρόκληση από εδώ και πέρα είναι ο συγχρονισμός των υποδομών στα βόρεια σύνορα και η ταχεία επιχειρησιακή ωρίμανση, ώστε οι δεσμεύσεις να γίνουν ροές που θα θωρακίσουν την περιοχή από αστάθεια τιμών και κινδύνους εφοδιασμού.
Η σημερινή συμφωνία δεν είναι απλώς ένα μεγάλο deal. Είναι δείκτης ότι η Ελλάδα περνά σε καθεστώς ενεργειακής εξωστρέφειας, με ρόλο πύλης για το αμερικανικό LNG και με εργαλείο μια ολοένα και πιο λειτουργική διαδρομή Νότου–Βορρά. Αν τα επόμενα βήματα προχωρήσουν βάσει σχεδίου, ο Κάθετος Διάδρομος θα πάψει να είναι υπόσχεση και θα γίνει μόνιμη υποδομή ασφάλειας για ολόκληρη τη γειτονιά της Ευρώπης.
Αναλυτικά η ανακοίνωση:
Η εταιρεία ATLANTIC – SEE LNG TRADE A.E., στην οποία ο Όμιλος AKTOR συμμετέχει μέσω της θυγατρικής του Aktor Energy Μονοπρόσωπη Α.Ε. με ποσοστό 60% και η ΔΕΠΑ Εμπορίας με 40%, υπέγραψε σήμερα το πρωί μακροχρόνια συμφωνία αγοραπωλησίας (SPA) με την αμερικανική εταιρεία Venture Global Inc. για την προμήθεια σημαντικών ποσοτήτων υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Παράλληλα, η ελληνική εταιρεία υπέγραψε Μνημόνια Κατανόησης (MoU) με κρατικούς φορείς της Ρουμανίας και της Ουκρανίας για την πώληση σε αυτές σημαντικών ποσοτήτων LNG, που σηματοδοτούν το επόμενο βήμα στη στρατηγική της για τη διάθεση LNG από την Ελλάδα προς την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.
Συγκεκριμένα, στο περιθώριο της Διατλαντικής Ενεργειακής Συνεργασίας (Partnership for Transatlantic Energy Cooperation – P-TEC), που πραγματοποιήθηκε στο Ζάππειο Μέγαρο, η ATLANTIC – SEE LNG TRADE υπέγραψε με τη Venture Global Inc. συμφωνία αγοραπωλησίας διάρκειας είκοσι (20) ετών, η οποία θα τεθεί σε εφαρμογή την 1η Ιανουαρίου 2030. Βάσει των όρων της συμφωνίας, προβλέπεται η προμήθεια τουλάχιστον 0,5 εκατομμυρίων τόνων LNG ετησίως (MTPA), ενώ η εταιρεία έχει τη δυνατότητα να επεκτείνει τη δέσμευσή της για αγορά έως και περίπου 1,5 εκατομμύριο τόνους ετησίως (MTPA). Επιπλέον, προβλέπεται η δυνατότητα, με κοινή συμφωνία των μερών, να αυξηθούν οι σχετικές ποσότητες ακόμα περαιτέρω. Οι ποσότητες αυτές θα μεταφέρονται στην Ελλάδα από την ATLANTIC – SEE LNG TRADE με σκοπό την πώλησή τους σε αγορές της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.
Σημειωτέον ότι πρόκειται για την πρώτη μακροχρόνια συμφωνία προμήθειας LNG με προμηθευτή από τις Ηνωμένες Πολιτείες στα ενεργειακά χρονικά της Ελλάδας, σε μια συγκυρία που σηματοδοτεί τη δυναμική ενίσχυση της ενεργειακής συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών. Η Venture Global Inc., με έδρα τη Λουϊζιάνα, αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους παραγωγούς LNG στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Μνημόνια Κατανόησης (MoU) με Ρουμανία και Ουκρανία
Παράλληλα, υπεγράφη Συμφωνία Εκδήλωσης Αμοιβαίου Ενδιαφέροντος (Joint Statement of Mutual Intent) με την κρατική ουκρανική εταιρεία Naftogaz of Ukraine, βάσει της οποίας η Naftogaz εκδήλωσε ενδιαφέρον για τη σύναψη σύμβασης αγοραπωλησίας LNG έως περίπου 0,7 εκατομμυρίων τόνων ετησίως (MTPA), μετά την επαναεριοποίηση (regasification), για διάρκεια είκοσι (20) ετών, με έναρξη από την 1η Ιανουαρίου 2030.
