Η εξασφάλιση ενεργειακού εφοδιασμού σε ανταγωνιστικές τιμές αναμένεται να βρεθεί, μεταξύ άλλων, στο επίκεντρο του Συμβουλίου των Προέδρων της BusinessEurope, του κορυφαίου ευρωπαϊκού συνδέσμου επιχειρήσεων πραγματοποιείται στη Μαδρίτη, στις 1-2 Ιουνίου, ενόψει της ανάληψης της προεδρίας της ΕΕ από την Ισπανία, το δεύτερο εξάμηνο του 2023.
Παράλληλα με το ενεργειακό ζήτημα αναμένεται να τεθεί επί τάπητος το θέμα της άρσης των ρυθμιστικών αγκυλώσεων και γραφειοκρατικών βαρών που, όπως αναφέρεται από τον κλάδο, υπονομεύουν την διεθνή ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων (και ειδικά της βιομηχανίας) και τις επενδύσεις στην ΕΕ.
Σημειώνεται, ότι υπαρξιακές, πλέον, διαστάσεις λαμβάνουν για την βιομηχανία οι εξελίξεις στα μέτωπα του ενεργειακού αλλά και των σχεδιαζόμενων πολιτικών με αιχμή την πρόταση της Επιτροπής για το νόμο “Net-Zero Industry Act” (Πρωτοβουλία για βιομηχανία μηδενικών εκπομπών) αλλά και το “Critical Raw Material Act” (πρωτοβουλία για σχέδιο Κανονισμού για τις Κρίσιμες Πρώτες Ύλες).
Επενδύσεις σε ΑΠΕ
Το μεν πρώτο αφορά τον προσδιορισμό στόχων για την καθαρή μηδενική βιομηχανική ικανότητα και την παροχή ενός κανονιστικού πλαισίου κατάλληλου για την ταχεία ανάπτυξή του, διασφαλίζοντας απλοποιημένη και ταχεία αδειοδότηση, προώθηση ευρωπαϊκών στρατηγικών έργων και ανάπτυξη προτύπων για την υποστήριξη της κλίμακας αναβάθμισης τεχνολογιών σε ολόκληρη την ενιαία αγορά. Ουσιαστικά η προτεινόμενη νομοθεσία θέτει σε προτεραιότητα τεχνολογίες που θα συμβάλλουν σημαντικά στην απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές. Αυτές περιλαμβάνουν: ηλιακά φωτοβολταϊκά, χερσαία αιολική και υπεράκτια ανανεώσιμη ενέργεια, μπαταρίες και αποθήκευση, αντλίες θερμότητας και γεωθερμική ενέργεια, ηλεκτρολύτες και κυψέλες καυσίμου, βιοαέριο/βιομεθάνιο, δέσμευση άνθρακα, χρήση και αποθήκευση και τεχνολογίες δικτύου, τεχνολογίες βιώσιμων εναλλακτικών καυσίμων και προηγμένες τεχνολογίες για την παραγωγή ενέργειας από πυρηνικές διεργασίες με ελάχιστα απόβλητα από τον κύκλο του καυσίμου.
Ρυθμιστικοί στόχοι
Το δε “Critical Raw Material Act” αφορά συγκεκριμένους ρυθμιστικούς στόχους για την προτεραιοποίηση και επιτάχυνση στρατηγικών έργων που θα αφορούν την έρευνα, εξόρυξη, επεξεργασία και ανακύκλωση των κρίσιμων πρώτων υλών εντός ΕΕ.
Και για τις δυο αυτές πρωτοβουλία η κριτική είναι έντονη και βέβαια συνδέεται, με αντιφάσεις, ως προς το κανονιστικό πλαίσιο, αλλά και ελλείμματα στην ενεργειακή θωράκιση της βιομηχανίας αλλά και τις σχεδιαζόμενες ενισχύσεις για την προώθηση αυτών των πολιτικών.
Εγγράφεται, δε, σε ένα ασφυκτικό περιβάλλον όπου καλείται να κινηθεί η βιομηχανία, λόγω κόστους ενέργειας, αλλά και του έντονου ανταγωνισμού από τρίτες χώρες κι δη τις ΗΠΑ που πλέον στηρίζουν με γενναίες επιδοτήσεις την παραγωγή τους.
