Οι πρόσφατες βροχοπτώσεις δημιούργησαν ένα ισχυρό ενεργειακό «μαξιλάρι» για τους επόμενους μήνες, με τα αποθέματα των υδροηλεκτρικών σταθμών να ανέβηκαν γρήγορα και σημαντικά.
Σε ένα διάστημα που η αγορά ηλεκτρισμού κινείται συχνά σε συνθήκες αυξημένης μεταβλητότητας, με τις ΑΠΕ να ανεβοκατεβάζουν την παραγωγή τους ανάλογα με τον καιρό και τη ζήτηση να «τσιμπά» στη χειμερινή περίοδο, οι τελευταίες βροχές λειτούργησαν ως ουσιαστική ενίσχυση στο σύστημα.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι μέσα στον τελευταίο μήνα οι εισροές νερού ήταν τέτοιες, ώστε η αποθηκευμένη ενέργεια στα υδροηλεκτρικά να καταγράφει πλέον ετήσια αύξηση περίπου 200 GWh.
Από «μείον» σε «συν»: Η ανατροπή μέσα σε έναν μήνα
Σήμερα, το υδροηλεκτρικό δυναμικό διαμορφώνεται στις 1.900 GWh, δηλαδή είναι αυξημένο κατά περίπου 12% σε σύγκριση με πέρυσι την ίδια περίοδο, όταν βρισκόταν γύρω στις 1.700 GWh. Το εντυπωσιακό, όμως, είναι η ταχύτητα της αλλαγής. Πριν από έναν μήνα το ισοζύγιο ήταν αντίστροφο, καθώς τα φετινά αποθέματα υστερούσαν κατά περίπου 200 GWh σε σχέση με τα περσινά. Οι πρόσφατες βροχές, λοιπόν, δεν έφεραν απλώς ενίσχυση, αλλά μια καθαρή ανατροπή της τάσης.
Η αρχική ώθηση στα αποθέματα ξεκίνησε από τη Δυτική Ελλάδα, με ισχυρές εισροές που ενίσχυσαν πρώτα το «μέτωπο» της Ηπείρου και σταδιακά άρχισαν να γενικεύονται. Παράγοντες της αγοράς επισημαίνουν ότι πρόκειται για εξαιρετικά θετική εξέλιξη, επειδή αλλάζει τα δεδομένα της χειμερινής περιόδου σε σχέση με πέρυσι, όταν το σύστημα κινήθηκε αρκετές φορές πιο «σφιχτά», ειδικά σε περιόδους μειωμένης παραγωγής από ΑΠΕ.
Γιατί τα γεμάτα υδροηλεκτρικά κάνουν διαφορά
Οι υδροηλεκτρικοί σταθμοί έχουν δύο πλεονεκτήματα που σε τέτοιες συνθήκες λειτουργούν ως πολλαπλασιαστής ισχύος.
Το πρώτο είναι το πολύ χαμηλό μεταβλητό κόστος παραγωγής. Όταν υπάρχει διαθέσιμο νερό, η υδροηλεκτρική ενέργεια μπορεί να μπει στην αγορά χωρίς το κόστος καυσίμου που κουβαλούν οι θερμικές μονάδες (κυρίως φυσικού αερίου). Αυτό δεν σημαίνει ότι «μηδενίζει» το κόστος του ρεύματος, αλλά σε ώρες που το σύστημα χρειάζεται πρόσθετη παραγωγή, τα υδροηλεκτρικά μπορούν να περιορίσουν τη συμμετοχή ακριβότερων μονάδων και να λειτουργήσουν ως «φρένο» στις ακραίες αυξήσεις τιμών.
Το δεύτερο πλεονέκτημα είναι η ευελιξία. Τα υδροηλεκτρικά έχουν τη δυνατότητα γρήγορης απόκρισης – μπορούν να ανεβάσουν ή να κατεβάσουν παραγωγή πολύ ταχύτερα από τις περισσότερες συμβατικές μονάδες. Αυτό τα καθιστά κρίσιμο εργαλείο, ειδικά στις ώρες που η παραγωγή από ΑΠΕ υποχωρεί και το σύστημα χρειάζεται άμεση κάλυψη του κενού.
