Με μια σειρά από “πράσινες” καινοτομίες στην καλλιέργεια, αλλά και δυναμική αξιοποίηση των χρηματοδοτικών εργαλείων που δίνει η ΕΕ ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Ζαγοράς Πηλίου, γνωστός με το εμπορικό σήμα “ΖΑΓΟΡΙΝ” κοιτάζει την “επόμενη’ μέρα εστιάζοντας στο πώς θα διαχειριστεί την κλιματική κρίση, που τόσο επώδυνη αποδείχτηκε με τον “Ντάνιελ” για την περιοχή, αλλά και να ανταγωνιστεί διεθνώς, σε ένα πεδίο με μεγάλες δυσκολίες με όπλο την ποιότητα αλλά και τη “σφραγίδα” περιβαλλοντικής και κοινωνικής βιωσιμότητας, που δίνει σε μια μοναδική περιοχή.
Πιο συγκεκριμένα, ο Α.Σ. με ετήσια παραγωγή περίπου 15.000 τόνων με κύριο προϊόν το μήλο, που καταλαμβάνει το 90% της παραγωγής, με το 95% εξ αυτών να είναι ΠΟΠ, αλλά και τα αχλάδια, τα κάστανα, τα ακτινίδια κτλ αξιοποιεί καινοτομίες με εντατική χρήση μετεωρολογικών σταθμών για λήψη αποφάσεων, αλλά και μέτρηση του ανθρακικού αποτυπώματος.
Όπως ανέφερε, χαρακτηριστικά, ο υπεύθυνος επικοινωνίας του Συνεταιρισμού κος Αντώνης Πολίτης σε πρόσφατη παρουσίαση του προγράμματος Deliciοus EUPDOAPPLES και την ανάδειξη των ΠΟΠ μήλων Ζαγοράς Πηλίου, στην περιοχή, εντός καλλιεργητικών εκτάσεων έχει αναπτυχθεί ένα δίκτυο Μετεωρολογικών Σταθμών για προγνώσεις μικροκλιματικών συνθηκών, που επιδρούν στο προϊόν και καθιστούν δυνατές τις έγκαιρες παρεμβάσεις φυτοπροστασίας, μόνον, όταν κρίνεται αναγκαίο. Όπως είπε, τα δεδομένα των σταθμών συλλέγονται σε κεντρικό ηλεκτρονικό υπολογιστή και δίνονται ανάλογα οδηγίες με μαζική αποστολή γραπτών μηνυμάτων στα κινητά των παραγωγών μελών από τον αρμόδιο γεωπόνο.
Παράλληλα, ο Συνεταιρισμός έχει ξεκινήσει διαδικασία με συνεργασία με άλλους φορείς (ακαδημαϊκούς, ερευνητικούς, συμβουλευτικούς) για το αποτύπωμα άνθρακα στην καλλιέργεια και τη διακίνηση μήλων. Δεν είναι μόνο αυτές, όμως, οι “πράσινες” δράσεις που τρέχει ο Συνεταιρισμός.
Πιλοτικό πρόγραμμα με ωφέλιμα έντομα
Επίσης εφαρμόζει τις τελευταίες δεκαετίες σύστημα παρεμπόδισης σύζευξης εντόμων και σύστημα παγιδοθέτησης για τον υπολογισμό ανάπτυξης εντομολογικών πληθυσμών, που μπορούν να καταστούν καταστρεπτικοί για την ανάπτυξη των καρπών.
Σύμφωνα με τα όσα είπε ο κ. Πολίτης, το σύστημα παρεμπόδισης σύζευξης εντόμων της καρπόκαψας δημιουργεί σύγχυση με την εξάτμιση φερμόνης, όμοιας με αυτή που τα θηλυκά έντομα προσκαλούν σε πράξη αναπαραγωγής τα αρσενικά. ΄’Έτσι αποφεύγεται η αναπαραγωγή νέων γενεών το καλοκαίρι και επιτυγχάνεται ισχυρή μείωση παρεμβάσεων φυτοπροστασίας με εντομοκτόνα. Το σύστημα έχει, μάλιστα, ενταχθεί, ως “καλή πρακτική” στο εθνικό αλλά και στο ευρωπαϊκό δίκτυο αγροτικής ανάπτυξης.
