Αποστολή Κομοτηνή,
Με τα εγκαίνια του νέου Σταθμού Συμπίεσης Φυσικού Αερίου στην Κομοτηνή, η «καρδιά» του φυσικού αερίου χτυπά πλέον πιο δυνατά στη Θράκη. Ο ΔΕΣΦΑ έκοψε την κορδέλα για ένα έργο–ορόσημο που ενισχύει την εξαγωγική ικανότητα της χώρας, σταθεροποιεί το Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου και εδραιώνει την Ελλάδα ως ενεργειακή πύλη της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Η εγκατάσταση, που υλοποιήθηκε σε χρόνο-ρεκόρ μέσα στη δίνη της ενεργειακής κρίσης, «κουμπώνει» την καθημερινή λειτουργία του δικτύου με το στρατηγικό όραμα για διαφοροποίηση πηγών και διαδρομών, αυξάνοντας τις ροές προς Βουλγαρία, Ρουμανία, Μολδαβία και Ουκρανία και θωρακίζοντας τον Κάθετο Διάδρομο.
Κομβικό στοιχείο του έργου είναι ότι πρόκειται για τον πρώτο σταθμό συμπίεσης στην Ελλάδα που λειτουργεί εξ ολοκλήρου με ηλεκτρική ενέργεια υψηλής τάσης. Η επιλογή αυτή μηδενίζει τις άμεσες εκπομπές κατά τη λειτουργία, αναβαθμίζει το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του συστήματος και προετοιμάζει το δίκτυο για την επόμενη ημέρα των ανανεώσιμων αερίων, καθώς ο σταθμός είναι σχεδιασμένος να υποδέχεται μείγματα φυσικού αερίου με υδρογόνο.
Στην πράξη, η νέα υποδομή δίνει μεγαλύτερη ευελιξία στη διαχείριση πιέσεων και ροών, επιτρέποντας στην Ελλάδα να εξάγει –μέσω των βόρειων διασυνδέσεων– έως και 8,5 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως όταν ωριμάσουν πλήρως οι σχετικές δυνατότητες.
Η γεωστρατηγική σημασία
Η γεωπολιτική διάσταση είναι εξίσου έντονη. Η Αθήνα μεταβαίνει από τον ρόλο του τελικού αποδέκτη στον ρόλο του διαμετακομιστή: σημαντικό μέρος του αερίου που εισέρχεται στη χώρα διοχετεύεται πλέον προς Ιταλία και Βαλκάνια. Η εξέλιξη αυτή ενισχύει την ανθεκτικότητα του περιφερειακού ενεργειακού μίγματος, αναδεικνύοντας την Ελλάδα ως αξιόπιστο εταίρο για τη ΝΑ Ευρώπη τη στιγμή που η ΕΕ επιταχύνει την απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο. Παράλληλα, ο νέος σταθμός λειτουργεί συμπληρωματικά με το FSRU Αλεξανδρούπολης και τον αγωγό IGB, «δένει» τις θαλάσσιες εισαγωγές LNG με τις χερσαίες ροές και υποστηρίζει την τροφοδοσία των νέων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής σε Κομοτηνή, Αλεξανδρούπολη και –στο επόμενο στάδιο– στη Δυτική Μακεδονία.
Σε επίπεδο επενδύσεων, ο ΔΕΣΦΑ έχει διαθέσει 134 εκατ. ευρώ για τον Σταθμό Συμπίεσης Κομοτηνής, ενώ το συνολικό αποτύπωμα έργων στη Θράκη υπερβαίνει ήδη το μισό δισ. ευρώ, αν συνυπολογιστούν οι πρόσφατες παρεμβάσεις σε Κομοτηνή και Αλεξανδρούπολη, μαζί με έργα υπό ανάπτυξη – όπως ο αγωγός Καρπερής–Κομοτηνή – ύψους 334 εκατ. ευρώ. Η συγκέντρωση αυτών των παρεμβάσεων αναβαθμίζει την τοπική οικονομία και δημιουργεί έναν σταθερό πυλώνα υποδομών που συνδέει νότο–βορρά και ανατολή–δύση.
Το μήνυμα Τσάφου, η «μεγάλη εικόνα» και η ευκαιρία με την κατάργηση ρωσικού αερίου
Κατά την τελετή των εγκαινίων, ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Νίκος Τσάφος, υπογράμμισε ότι τέτοιες εγκαταστάσεις είναι ο «κρίκος» που μετατρέπει τη μεγάλη εικόνα των χαρτών σε καθημερινή λειτουργία του συστήματος τονίζοντας πως χωρίς σύγχρονους σταθμούς που διαχειρίζονται πίεση και ροές, το αέριο δεν φτάνει από το σημείο Α στο σημείο Β.