«Όπλο» στις ώρες αιχμής και αντίδοτο στα spikes
Στην πράξη, η αξία των υψηλών αποθεμάτων γίνεται πιο εμφανής τις ώρες που η παραγωγή από φωτοβολταϊκά μηδενίζεται – δηλαδή το απόγευμα και νωρίς το βράδυ. Εκεί, όταν οι ΑΠΕ δεν μπορούν να κρατήσουν χαμηλά την Οριακή Τιμή, τα υδροηλεκτρικά μπορούν να μπουν στο μίγμα παραγωγής και να λειτουργήσουν ως αντίβαρο απέναντι σε ακριβότερες θερμικές μονάδες.
Με αυτόν τον τρόπο, συμβάλλουν στον περιορισμό των spikes στην Αγορά Επόμενης Ημέρας και –έστω έμμεσα– στη συγκράτηση του χονδρεμπορικού κόστους. Και όταν η χονδρική δεν «ξεφεύγει», αυτό μειώνει την πίεση που φτάνει τελικά στη λιανική αγορά και στους λογαριασμούς νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Ασφάλεια εφοδιασμού: Το υδροηλεκτρικό «μαξιλάρι» του συστήματος
Πέρα από το κόστος, οι μεγάλοι ταμιευτήρες λειτουργούν και ως στρατηγική εφεδρεία. Σε έκτακτα σενάρια –όπως μια βλάβη σε μονάδα, μια διακοπή, ή μια ξαφνική μεταβολή ζήτησης– η δυνατότητα ταχείας ενεργοποίησης των υδροηλεκτρικών βοηθά την ισορροπία προσφοράς-ζήτησης σε πραγματικό χρόνο.
Με άλλα λόγια, τα υψηλά αποθέματα δεν είναι μόνο «φθηνή ενέργεια», αλλά και εργαλείο σταθερότητας.
Καλύτερη ενσωμάτωση ΑΠΕ και λιγότερες περικοπές
Υπάρχει και ένα ακόμα, όλο και πιο κρίσιμο, όφελος. Η συμβολή των υδροηλεκτρικών στην καλύτερη ενσωμάτωση των ΑΠΕ. Επειδή η παραγωγή από αιολικά και φωτοβολταϊκά είναι στοχαστική, το σύστημα χρειάζεται ευέλικτες μονάδες που θα εξομαλύνουν τις διακυμάνσεις.
Όταν οι ΑΠΕ «γράφουν» υψηλά, τα υδροηλεκτρικά μπορούν να περιορίσουν την παραγωγή τους και να διατηρήσουν το νερό ως αποθηκευμένη ενέργεια για αργότερα. Όταν, αντίθετα, οι ΑΠΕ πέφτουν, μπορούν να καλύψουν γρήγορα το κενό. Αυτό το «πάνω-κάτω» με ασφάλεια μειώνει την ανάγκη για περικοπές πράσινης παραγωγής και κάνει πιο διαχειρίσιμη τη μεγαλύτερη διείσδυση ανανεώσιμων στο μίγμα.
Το στοίχημα από εδώ και πέρα
Η αγορά κρατά πλέον μια πιο αισιόδοξη ματιά για τον χειμώνα, όμως οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η εικόνα των ταμιευτήρων παραμένει δυναμική και εξαρτάται από τη συνέχεια των εισροών. Αν οι βροχοπτώσεις διατηρηθούν σε ικανοποιητικά επίπεδα, τα υδροηλεκτρικά μπορούν να αποτελέσουν έναν από τους πιο καθοριστικούς παράγοντες σταθερότητας – τόσο για τις τιμές όσο και για την αξιοπιστία εφοδιασμού.
Σε κάθε περίπτωση, η τελευταία ανατροπή στα αποθέματα δίνει στο σύστημα αυτό που χρειαζόταν περισσότερο: ευελιξία, ασφάλεια και ένα ισχυρό «μαξιλάρι» ενέργειας σε μια περίοδο που οι ισορροπίες δοκιμάζονται καθημερινά.