Η παρέμβαση Μυτιληναίου
Υπενθυμίζεται, ότι σφοδρή κριτική για τον τρόπο που προσεγγίζει η ΕΕ τα θέματα διασφάλισης της ανταγωνιστικότητας της βιομηχανίας εξαπέλυσε, τις τελευταίες εβδομάδες με ένταση και ο πρόεδρος της Eurometaux που εκπροσωπεί τη βιομηχανία μη-σιδηρούχων μετάλλων και επικεφαλής της Mytilineos, Ευ Μυτιληναίος.
Συγκεκριμένα, πριν λίγες εβδομάδες, σε δηλώσεις στο τηλεοπτικό δίκτυο CNBC και στον τύπο χαρακτηρίζει αυτοκτονική την πολιτική της Ευρώπης για τη βιομηχανία και σημειώνει ότι επενδύσεις δισ. φεύγουν για ΗΠΑ. Όπως σημειώνει το προσχέδιο που παρουσίασε τον Φεβρουάριο η Επιτροπή κινείται μακράν αυτού του στόχου για θωράκιση της βιομηχανίας, αφού στο κρίσιμο κομμάτι της χρηματοδότησης περιορίζεται σε ένα πιο χαλαρό πλαίσιο κρατικών ενισχύσεων. Κάτι που έχει προκαλέσει αντιδράσεις από κράτη – μέλη που δεν διαθέτουν ισχυρούς προϋπολογισμούς.
"Επενδύσεις δεκάδων δις. ευρώ φεύγουν για Αμερική . Εχει εξελιχθεί σε μείζον ζήτημα Ευρώπης- Αμερικής , το οποίο ενδεχομένως να έχει και γεωπολιτικές προεκτάσεις", τόνισε ο πρόεδρος της Eurometaux ζητώντας μέτρα για τη στήριξη του βιομηχανικού κλάδου, που όπως λέει, συνεχίζει να αντιμετωπίζει υπαρξιακή απειλή από την ενεργειακή κρίση.
"Αν κλείσουμε τις βιομηχανίες μας και μεταφέρουμε την παραγωγή αλλού, αυτοκτονούμε ως Ήπειρος. Περιμένουμε από την Ευρώπη να ξυπνήσει και να κάνει κάτι γι αυτό" τονίζει ο πρόεδρος της Eurometaux, εμμένοντας στην άποψή του περί αυτοκτονικής πολιτικής της ΕΕ, την ώρα που ο ανταγωνισμός των ΗΠΑ με τις επιδοτήσεις ύψους 10 δισ. δολ. που παρέχει σε όσους βιομηχανικούς επενδυτές τις προτιμήσουν θέτει θέμα επιβίωσης.
Σε σχέση, δε, με την πρόταση της Κομισιόν για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας έκανε λόγο για έλλειψη προτάσεων για το πώς θα μπορούσε να αποφευχθεί ένα ενεργειακό σοκ όπως αυτό της περιόδου τα 2021-2022 στο ορατό μέλλον. “Χρειαζόμαστε επειγόντως μια ευρωπαϊκή λύση που να εμποδίσει περαιτέρω σοκ στις τιμές ηλεκτρισμού τα επόμενα πέντε χρόνια. Αυτό θα δώσει στις εταιρείες μας τον απαραίτητο χρόνο για να είναι έτοιμες όταν τα μακροπρόθεσμα μέτρα που ανακοινώθηκαν χθες αρχίσουν να ισχύουν. Επαινούμε την Επιτροπή που απέφυγε μια συνολική αναδιάρθρωση των θεμελιωδών αρχών της αγοράς ηλεκτρισμού της ΕΕ. Όμως χρειαζόμαστε περισσότερη δράση από τους νομοθέτες ώστε η ανταγωνιστικότητα να έχει ισότιμη θέση με την απανθρακοποίηση στα θεμέλια της πρότασης”, σχολίασε ο Πρόεδρος της Eurometaux Ευάγγελος Μυτιληναίος, πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της MYTILINEOS.