Αντίστοιχα, υπεγράφη Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) με τις ρουμανικές εταιρείες NOVA POWER & GAS S.R.L. και S.N.T.G.N. Transgaz S.A., βάσει του οποίου οι δύο εταιρείες εκδήλωσαν ενδιαφέρον για σύναψη σύμβασης αγοραπωλησίας LNG έως περίπου 1,4 εκατομμυρίων τόνων ετησίως (MTPA), για περίοδο είκοσι (20) ετών, επίσης από το 2030.
Συνολικά, τα Μνημόνια Κατανόησης αντιστοιχούν σε ποσότητες LNG έως 3,7 δισ. κυβικών μέτρων (BCM).
Η Ελλάδα διεθνής κόμβος για το LNG
Οι παραπάνω εξελίξεις επιβεβαιώνουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο της Ελλάδας ως περιφερειακού κόμβου εισαγωγής, μεταφοράς και διανομής LNG στην Ευρώπη. η Ελλάδα καθίσταται κρίσιμος παράγοντας για τη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας, την ασφάλεια εφοδιασμού και την ενεργειακή αυτονομία της περιοχής.
Μέσω της ATLANTIC – SEE LNG TRADE, η οποία ιδρύθηκε από κοινού από τη ΔΕΠΑ Εμπορίας και το Όμιλο ΑΚΤΩΡ, η χώρα αποκτά για πρώτη φορά συντεταγμένο εξαγωγικό βραχίονα LNG, που αξιοποιεί τη γεωγραφική θέση, τις υποδομές και την τεχνογνωσία των δύο εταιρειών για να συνδέσει την εγχώρια αγορά φυσικού αερίου με τις αγορές της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.
Ο κ. Κωνσταντίνος Ξιφαράς, Πρόεδρος της ATLANTIC – SEE LNG TRADE Α.Ε. και Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΠΑ Εμπορίας, δήλωσε: «Η σημερινή συμφωνία σηματοδοτεί μια ιστορική μετάβαση από το όραμα στην πράξη. Η Ελλάδα, με τη στενή συνεργασία και τη σταθερή υποστήριξη του Πρωθυπουργού, κ. Κυριάκου Μητσοτάκη, και του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Σταύρου Παπασταύρου, αποκτά για πρώτη φορά μια μακροχρόνια, στρατηγική γραμμή προμήθειας LNG από τις Ηνωμένες Πολιτείες, ενισχύοντας τον ρόλο της ως πυλώνα ενεργειακής ασφάλειας και διαφοροποίησης στην Ευρώπη. Μέσω της Atlantic SEE, της κοινής εταιρείας της ΔΕΠΑ Εμπορίας και του Ομίλου ΑΚΤΩΡ, χτίζουμε έναν νέο εμπορικό και γεωστρατηγικό διάδρομο, που μετατρέπει τη χώρα μας σε σημείο αναφοράς για ολόκληρη τη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα μακράς πνοής, προς μια ανθεκτική, βιώσιμη και ενεργειακά ανεξάρτητη Ευρώπη, με την Ελλάδα σε ρόλο αξιόπιστου πρωταγωνιστή, που μπορεί να προνοεί και να πρωτοπορεί.»
Ο κ. Αλέξανδρος Εξάρχου, Διευθύνων Σύμβουλος της ATLANTIC – SEE LNG TRADE Α.Ε. και Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου AKTOR δήλωσε: «Σήμερα είναι μια ημέρα υπερηφάνειας για όλους μας. Ο Όμιλος AKTOR συμμετέχει στο όραμα του μετασχηματισμού της Ελλάδας σε διεθνή κόμβο του νέου ευρωπαϊκού κάθετου ενεργειακού διαδρόμου για το αμερικανικό φυσικό αέριο. Το όραμα αυτό έγινε πραγματικότητα χάρη στην αποφασιστικότητα, τη στενή συνεργασία και τη συμβολή του Πρωθυπουργού, κ. Κυριάκου Μητσοτάκη, του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Σταύρου Παπασταύρου και της πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα κυρίας Κίμπερλι Γκίλφοϊλ. Η Ελλάδα αποκτά πλέον έναν κομβικό ρόλο στην περιοχή, ο οποίος δημιουργεί ιστορικές ευκαιρίες και αισθανόμαστε τεράστια χαρά που είμαστε μέρος αυτής της εθνικής προσπάθειας».
