Σε ένα νέο καθεστώς παρατάσεων και διευκολύνσεων για έργα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας προχωρά το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, επιχειρώντας να κρατήσει «ζωντανά» ώριμα επενδυτικά σχέδια που κινδυνεύουν να χαθούν λόγω στενών προθεσμιών και καθυστερήσεων σε αδειοδοτήσεις και συνδέσεις. Το ρυθμιστικό πακέτο ενσωματώνεται σε νομοσχέδιο που βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση μέχρι την Τετάρτη και αναμένεται να πάρει σύντομα τον δρόμο προς τη Βουλή, με άμεσο αντίκτυπο σε σταθμούς που έχουν ήδη διασφαλίσει βεβαίωση παραγωγού ή ειδικών έργων και βρίσκονται κοντά στη λήξη της άδειας εγκατάστασης ή της οριστικής προσφοράς σύνδεσης.
Παράταση για άδεια εγκατάστασης και οριστική προσφορά σύνδεσης
Στον πυρήνα των ρυθμίσεων βρίσκεται η δυνατότητα παράτασης της διάρκειας ισχύος της άδειας εγκατάστασης και της οριστικής προσφοράς σύνδεσης. Για σταθμούς που διαθέτουν βεβαίωση παραγωγού ή ειδικών έργων, προβλέπεται ότι μπορούν να παραταθούν έως και για διάστημα δώδεκα μηνών, δίνοντας στους επενδυτές τον επιπλέον χρόνο που απαιτείται για να ξεπεραστούν τεχνικά, διοικητικά ή κατασκευαστικά εμπόδια. Για τους εξαιρούμενους σταθμούς δίνεται η δυνατότητα παράτασης έως οκτώ μηνών, με αντάλλαγμα την καταβολή ειδικού τέλους ύψους 1.000 ευρώ ανά MW εγκατεστημένης ισχύος για κάθε μήνα παράτασης. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα «εισιτήριο» παράτασης, που επιτρέπει στα έργα να παραμείνουν ενεργά στο σύστημα, αρκεί ο φορέας τους να αποδείξει ότι συνεχίζει να επενδύει σοβαρά στην υλοποίησή τους.
«Αναβίωση» ληγμένων αδειών με την καταβολή τέλους
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η ρύθμιση που αφορά άδειες οι οποίες έχουν ήδη λήξει όταν τεθεί σε ισχύ ο νέος νόμος. Στις περιπτώσεις αυτές, ο επενδυτής αποκτά τη δυνατότητα να «αναβιώσει» την άδεια εγκατάστασης ή την οριστική προσφορά σύνδεσης, μαζί με κάθε σχετική διοικητική έγκριση που είχε αυτοδικαίως εκπέσει. Η αναβίωση αυτή δεν είναι αυτόματη, καθώς προϋποθέτει την καταβολή του προβλεπόμενου τέλους παράτασης εγκατάστασης και δέσμευσης ηλεκτρικού χώρου, μέσα σε προθεσμία τριάντα ημερών από την έναρξη ισχύος του νόμου. Έτσι, έργα που θεωρούνταν «χαμένα» λόγω τυπικών χρονικών ορίων μπορούν να επιστρέψουν στο προσκήνιο, εφόσον οι φορείς τους εμφανιστούν έτοιμοι να αναλάβουν το σχετικό κόστος.
Επιστροφή του τέλους όταν δεν υπάρχει διαθέσιμος ηλεκτρικός χώρος
Το νομοθετικό πλέγμα προβλέπει και δικλείδες ασφαλείας σε σχέση με τον ηλεκτρικό χώρο. Σε περιπτώσεις όπου δεν υπάρχει διαθέσιμος ηλεκτρικός χώρος ή κατάλληλη θέση εγκατάστασης, οι αρμόδιοι διαχειριστές – ΔΕΔΔΗΕ ή ΑΔΜΗΕ – καθώς και η αρμόδια αρχή οφείλουν να ενημερώνουν τον ΔΑΠΕΕΠ. Σ’ αυτή την περίπτωση, το ειδικό τέλος που έχει καταβληθεί επιστρέφεται στον επενδυτή, ώστε να μη βρεθεί να πληρώνει για μια δυνατότητα που πρακτικά δεν μπορεί να αξιοποιήσει. Η πρόβλεψη αυτή επιχειρεί να διασφαλίσει ότι η οικονομική επιβάρυνση αντιστοιχεί σε πραγματικές δυνατότητες υλοποίησης και όχι σε θεωρητικά δικαιώματα χωρίς αντίκρισμα.