Επίσης ο συνεταιρισμός αξιοποιεί κι άλλες καινοτομίες στην καλλιέργεια. Συγκεκριμένα έχει εντάξει στις πρακτικές του τα ωφέλιμα έντομα, που ενισχύουν την προσπάθεια καταπολέμησης των βλαβερών. Όπως ανέφερε ο κ. Πολίτης η κλιματική αλλαγή έχει επιδράσεις σε μια σειρά ζητημάτων που αφορούν τη γεωργική παραγωγή και το φυσικό περιβάλλον, Τα τελευταία χρόνια, η αύξουσα επανεμφάνιση του τετράνυχου δημιούργησε ανάγκες παρεμβάσεων φυτοπροστασίας, όπως τόνισε. Συμπλήρωσε, δε, ότι προς αποφυγή ή μείωση χημικών εφαρμογών ο Συνεταιρισμός ξεκίνησε πειραματική, σε πρώτη φάση, τη καταπολέμηση με ωφέλιμα αρπακτικά έντομα ώστε να αποφευχθεί , κατά το δυνατόν, η εφαρμογή χημικών.
Η εικόνα φέτος
Στο μεταξύ, με βάση τα μέχρι τώρα δεδομένα, εκτιμάται ότι θα είναι μειωμένη περίπου κατά 30%, φετινή σοδειά στα μήλα Ζαγοράς Πηλίου. Βέβαια, η περιοχή έχει ακόμη δρόμο για να επουλώσει τις πληγές της από την κακοκαιρία Daniel από την οποία εκτιμάται ότι έχει χαθεί περί το 10% από τα 12 χιλ. στρέμματα καλλιέργειας. Όπως ανέφερε στο πλαίσιο της εν λόγω συνέντευξης τύπου ο Πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ζαγοράς Πηλίου κ. Ιωάννης Κράββαρης υπάρχουν μεγάλες κατακρημνίσεις που “εξαφάνισαν” αναβαθμούς (πεζούλες) και που άλλαξαν το ανάγλυφο. Βέβαια, το γεγονός ότι η χρονιά ήταν το 2023 όψιμη έδωσε το χρόνο στους παραγωγούς να μπουν στα χωράφια, με κάθε τρόπο ακόμη και με χρήση ημίονων, όπου οι δρόμοι είχαν αχρηστευθεί, μετά τον “Ντάνιελ” και να μαζέψουν τους καρπούς που δεν επλήγησαν από την ακαρπία ή τον καιρό.
“Η φετινή παραγωγή στην αρχή της άνοιξης ήταν περιορισμένη λόγω κλιματικής αλλαγής που οδήγησε σε αυξημένη υγρασία και ακαρπία. Αυτή τη στιγμή είμαστε σε διαδικασία διάθεσης και περί τα τέλη Ιουνίου θα ολοκληρωθεί. Η μείωση στη παραγωγή υπολογίζεται στο 30%” τόνισε ο πρόεδρος.
Σε ο,τι αφορά στις τιμές παραγωγού φέτος, όπως είπε, κινούνται σε πιο ικανοποιητικά επίπεδα από πέρυσι, σε συνάρτηση όμως με ένα αυξημένο κόστος παραγωγής και μεταφορικών ειδικά στην περιοχή όπου το δίκτυο δεν έχει αποκατασταθεί πλήρως. Σύμφωνα με τον ίδιο η αύξηση στις τιμές παραγωγού διαμορφώνεται περί το 20% σε σχέση με πέρυσι, όταν να σημειωθεί δεν είχε γίνει ανατίμηση από πλευράς τιμής παραγωγών.