Από την πλευρά του Γενικός Γραμματέας του ίδιου Συνδέσμου Γκι Τιράν έχει κάνει λόγο για “στοχευμένες βελτιώσεις που θα βοηθήσουν μεν τις ευρωπαϊκές μεταλλουργίες να έχουν πρόσβαση σε καθαρή ενέργεια μακροπρόθεσμα. Συνολικά όμως βλέπουμε μια χαμένη ευκαιρία, με έλλειψη ουσιαστικών μέτρων για την αντιμετώπιση των βραχυπρόθεσμων παρενεργειών από τις υψηλές τιμές ηλεκτρισμού σε στρατηγικές βιομηχανίες της Ευρώπης”.
Το Συμβούλιο στη Μαδρίτη
Στο Συμβούλιο, πάντως, συμμετέχουν οι ηγεσίες των 40 συνδέσμων επιχειρήσεων και βιομηχανιών - μελών της Business Europe και αναδεικνύονται οι προτεραιότητες που θέτει η ευρωπαϊκή βιομηχανία για την επόμενη περίοδο. Ο ΣΕΒ εκπροσωπείται από τον κ. Δημήτρη Παπαλεξόπουλο Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου και τον κ. Ευθύμιο Ο. Βιδάλη, Πρόεδρο της Εκτελεστικής Επιτροπής.
Σύμφωνα με πηγές του Συνδέσμου, οι προτάσεις του Συμβουλίου των Προέδρων του «ευρωπαϊκού ΣΕΒ» πρόκειται να επικεντρωθούν σε πέντε κρίσιμα θέματα για την αναπτυξιακή προοπτική της βιομηχανίας:
· Άρση των ρυθμιστικών αγκυλώσεων και γραφειοκρατικών βαρών που υπονομεύουν την διεθνή ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων (και ειδικά της βιομηχανίας) και τις επενδύσεις στην ΕΕ
· Εμβάθυνση της ενιαίας αγοράς και περαιτέρω απλοποίηση στο ενδο-κοινοτικό εμπόριο,
· Εξασφάλιση ενεργειακού εφοδιασμού σε ανταγωνιστικές τιμές,
· Αντιμετώπιση του χάσματος δεξιοτήτων, διευκόλυνση της καινοτομίας και στήριξη μεταρρυθμίσεων για την απελευθέρωση της παραγωγικότητας,
· Δημιουργία περισσότερων ευκαιριών στις διεθνείς αγορές για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις.
Επενδύσεις
Στο μεταξύ, το 46% των επιχειρήσεων στη Δυτική Ευρώπη που συμμετείχαν σε πρόσφατη δημοσκόπηση της Atradius δήλωσαν ότι ανέβαλαν τις επενδύσεις στην προσπάθειά τους να στηρίξουν τις ταμειακές ροές και να αντιμετωπίσουν τον αυξανόμενο κίνδυνο αθέτησης πληρωμών από πελάτες B2B.
Σύμφωνα με την έρευνα, πρόκειται για μια νέα, ευρέως διαδιδομένη τάση των επιχειρήσεων στη Δυτική Ευρώπη, βάσει της οποίας ακολουθείται πολιτική καθυστέρησης ή παύσης επενδυτικών σχεδίων εν μέσω του τρέχοντος δύσκολου οικονομικού περιβάλλοντος. Ο βασικός παράγοντας που υποχρέωσε τις επιχειρήσεις από όλους τους κλάδους σε αυτές τις αποφάσεις είναι η αξιοσημείωτη επιδείνωση της συμπεριφοράς πληρωμών των πελατών στο εμπόριο B2B, η οποία προκάλεσε ελλείψεις ρευστότητας και αυξημένο κίνδυνο αφερεγγυότητας.
Περαιτέρω ανησυχίες που εκφράστηκαν στην έρευνα αφορούσαν στις επιπτώσεις του επίμονου πληθωρισμού, στο υψηλό κόστος δανεισμού και στις γεωπολιτικές εντάσεις. Ένας αυξημένος φόβος αφερεγγυότητας ήταν ιδιαίτερα εμφανής στην Ιταλία, καθώς και το Ηνωμένο Βασίλειο, μια αγορά που υφίσταται τις επιπτώσεις του Brexit.Νέες ανησυχίες προέκυψαν, για παράδειγμα σχετικά με τους περιορισμούς του αποτυπώματος άνθρακα και την αποθήκευση καθαρής ενέργειας, που είχαν ιδιαίτερη απήχηση στη Γερμανία και την Αυστρία.