Επισήμανε επίσης πως η Ελλάδα, από «άκρο γραμμής» πριν λίγα χρόνια, εξελίσσεται σε δίαυλο προς τις γειτονικές αγορές, παρέχοντας όχι μόνο επάρκεια για την ίδια αλλά και υπηρεσίες ευελιξίας σε ολόκληρη τη ΝΑ Ευρώπη.
Όπως ανέφερε ο κ. Τσάφος, είναι ενδεικτικό ότι από τα 17 δισ. κυβικών μέτρων (bcm) που εισήχθησαν πέρυσι στη χώρα, τα 11 bcm κατέληξαν σε γειτονικές αγορές.
«Αυτές οι υποδομές έρχονται σε μία σημαντική συγκυρία, καθώς η Ευρώπη έχει αποφασίσει να διακόψει πλήρως τις εισαγωγές από τη Ρωσία. Αυτή η αλλαγή δημιουργεί μία τεράστια ευκαιρία για τη χώρα μας, ώστε να καλύψουμε το κενό που θα δημιουργηθεί από την απόσυρση του ρωσικού αερίου στην Ευρώπη. Στο μέλλον θα είναι μεγαλύτερη η ανάγκη για νέες πηγές και νέες οδεύσεις», τόνισε.
Στον χαιρετισμό του στην τελετή εγκαινίων της υποδομής, τόνισε πως η Ανατολική Μακεδονία – Θράκη αποτελεί ένα σταυροδρόμι για το φυσικό αέριο, με ροές καυσίμου από το Αζερμπαϊτζάν και από το FSRU Αλεξανδρούπολης (που θα εισάγει LNG από τις ΗΠΑ και τον υπόλοιπο κόσμο), καθώς και με ένα δίκτυο αγωγών το οποίο φτάνει μέχρι την Ουγγαρία και την Ουκρανία.
Όπως επεσήμανε, θα πρέπει, επίσης, να εστιάσουμε στη μεγάλη εικόνα, η οποία ξεπερνά το φυσικό αέριο, τονίζοντας πως η περιοχή χρειάζεται κι άλλες αντίστοιχες επενδύσεις τόσο στις ΑΠΕ όσο και στο διοξείδιο του άνθρακα, για ένα πράσινο μέλλον στη βιομηχανία.
Μαρία Ρίτα Γκάλι: «Ένα απτό παράδειγμα απόλυτης οριζόντιας συνεργασίας»
Από την πλευρά της, η διευθύνουσα σύμβουλος του ΔΕΣΦΑ, Μαρία Ρίτα Γκάλι, εστίασε στη μεθοδολογία πίσω από την ταχύτητα και την ποιότητα υλοποίησης: οριζόντια συνεργασία με διαχειριστές συστημάτων των γειτονικών χωρών, στήριξη από την πολιτεία και τη ρυθμιστική αρχή, στενή σύμπραξη με τις τοπικές αρχές και τους εργολάβους.
Το αποτέλεσμα ήταν μια ολοκλήρωση σε λιγότερο από τρία χρόνια, χωρίς ατυχήματα, με νέο υποσταθμό υπερυψηλής τάσης να τροφοδοτεί τον εξηλεκτρισμένο συμπιεστή και με τεχνικό σχεδιασμό που επιτρέπει μεγαλύτερη ροή προς Βουλγαρία –και μελλοντικά προς Βόρεια Μακεδονία– ενισχύοντας καίρια τον Κάθετο Διάδρομο.
Πέρα από το φυσικό αέριο, το «παζλ» της Θράκης περιλαμβάνει ισχυρή παρουσία ΑΠΕ και ώριμες συζητήσεις για τεχνολογίες δέσμευσης και αποθήκευσης CO₂, στοιχίζοντας την περιοχή με τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό στη βιωσιμότητα.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο νέος σταθμός συμπίεσης δεν είναι απλώς μια ακόμα μονάδα του δικτύου, αλλά η υποδομή που επιτρέπει μεγαλύτερες ροές, καθαρότερη λειτουργία και υψηλότερη αξιοπιστία – τα συστατικά δηλαδή που μετατρέπουν τη θέση της Ελλάδας από πέρασμα σε γέφυρα για ολόκληρη τη ΝΑ Ευρώπη.