Σχετικά με τις επιπτώσεις της κακοκαιρίας Daniel ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού ανέφερε ότι έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες αποκατάστασης στην περιοχή και ένα μέρος των ζημιών μπορεί να αποκατασταθεί. “Έχουμε υποστεί ζημιές στο φυτικό κεφάλαιο και σε ένα ποσοστό έχουν χαθεί καλλιέργειες που δε θα αποκατασταθούν ποτέ. Υπολογίζουμε ότι έχει χαθεί ολοκληρωτικά έως και 10% περίπου της καλλιεργήσιμης γης, που συνολικά ανέρχεται σε περίπου 12 χιλ στρέμματα”.
Αναφορικά με τις αποζημιώσεις όπως σημείωσε ο κ. Κράββαρης έχει ληφθεί περί το 70% και ευελπιστούν για άμεση ολοκλήρωση της διαδικασίας,
Εξωστρέφεια
Στο μεταξύ ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Ζαγοράς Πηλίου ενισχύει την εξωστρέφειά του με αιχμή το πρόγραμμα Deliciοus EUPDOAPPLES, όπου μετέχει με στόχο την ανάδειξη των ΠΟΠ μήλων Ζαγοράς Πηλίου. Το τριετές πρόγραμμα, το οποίο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, περιλαμβάνει δράσεις στην Ελλάδα και στην Κύπρο με εμπορικά γεγονότα, συναντήσεις με εμπόρους και Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης αλλά και δωρεάν δειγματοδιανομές σε μαθητές και καταναλωτές.
Στόχος του προγράμματος είναι η ενημέρωση και η αύξηση της ευαισθητοποίησης σχετικά με τα ενωσιακά συστήματα ποιότητας και η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της κατανάλωσης προϊόντων που έχουν καταχωρηθεί στο πλαίσιο των συστημάτων ποιότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης).
Σημειώνεται ότι ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Ζαγοράς Πηλίου, ευρύτερα γνωστός πλέον από τα ΠΟΠ μήλα Ζαγοράς Πηλίου, αποτελεί μία από τις πλέον ιστορικές επιχειρήσεις της Μαγνησίας, καθώς έχει ήδη συμπληρώσει 107 χρόνια διαρκούς λειτουργίας. Για το γεγονός αυτό και για τη συμβολή του στην οικονομική ζωή της περιοχής έχει διακριθεί και έχει καταστεί πρότυπος για τα δεδομένα της ελληνικής πραγματικότητας.
Ο Συνεταιρισμός είναι η πρώτη επιχείρηση που κατοχύρωσε Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης για τα μήλα σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, δημιουργώντας παράλληλα το ίδιο έτος την πρώτη ελληνική επιχείρηση που επικόλλησε ετικέτα γνησιότητας στα προϊόντα της. Έχει καταφέρει να βρίσκεται σε μια αναγνωρίσιμη θέση στα ελληνικά και στα διεθνή δρώμενα του αγροδιατροφικού δικτύου φρούτων, μέσω της προσήλωσης στις τεχνικές που ενσωματώνονται στο Σύστημα Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Γεωργικής Παραγωγής και αφορά όλες τις καλλιέργειες των παραγωγών – μελών, αλλά και σε ένα πλήρες Σύστημα Ποιότητας και Ασφάλειας Τροφίμων για όλα τα προϊόντα που διαχειρίζεται και εμπορεύεται.
Στο Πήλιο, δε, έχουν καταμετρηθεί από τον 18ο αιώνα δεκάδες ποικιλίες μήλων. Το 1935 εισήχθησαν από τη Καλιφόρνια των Η.Π.Α. οι ποικιλίες “Starking Delicious” και “Golden Delicious”, που αποτελεί επικονιάστρια της πρώτης. Έκτοτε και ειδικά μετά το 1960, η ποικιλία “Starking Delicious” είναι κινητήριος μοχλός της Ζαγοράς Πηλίου και του ομώνυμου Αγροτικού Συνεταιρισμού.