Περισσότερος χρόνος ηλέκτρισης για έργα με ταρίφα
Παράλληλα, το ΥΠΕΝ ανοίγει τον χρόνο ολοκλήρωσης για έργα ΑΠΕ που έχουν περάσει από ανταγωνιστικές διαδικασίες και έχουν εξασφαλίσει λειτουργική ενίσχυση. Η προθεσμία για την ενεργοποίηση της σύνδεσης των σταθμών παραγωγής, η οποία μέχρι σήμερα ήταν δώδεκα μήνες, μπορεί να επεκτείνεται έως και σε είκοσι τέσσερις μήνες. Η παράταση αυτή δεν δίνεται άκριτα. Προϋπόθεση είναι οι επενδυτές να καταθέσουν στη ΡΑΑΕΥ, τουλάχιστον έναν μήνα πριν από τη λήξη της αρχικής προθεσμίας, συμβάσεις που αποδεικνύουν ότι έχει συμφωνηθεί η προμήθεια του βασικού εξοπλισμού του έργου. Η Αρχή, μετά τον έλεγχο των σχετικών εγγράφων, εγκρίνει την παράταση και ενημερώνει το ΥΠΕΝ, τον ΔΑΠΕΕΠ και τον αρμόδιο διαχειριστή, ώστε να προσαρμοστούν τα αντίστοιχα χρονοδιαγράμματα.
Για να μη μετατραπούν οι παρατάσεις σε κίνητρο για αδικαιολόγητη καθυστέρηση, το νέο πλαίσιο συνοδεύεται από αναπροσαρμογή της Τιμής Αναφοράς. Για τα έργα που επωφελούνται από τις παρατάσεις προβλέπεται σταδιακή μείωση της τιμής με την οποία αποζημιώνεται η παραγόμενη ενέργεια: η Τιμή Αναφοράς μειώνεται κατά τρία τοις εκατό για κάθε τρίμηνο παράτασης των προθεσμιών, ενώ επιβάλλεται επιπλέον μείωση της τάξης του ενός τοις εκατό για κάθε μήνα καθυστέρησης, εφόσον η ενεργοποίηση της σύνδεσης πραγματοποιηθεί από τον τέταρτο έως και τον δωδέκατο μήνα μετά την αρχική προθεσμία. Πέραν του δωδέκατου μήνα, προβλέπεται νέα επιπλέον μείωση που υπολογίζεται σε κύκλους εξαμήνου καθυστέρησης, με αντίστοιχη χρέωση για κάθε μήνα παράτασης. Όσο περισσότερο απομακρύνεται στο χρόνο η ηλέκτριση, τόσο πιο χαμηλή γίνεται η τελική οικονομική απόδοση για τον επενδυτή, δημιουργώντας μια καθαρή πίεση προς την έγκαιρη ολοκλήρωση των έργων.
Στόχος: Να μην χαθούν ώριμα έργα χωρίς να διαταραχθεί η αγορά
Στην πράξη, το πακέτο των ρυθμίσεων επιχειρεί να ισορροπήσει ανάμεσα σε δύο ανάγκες. Αφενός να μη χαθούν ώριμα έργα ΑΠΕ που προσκρούουν σε εξωγενείς δυσκολίες, όπως καθυστερήσεις υπηρεσιών, προβλήματα προμηθειών ή συμφόρηση στο δίκτυο, αφετέρου να μη διαταραχθεί ο ανταγωνισμός ούτε να προκληθεί υπέρμετρη επιβάρυνση στο σύστημα στήριξης των ΑΠΕ. Η αγορά βρίσκεται ήδη με το βλέμμα στραμμένο στην τελική μορφή του νομοσχεδίου, καθώς για πολλούς επενδυτές το αν ένα έργο θα φτάσει τελικά στο στάδιο της ηλέκτρισης ή θα μείνει στα χαρτιά, θα κριθεί ακριβώς από τη δυνατότητα αξιοποίησης αυτών των νέων, αλλά και αυστηρά πλαισιωμένων παρατάσεων.