Όπως τόνισε ο ο υπεύθυνος επικοινωνίας του Συνεταιρισμού Αντώνης Πολίτης, “τα ΠΟΠ μήλα Ζαγοράς Πηλίου βρίσκονται ακόμη εδώ, και παρά όλες τις αντιξοότητες των τελευταίων μηνών στον τόπο μας, στη Θεσσαλία, κρατούν σταθερή την αναλλοίωτη ποιότητα τους μέσα από την πιστοποιημένη παραγωγή τους”. Τόνισε, δε, ότι “ο ιστορικός αυτός συνεταιρισμός, με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον, εκμεταλλεύτηκε την ευρωπαϊκή πηγή χρηματοδότησης και υλοποιεί δράσεις για να καταστήσει το εξαιρετικό προϊόν του ευρύτερα γνωστό στο καταναλωτικό κοινό”
“Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ως αρμόδια Αρχή για την εφαρμογή του χρηματοδοτικού αυτού εργαλείου, στέκεται αρωγός στην προσπάθεια αυτή όπως και σε κάθε προσπάθεια των αγροτών και των επιχειρήσεών τους για ενδυνάμωση της εξωστρέφειας και για προώθηση των προϊόντων τους στην παγκόσμια αγορά. Είμαι βέβαιος, ότι με συνέπεια στον κοινό μας στόχο, μπορούμε να πετύχουμε την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ποιοτικών γεωργικών προϊόντων μας” υπογράμμισε ο κ. Πολίτης.
Σε σχέση με τα έσοδα ο Ιωάννης Κράββαρης,Πρόεδρος του Δ.Σ του Αγροτικός Συνεταιρισμός Ζαγοράς Πηλίου ανέφερε ότι η εσωτερική αγορά δίνει καλές τιμές. “Στελνουμε Κύπρο, Αίγυπτο και Ιορδανία, αλλά και πιο παλιά προωθήσαμε ποσότητες στο Lidl Βουλγαρίας, αλλά μπήκαν οι Πολωνοί και δεν μπορούμε να ανταγωνιστούμε”
Με βάση, δε, πληροφορίες, η τιμή των μήλων από την Πολωνία, όπου οι παραγόμενες ποσότητες είναι μεγάλες, ήταν στα 25 λεπτά πέρυσι, δηλαδή υποδιπλάσιες από τις αντίστοιχες στην Ελλάδα. Αν και δεν μπορούν να συγκριθούν με τις παραγόμενες εν Ελλάδι ποικιλίες, το 2023 εκτόπισαν, λόγω “τιμής” τις ελληνικές από αγορές, ενώ βέβαια τροφοδοτούσαν και τα “ρεύματα ελληνοποιήσεων”.
“Η Πολωνία και κατακλύζει την αγορά. Δε θα μιλάμε με βιώσιμο παραγωγό, με βάση και όσα αναμένονται κι από Λατινή Αμερική” τόνισε ο κ. Ιωάννης Κράββαρης, που ωστόσο τόνισε μιλώντας στα ΜΜΕ τη μοναδικότητα των ΠΟΠ μήλων Ζαγοράς Πηλίου, που παρά όλες τις αντιξοότητες των τελευταίων μηνών κρατούν σταθερή την αναλλοίωτη ποιότητα τους μέσα από την πιστοποιημένη παραγωγή τους.
Ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Ζαγοράς Πηλίου
Ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Ζαγοράς Πηλίου ιδρύθηκε το 1916 και είναι ένας από τους πρωτοϊδρυθέντες Συνεταιρισμούς στην Ελλάδα. Έχει 780 μέλη-παραγωγούς, το 99% των καλλιεργητών της περιοχής, σε λιγότερο από 15.000 στρέμματα γης. Το κύριο προϊόν του Συνεταιρισμού είναι τα περίφημα ΠΟΠ Μήλα Ζαγοράς Πηλίου, τα οποία παράγονται σύμφωνα με τους κανονισμούς της ΕΕ Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης και αποτελούν έως και το 93% της συνολικής παραγωγής του Αγροτικού Συνεταιρισμού.
